آیا آزمایش خون برای تشخیص سرطان می‌تواند نجات بخش جان انسان‌ها باشد؟

فرارو- «جویس آرس» به تازگی ۷۴ساله شده بود و زمانی که پذیرفت نمونه خونی برای پژوهش ارائه دهد حال‌اش خوب بود. بنابراین، زمانی که آزمایش غربالگری برای علائم سرطان مثبت شد شگفت زده شده بود. پس از تکرار آزمایش خون، پت اسکن و بیوپسی سوزنی مشخص شد که او به سرطان لنفوم هوچکین نوعی سرطان غیر معمول در سیستم لنفاوی مبتلا شده است.

به گزارش فرارو به نقل از آسوشیتدپرس، او که یک دلال بازنشسته املاک است می‌گوید: «آن لحظه گریه کردم و اشک ریختم و فکر کردم خب، حالا باید چه کرد»؟ او که ساکن اورگان در امریکاست داوطلب شده بود تا آزمایش خونی را انجام دهد که به عنوان یک مرز جدید در غربالگری سرطان برای افراد سالم معرفی می‌شود. در این روش با بررسی قطعات دی ان‌ای ریخته شده توسط سلول‌های تومور به دنبال سرطان می‌گردند. چنین آزمایش خونی که بیوپسی مایع نامیده می‌شود پیش‌تر در بیماران مبتلا به سرطان برای تنظیم درمان و بررسی اینکه آیا تومورها عود می‌کند یا خیر استفاده شده بود. اکنون یک شرکت امریکایی، آزمایش خون خود را برای افرادی که هیچ نشانه‌ای از سرطان ندارند به عنوان راهی برای تشخیص تومورها در پانکراس، تخمدان‌ها و سایر اندام‌هایی که هیچ روش غربالگری توصیه شده‌ای درباره آن وجود ندارند تبلیغ می‌کند. این پرسش هنوز بدون پاسخ مانده است که آیا چنین آزمایش خونی برای تشخیص سرطان اگر به مراقبت‌های معمول اضافه شود می‌تواند سلامت آمریکایی‌ها را بهبود بخشد یا به دستیابی به هدف کاخ سفید برای کاهش نرخ مرگ و میر بر اثر سرطان به میزان نصف در ۲۵ سال آینده کمک خواهد کرد یا خیر.

با پیشرفت در توالی یابی دی ان‌ای و علم داده‌ها که آزمایش‌های خون را ممکن می‌سازد شرکت Grail مستقر در کالیفرنیا و سایر شرکت‌ها در حال رقابت با یکدیگر برای تجاری سازی این آزمایش خون هستند.

پژوهشگران دولتی ایالات متحده در حال برنامه ریزی یک آزمایش بزرگ احتمالا هفت‌ساله و با حضور ۲۰۰ هزار شرکت کننده هستند تا ببینند آیا آزمایش خون می‌تواند به وعده تشخیص ابتلای افراد به سرطان‌های بیش‌تر و نجات جان انسان‌ها کمک کند یا خیر.

دکتر «لوری میناسیان» از مؤسسه ملی سرطان که در برنامه ریزی این تحقیق مشارکت دارد می‌گوید: «این آزمایش‌ها فوق العاده به نظر می‌رسند اما ما اطلاعات کافی در مورد آن نداریم. ما داده‌های قطعی نداریم که نشان دهند آیا این نوع آزمایش خطر مرگ ناشی از سرطان را کاهش می‌دهد یا خیر».

شرکت Grail با در اختیار داشتن ۲۰۰۰ پزشک که مایل به تجویز این آزمایش ۹۴۹ دلاری هستند بسیار جلوتر از سایر شرکت‌ها عمل کرده است. البته آزمایش این شرکت اکثر طرح‌های بیمه هزینه را پوشش نمی‌دهد. این آزمایش بدون تایید گروه‌های پزشکی یا توصیه مقامات بهداشتی ایالات متحده به بازار عرضه شده است. برای یک دارو، سازمان غذا و داروی آمریکا قصد دارد متوجه شود که احتمال زیادی وجود دارد که مزایای آن نه تنها اثبات شود بلکه بیش‌تر از مضرات آن باشد. دکتر «بری کرامر» می‌گوید: این موضوع در مورد دستگاه‌هایی مانند تجهیزات و دستگاه‌هایی که با آن آزمایش خون انجام می‌شود صدق نمی‌کند. تاییدیه سازمان غذا و دارو برای این نوع آزمایش لازم نیست".

تاریخچه غربالگری سرطان اما به ما آموخته که باید جانب احتیاط را رعایت کرد. ژاپن در سال ۲۰۰۴ میلادی غربالگری انبوه نوزادان را برای تشخیص سرطان در دوران کودکی متوقف کرد زیرا مطالعات نشان دادند که این روش نجات بخش جان افراد نخواهد بود. سال گذشته یک مطالعه ۱۶ساله روی ۲۰۰ هزار زن در بریتانیا نشان داد که غربالگری منظم برای تشخیص سرطان تخمدان هیچ تفاوتی در مرگ و میر افراد ایجاد نکرده است.

البته موارد شگفت انگیزی در نتیجه آزمایش خون کشف شده اند: غربالگری سرطان‌هایی را پیدا می‌کند که نیازی به درمان ندارند و در یا بسیاری از سرطان‌های خطرناک به قدری سریع رشد می‌کنند که از غربالگری فرار کرده و به هر حال مرگبار هستند.

البته غربالگری می‌تواند بیش‌تر از اینکه فایده داشته باشد باعث ایجاد مضراتی شود از جمله ایجاد اضطراب کاذب در فرد، هزینه‌های غیر ضروری و عوارض جانبی جدی. آزمایش‌های تومور مارکر سرطان پروستات یا PSA برای مردان می‌توانند منجر به عوارض درمانی مانند بی‌اختیاری ادرار یا ناتوانی جنسی شوند حتی زمانی که برخی از سرطان‌های پروستات با رشد آهسته هرگز مشکلی برای فرد مبتلا ایجاد نمی‌کردند. قوی‌ترین شواهد برای آزمایش‌های غربالگری سرطان سینه، دهانه رحم و روده بزرگ هستند. برای برخی از افراد سیگاری غربالگری سرطان ریه توصیه می‌شود. آزمایش‌های توصیه شده ماموگرافی، تست پاپ اسمیر برای تشخیص سرطان دهانه رحم یا PAP، کولونوسکوپی هر بار احتمال ابتلا به یک سرطان را بررسی می‌کنند. آزمایش‌های خون جدید به طور همزمان بسیاری از سرطان‌ها را جستجو می‌کند. به گفته دکتر «جاشوا آفمن» مدیر اجرایی Grail این یک مزیت است.

آفمن می‌گوید: «ما در این کشور چهار یا پنج سرطان را غربالگری می‌کنیم اما بسیاری از مرگ و میر‌ها ناشی از سرطان به دلیل سرطان‌هایی است که ما اصلا به دنبال آن نیستیم». دکتر «توماس بیر» از دانشگاه علوم و بهداشت اورگان در پورتلند پژوهشی را که توسط این شرکت انجام شد هدایت کرده که جویس آرس در سال ۲۰۲۰ میلادی به آن ملحق شد. پس از یک زمستان تلخ شیمی درمانی و پرتودرمانی پزشکان به او گفتند که درمان موفقیت‌آمیز بوده است. بیر می‌گوید: «برای برخی دیگر، آزمایش خون سرطانی را تشخیص داد که پیشرفته و تهاجمی بود. یک شرکت کننده مسن‌تر که مورد بدی داشت درمان را رد کرد».

شرکت Grail هم چنان آزمایش خود را به روز می‌کند و در آزمایشی با سرویس سلامت همگانی بریتانیا بر روی ۱۴۰ هزار نفر حمایت می‌کند تا مشاهده شود که آیا آزمایش خون می‌تواند موارد سرطان را کاهش دهد و باعث بهبود وضعیت درمان شود یا خیر. در حال حاضر، کارشناسان بهداشت تاکید دارند که آزمایش خون Grail یک تشخیص سرطان نیست بلکه نتیجه مثبت آن نیاز به آغاز اسکن و بیوپسی بیش‌تر را ضروری می‌سازد.