فرارو- یک تحلیلگر مسائل جهان عرب گت: «اینکه در خصوص قتل جمال خاشقجی همه این کشورها در حال صفآرایی هستند بسیار مشکوک است و نتایج بررسی مقامات ایران و مراکز استراتژیک در کشورمان حاکی از ان است که یک خبرهایی است و غربیها به دنبال راه اندازی یک بازی جدید در منطقه هستند. این در حالی است که عربستان در وضعیت افول مالی و سیاسی است و یک کشور پیر در حوزه سیاست محسوب میشود. یعنی به نوعی شرایط این کشور برای دگرگونی فراهم است، اما غربیها به دنبال آن هستند که این دگرگونی به نفع آنها تمام شود. این همان اتفاقی است که در مصر و برخی نقاط تونس اتفاق افتاد.»
به گزارش فرارو با وجود اینکه تا امروز نه تنها مقامات عربستانی تمایلی به بهبود رابطه با ایران نشان نداده اند و حتی تحرکاتشان علیه جمهوری اسلامی بیشتر شده، اما در برهههای مختلف مقامات عالی رتبه ایرانی رویکرد ملایم و دوستانهای نسبت به این کشور اتخاذ و بارها پیشنهاد مذاکره و دوستی را مطرح کرده اند.
جدیدترین مورد در این باره را حسن روحانی در کنفرانس وحدت اسلامی مطرح کرد و خطاب به مقامات عربستانی گفت: «۴۵۰ میلیارد دلار هدیه دادید تا امنیت شما تضمین شد؟ ۱۱۰ میلیارد دلار اسلحه خریدید تا امنیت شما تضمین شود؟ در مقابل آقایی که آنها را تاراج کرد چه گفت؟ گفت، شیر این گاو شیرده را میبریم. گفت. اگر ما نباشیم شما دو هفته هم امنیت ندارید. لااقل احترام ظاهری را از ارباب بخواهید و توهینهای مستمر را نپذیرید شما چه نیازی به آمریکا دارید که منابع خود را به آنها هدیه میکنید. چه کسی دشمن شما است؟ ما حاضریم با تمام توان از منافع مردم عربستان در برابر تروریسم و ابرقدرتان دفاع کنیم همانطور که به مردم عراق، سوریه و افغانستان کمک کردیم. از شما هم ۴۵۰ میلیارد دلار نمیخواهیم و اهانت هم نمیکنیم. شما را برادر میدانیم. ما ملتهای منطقه، مردم مکه و مدینه را برادر خود میدانیم.»
بیشتر بخوانید: آمادهایم با همه توان از منافع مردم عربستان دفاع کنیمبا این وجود، اما به نظر میرسد حس برادری میان ایران و عربستان دوسویه نیست و مقامات عربستان همچنان ایران را یک تهدید برای خود میدانند؛ لذا سوالی که مطرح میشود این است که ایران تا چه زمانی حاضر است رویکرد فعلی خود را ادامه دهد؟ آیا بعد از قتل خاشقجی، نزدیک شدن ایران و عربستان تبعاتی برای جمهوری اسلامی نخواهد داشت؟
در همین خصوص امیر موسوی مشاور وزیر دفاع پیشین کشورمان طی
گفتگو با فرارو عنوان کرد: «ابتدا باید این نکته را در نظر داشت که در سیاست جمهوری اسلامی ایران هروقت یک صفبندی غربی علیه یک کشور اسلامی انجام میشود، ایران خود را جدا میکند. یعنی این یک معیار در سیاست خارجی ما است. الان ماجرای عربستان هم به همین شکل است و یک جو عجیبی علیه این کشور به وجود آمده است که قطعا از روی خلوص غربیها به ویژه آمریکا نیست. زیرا جنایاتی که عربستان طی حداقل ۷۰ سال اخیر انجام داده است همچنان ادامه دارد و مداوم تکرار میشود و همیشه غربیها ساکت ماندند. حتی بعضا از آنها حمایت و پشتیبانی هم میکردند. به عنوان مثال شما به موضع گیری غربیها در خصوص حوادث عراق و یمن و سوریه و... توجه کنید! در همه اینها عربستان نقش پررنگ و تاثیرگذاری داشته، اما هرگز غربیها نسبت به آن واکنش نشان ندادند.»
وی ادامه داد: «حالا اینکه در خصوص قتل جمال خاشقجی همه این کشورها در حال صفآرایی هستند بسیار مشکوک است و نتایج بررسی مقامات ایران و مراکز استراتژیک در کشورمان حاکی از ان است که یک خبرهایی است و غربیها به دنبال راه اندازی یک بازی جدید در منطقه هستند. این در حالی است که عربستان در وضعیت افول مالی و سیاسی است و یک کشور پیر در حوزه سیاست در محسوب میشود. یعنی به نوعی شرایط این کشور برای دگرگونی فراهم است، اما غربیها به دنبال آن هستند که این دگرگونی به نفع آنها تمام شود. این همان اتفاقی است که در مصر و برخی نقاط تونس اتفاق افتاد.»
او تصریح کرد: «بنابراین جمهوری اسلامی اصلا حاضر نیست با توجه به گرایشات و وضعیتی که در منطقه وجود دارد، چنین تحولاتی را بپذیرد. ما نمونه این قبیل موارد را در عراق هم دیدیم. اگر خاطرتان باشد، زمانی که همه غربیها در برابر صدام حسین صفآرایی کردند، این جمهوری اسلامی ایران بود که در نقطه مقابل ایستاد. زیرا مقامات ایران به خوبی میدانستند که تحولاتی که غربیها قصد دارند در این کشور انجام دهند اصلا به نفع مردم عراق نخواهد بود؛ بنابراین طی ۴۰ سال گذشته هیچ وقت ایران در صف بندی غربیها قرار نگرفتته است و الان در خصوص عربستان هم همان موضع همیشگی را دارد.»
موسوی در خصوص رویکرد و سیاست عربستان در این خصوص گفت: «البته در این میان بن سلمان سعی دارد با انجام کارهای عجیب و غریب؛ آمریکا و غربیها را راضی کند. مثلا قیمت نفت را کاهش داد و تولید نفت را بالا برد و امتیازات بسیار عجیب و غریبی به ترامپ میدهد. اما من فکر میکنم مسئولان ما به خوبی در جریان هستند که این اقداممات بن سلمان نتیجهای برای او ندارد و ولیعهد عربستان در نهایت به یک راه باریکی میرسد؛ لذا الان مقامات ایرانی سعی دارند راه را برای دولتمردان عربستانی باز بگذارند که یک مقدار سرعقل بیایند و واقعیتها را بپذیرند و سیاستهای خود را تغییر دهند و با قدرتهای منطقه از جمله جمهوری اسلامی ایران وارد گفتگو شوند و منافع مشترک خودشان را مجددا تعریف کنند.»
این تحلیلگر مسائل خاورمیانه ادامه داد: «من حتی در همان روزها نخست ماجرای قتل جمال خاشقجی در یک نامه سرگشاده به محمد بن سلمان هم نوشتم که بهتر است در سیاستهای خود تجدید نظر کند و به ویژه نسبت به جمهوری اسلامی ایران باید نگاهش را تغییر دهد. زیرا ایران هرگز دشمن عربستان نبوده و نیست. اگر مذاکره میان کشورهای منطقه کلید بخورد همه با هم میتوانند به دخالت خارجیها در منطقه پایان دهند. اما متاسفانه بن سلمان خیلی به اسرائیل و آمریکا و قدرت مالی خود اعتماد کرده است و فکر میکند این نتیجه خوبی برای او خواهد داشت. اما من فکر میکنم که این اعتماد عربستان کاملا سراب است. زیرا قبلا هم مشابه این رویکرد را از سوی مبارک و صدام دیدیم و هیچ نتیجهای برای آنها نداشت؛ لذا امیدواریم که مقامات عربستانی سر عقل بیایند و بدانند که آغوش جمهوری اسلامی به روی آنها باز است.»
او تصریح کرد: «زیرا حتی اگر الان هم این مذاکرات و توافقات صورت بگیرد از کشته شدن مردم بیگناه جلوگیری میشود و حتی میتواند محاصره یمن توسط عربستان را هم که الان مانع از ارسال غذا و دارو به این کشور است هم شکسته شود؛ بنابراین من معتقدم که مقامات ما صرفا از روی دلسوزی چنین اظهار نظرهایی را مطرح میکنند. ما هیچ ترس و واهمهای از عربستان نداریم و حتی اگر شرایط پیش بیاید من مطمئن هستم که جمهوری اسلامی واکنش لازم را نشان خواهد داد. عربستان ثابت کرده که صرفا یک ببر کاغذی است که فقط به پول خود افتخار میکند و حتی طی این مدت نتوانسته در یمن اقدام خاصی به نفع خود انجام دهد. به همین دلایل الان ایران رفتار حکیمانه از خود نشان میدهد.»
این تحلیلگر مسائل جهان عرب در پاسخ به این سوال که تا امروز هیچ تمایلی از سوی مقامات عربستانی مبنی بر مذاکره و ارتباط با ایران دیده نشده است، این رفتار حکیمانه ایران تا چه زمانی ادامه پیدا خواهد کرد، گفت: «بله درست است که آنها تا امروز قدم مثبتی در این راستا برنداشته اند و مداوم روی پول خود و رابطه شان با اسرائیل و آمریکا پیش رفته اند، اما فراموش نکنیم که آنچه ایران انجام میدهد، سنت پیامبر و ائمه است. مثلا امام حسین تا لحظه آخر در کربلا پیامهای صلحجویانه برای شمر و عمر سعد میفرستادند یا مثلا حضرت علی در جنگهای جمل و نهروان و صفین تا لحظه آخر رویکرد نصیحت و صلح داشتند. دلیلش هم این است که رسالت حکومت اسلامی اصلاح و بازسازی مسائل است. به طور کلی هدف انسان دوستانه است و کسی به دنبال تسلط بر دیگری نیست؛ بنابراین تا جایی که امکانش باشد ایران همین رویکرد را در دستور کار خود قرار خواهد داد.»
موسوی در پاسخ به این سوال که با توجه به اختلافات ایدئولوژیکی که میان ایران و عربستان وجود دارد آیا اصلا این امکان است که رابطه میان دو کشور حسنه شود، عنوان کرد: «ببینید الان شرایط عربستان بسیار بغرنج است و در بدترین شرایط قرار گرفته و اگر تاریخ این کشور را مطالعه کنید میبینید هیچ گاه تا این حد وضعیتشان بد نبوده. آنها از یک سو در قدرت نظامی شکست خورده اند و دستاوردی هم در سیاست خارجی نداشته اند که نمونه ان انتخابات پارلمانی لبنان بود که عربستان هزینه بسیاری انجام داد و هیچ دستاوردی نداشت. از سوی دیگر الان در شرایطی قرار گرفته اند که حتی دوستانشان هم علیه آنها شده اند؛ بنابراین وضعیت به گونهای است که این احتمال وجود داشته باشد که سرعقل بیایند و سیاستها و رویکرد خود را تغییر دهند.»