روزنامه قانون نوشت:
اخوان‌المسلمین بیش از هشت دهه است که در مصر و برخی دیگر از کشورها فعالیت میکند اما این جنبش در 85 سال فعالیت خود به عنوان اپوزیسیون در مصر همواره فعالیتهای زیرزمینی و مخفیانه را در پیش گرفته بود تا این‌که تحولات اخیر در مصر به وقوع پیوست و فرصتی پدید آمد تا اخوان نیز در کنار مخالفان حسنی مبارک قرار گیرد.
در نهایت نیز کاندیدای این حزب یعنی محمد مرسی به عنوان رئیسجمهور منتخب مصر برگزیده شد؛ اما این اقبال خیلی دوام نیاورد و در یک سالگی به قدرت رسیدن مرسی، وی توسط ارتش از قدرت برکنار و تحت بازداشت خانگی قرار گرفت. پس از آن دیگر رهبران اخوان هم بازداشت شدند. همچنین دفتر دادستان عمومی مصر اعلام کرد در حال بررسی شکایات مطرح شده عليه مرسي و رهبران اخوان مبني بر جاسوسي و همدستي در كشتار معترضان است.
در همین راستا گفتوگویی با حسین سلیمی، کارشناس مسائل خاورمیانه و استاد دانشگاه علامه طباطبایی، انجام دادیم و نظر وی را درباره آینده اخوان و احتمال بازگشت آنان به سمت رادیکالیسم جویا شدیم.
به نظر شما با تحولات اخیر مصر ممکن است اخوان‌المسلمین دوباره به عرصه قدرت بازگردد؟
در شرایط فعلی خیلی دشوار است پیشبینی کنیم اخوان‌المسلمین دوباره قدرت را در اختیار میگیرد. یعنی این مسئله که مرسی مجددا قدرت را کامل در دست گیرد و شبکه اخوان‌المسلمین، دولت مصر را تشکیل دهد، فرض بعیدی تلقی میشود. اما چه نتایج انتخابات گذشته و چه شیوه قدرتنمایی خیابانی اخوان، به گونهای است که به نظر میرسد این گروه را در آینده سیاسی مصر نمیتوان نادیده گرفت. لذا برای تشکیل دولت آینده اگر دولتمردان مصر میخواهند به ثبات جدی برسند باید راهی و فرمولی پیدا کنند که اخوان را به نوعی در قدرت مشارکت دهند.
تاکنون نیز چند پیشنهاد رسمی به اخوان شده است اما آنها این مسئله را نخواهند پذیرفت زیرا معتقدند که با فرآیند قانونی به قدرت رسیده بودند اما به صورت غیرقانونی و با کودتا از قدرت برکنار شدند. به هر حال یکی از چالشهای جدی در نظام سیاسی آینده مصر این است که چطور میتوان یک نیروی قدرتمند و سازمانی مانند اخوان را که در گذشته اشتباهاتی در زمامداریاش داشته در قدرت مشارکت داد تا این گروه دوباره به شیوههای خصمانه مبارزه سیاسی روی نیاورد.
یعنی این امر محتمل است با شرایطی که برای اخوان‌المسلمین پیش آمده، این جریان به سمت رادیکالیسم پیش رود؟
طبیعتا جناحهایی از اخوان به این سمت گرایش خواهند داشت حتی اخباری که منتشر میشود، این امر را نشان میدهد. چرا که در برخی از دفاتر حزب عدالت و آزادی یا منازل و مخفیگاههای برخی از دستگیرشدگان اخوان اسلحه پیدا شده و این مسائل نشان میدهد گرایشهایی در این جهت داخل اخوان وجود دارد. حتی همین حضور خیابانی و عدم سازش برای پذیرش مشارکت در دولت انتقالی و آینده مصر بیانگر این است که نشانه‌هایی از رادیکالیسم در بخشهایی از اخوان وجود دارد. اما باید توجه داشت اخوان‌المسلمین در کل مشی رادیکال را کنار گذاشته است و حتی اگر نخواهد در دولت آینده مشارکت کند به لایه‌های زیرین جامعه خواهد رفت و به گونه مسالمتآمیزی مبارزه خودش را ادامه خواهد داد. ولی احتمال بروز جریان‌ها و انشعاب‌های رادیکال از درون اخوان نیز پایین نیست.
در حال حاضر با توجه به این که آمریکا و آلمان از ارتش درخواست کردهاند مرسی را آزاد کند، احتمال عقبنشینی ارتش چقدر است؟
احتمال این که محمد مرسی محاکمه نشود و به یک فعال سیاسی بدل شود، وجود دارد. ولی در حال حاضر نمیتوان ارتش مصر را یک بازیگر کاملا تابع ایالات متحده تلقی کرد. به نظر میرسد حتی ارتشیها میخواهند از برخی احساسات ضدآمریکایی که در بین افکار عمومی مردم مصر وجود دارد، استفاده کنند تا نشان دهند فعالیتشان علیه اخوان خلاف نظر آمریکاست؛ این مسئله یک نوع کنش ضدآمریکا هم محسوب میشود. درنهایت ارتش از خواست قدرتهای غربی تبعیت نخواهد کرد ولی این فشارها ممکن است منجر به این شود که برخوردهای شدیدی با مرسی و دیگر رهبران اخوان که در بازداشت هستند، صورت نگیرد.