فرارو- اقتصاد ایران در حالی نشانه هایی از فروریختن را به نمایش می گذارد که کشور پس از هشت سال آماده تحلیف رئیس جمهور جدید خود می شود و این در حالی است که تحریم های غربی شاهراه های مالی جمهوری اسلامی را قطع می کنند و بر فشارها به منظور دستیابی به یک توافق هسته ای با غرب افزوده می شود.
به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از واشنگتن پست، انبوه داده های جدید بیانگر آسیب های مالی در بخش های مختلف است؛ از نزول ذخایر ارز گرفته تا روند مداوم صادارت نفت که منبع اصلی درآمد خارجی ایران است. به عقیده برخی تحلیل گران و مقامات آمریکایی جریان خبرهای بد کار حسن روحانی، رئیس جمهوری منتخب ایران را پیچیده خواهد کرد اما همچنین تمایل ایران برای پذیرش محدودیت هایی که مانع دستیابی به سلاح هسته ای می شود را افزایش خواهد داد.
با وجود آنکه بسیاری از کارشناسان ایرانی معتقدند فرصت برای چانه زنی اندک است، اما هشدارهای اخیر در مورد این اقتصاد از داخل نظام نشان می دهد که مقامات عالی رتبه این کشور به دنبال راهی برای خروج از شرایط فعلی هستند.
کلیفورد کوپچان، یکی از مقامات سابق دفتر وزارت کشور آمریکا و یکی از کارشناسان امور ایران در گروه مشاوره اوراسیا گفت: «متخصصان ایرانی امروز به طور علنی اعلام می کنند که اقتصاد این کشور در شرایط سختی است و این رئیس جمهور با ماموریت نجات آن انتخاب شده است. با وجود سخنان ایرانی ها، انتخاب وی تنها باعث جذاب تر شدن دورنمای یک توافق می شود.»
حسن روحانی به عنوان یک شخصیت اعتدالگرا در میان مشاوران محافظه کار حاکمیت ایران روز یکشنبه در برهه حساسی ریاست جمهوری این کشو را برعهده خواهد گرفت. دولت اوباما که طی دو سال اخیر حجم رو به افزایشی از تحریم های شدید اقتصادی را علیه ایران به تصویب رسانده، امیدوار است که مذاکره کننده ای که رویکرد سازش گرایانه تری داشته باشد را در روحانی که وعده سیاست خارجه عمگراتری را داده، بیابد.
اما کاخ سفید در حالی بارها مورد حمله کنگره قرار گرفته که قانون گذاران از هر دو حزب آمریکا حتی پیش از تحلیف روحانی هم خواستار تحریم های سختگیرانه تر علیه ایران بوده اند. مجلس نمایندگان آمریکا روز چهارشنبه بدون توجه به هشدار دیپلمات های کاخ سفید با 400 رای موافق خواستار اعمال تحریم های بیشتر علیه ایران شد.
الیوت انجل، نماینده جمهوری خواه آمریکا و یکی از حامیان این لایحه گفت: «اگر روحانی به واقع تمایل و اختیار اتخاذ یک موضع جدی در قبال برنامه هسته ای ایران– مثلا تعلیق غنی سازی- را داشته باشد، دریچه کوچکی پیش از تبدیل شدن این لایحه به قانون گشوده خواهد بود.»
این در حالی است که یکی از سخنگویان دولت ایران روز جمعه این اقدامات را غیرسازنده خوانده و آنها را عامل کاهش فرصت رسیدن به یک توافق هسته ای دانست.
گزارش های اقتصادی که منتشر می شود در تضاد با فضای نسبتا شادی است که در آستانه مراسم تحلیف روحانی که پیروزی شگفت آوری را در انتخابات ریاست جمهوری ماه ژوئن تجربه کرد، بر تهران حکمفرما شده است. روحانی پس از اعلام نتایج انتخابات وعده های خود مبنی بر گسترش آزادی های سیاسی و اجتماعی ایرانیان و تغییر سیاست هایی که طی هشت سال ریاست جمهوری احمدی نژاد بر ایران حاکم بود را تکرار کرد.
تاکنون نام برخی اعضای کابینه روحانی از سوی منابع غیررسمی اعلام شده و به نظر می رسد بروکرات های کهنه کار و عملگرایانی که به عنوان یک گروه آشنایی بیشتری به تعامل با غرب دارند، بر کابینه مسلط خواهند شد. روحانی همچنین طی هفته های اخیر وعده های خود در مورد بهبود اقتصاد را بار دیگر تکرار کرده است. با این حال مشاوران وی سعی کرده اند با متهم کردن عملکرد احمدی نژاد، انتظارات در مورد سرعت بهبود شرایط را تعدیل کنند.
تحلیل گران در ایران و غرب معتقدند کلید بهبود این اقتصاد، یافتن راهی برای کاهش فشار تحریم ها است. تنها نقطه روشن اقتصادی طی هفته های اخیر ثبات ارز ایران، ریال بوده است که به دلیل گمانه زنی ها در مورد فرصت هایی که با آمدن روحانی ایجاد خواهد شد، بهبود یافت.
تحریم های اعمال شده به عنوان دلیل اصلی کاهش صادرات نفت و کاهش ارزش ریال ایران مطرح شده اند اما طی ماه های اخیر تحریم های سختگیرانه و اعمال محدودیت های بیشتر، باعث بدتر شدن شرایط شده است.
مارک دوبویتز، رئیس بنیاد «دفاع از دموکراسی ها» و یکی از هواداران سرسخت تشدید تحریم ها علیه ایران می گوید: «ایران یک مشکل جدی است.» وی با اشاره به اینکه بخشی از پیروزی روحانی به دلیل نارضایتی عمومی از سیاست های اقتصادی نظام بوده گفت: «حال این مسئولیت متوجه روحانی است که حاکمیت را متقاعد به مصالحه کند.»