فرارو- در دو روز گذشته بحث برجام داغ بوده است و مقامات ایران و آمریکا برای یکدیگر خط و نشان کشیده اند. از یکسو ایران تهدید کرده در صورت خروج آمریکا از برجام در این توافق نمیماند و حتی زمزمههای خروج از "ان پی تی" مطرح شده است در سوی دیگر ماجرا دونالد ترامپ تهدید کرده است که اگر ایران برنامه هستهای را از سر بگیرد با مشکلات بزرگتری روبرو خواهد شد.
به گزارش فرارو، امروز حسن روحانی، رییس جمهور در سخنانی صریح تهدید کرد که اگر برجام را لغو کنند، فعالیت هستهای تهران هم تغییر خواهد کرد. او در تبریز گفت: «اگر بخواهند برجام را زیر پا بگذارند، تصمیمات و اقدامات بسیار متفاوتتر از گذشته در زمینه فعالیتهای صلحآمیز خود اتخاذ خواهیم کرد.»
رییس جمهور همچنین بدون نام بردن از فرانسه و آمریکا به سفر اخیر امانوئل ماکرون به ایالات متحده و دیدار با ترامپ اشاره کرد و گفت: «میگویید با فلان رهبر کشور اروپایی برای یک قرارداد هفت جانبه تصمیم میگیرید؛ با چه اجازهای؟ ما حسن نیت خود را به دنیا نشان دادیم. به دنیا نشان دادیم که ایران هراسی دروغ بود.»
روحانی ترامپ را کاسب و برج سازی خواند که از سیاست سررشتهای ندارد.
پیش از تهدید روحانی مقامات کشورمان در روزهای گذشته بارها درباره واکنش احتمالی ایران به خروج آمریکا سخن گفته اند. آنها میگویند سنایوهای مختلفی رو میز قرار دارد.
دیروز محمد جواد ظریف که برای شرکت در اجلاس صلح پایدار به نیویورک سفر کرده است در گفتگو با آسوشیتدپرس ضمن اشاره به تاثیر منفی خروج آمریکا از برجام بروی مذاکرات این کشور با کره شمالی گفت: «درصورت خروج رئیس جمهور آمریکا از برجام، ایران دیگر به هیچ یک از تعهدات بین المللی این توافق پایبند نخواهد ماند و غنیسازی را در مقیاسی فراتر از محدودیت این توافق از سر میگیرد.»
وزیر امور خارجه ایران در این مصاحبه که همزمان با دیدار امانوئل ماکرون از کاخ سفید صورت گرفت، به صورت ضمنی به تهدید علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی به خروج ایران از پیمان منع گسترش سلاح هستهای (ان پی تی) اشاره کرد و گفت: «در صورت خروج واشنگتن از برجام، خروج از (ان پی تی) یکی از گزینههای تهران است. البته دولت حامی چنین گزینهای نیست، اما برخی از نیروها در ایران خواهان آن هستند.»
پیشتر دبیر شورای عالی امنیت ملی در آستانه سفر به روسیه برای شرکت در نهمین اجلاس مقامهای امنیتی کشورهای مختلف از پنج قاره جهان تاکید کرد که ایران "اقدامات تعجب برانگیزی" را در برابر خروج احتمالی ایالات متحده از برجام در دستور کار دارد.
دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در مورد احتمال خروج از معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای گفت: «بر اساس معاهده انپیتی کشورهای متعارف این حق را دارند که اگر احساس کنند منافع ملیشان در گرو ادامه وضعیت نیست میتوانند به راحتی از آن خارج شوند و این گزینه محتمل جمهوری اسلامی ایران است.»
همچنین علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی ایران چند روز پیش گفته بود در صورت برهم خوردن برجام، غنیسازی ۲۰ درصدی از سر گرفته خواهد شد.
براساس برجام ایران غنیسازی اورانیوم با خلوص ۲۰ درصد را متوقف کرده است.
تلاش آمریکا و فرانسه برای توافق بر سر برجام
روز گذشته دونالد ترامپ و امانوئل ماکرون بایکدیگر دیدار کردند که یکی از موضوعات مهم مورد بحث روسای جمهور آمریکا و فرانسه بحث توافق هستهای با ایران بود. رئیس جمهوری ایالات متحده در نشست خبری با ماکرون گفت که هنوز تصمیم خود را برای حفظ و یا خروج از برجام نگرفته است، اما امکان دارد که با متحدان اروپایی خود برای رسیدن به «توافقی جدید» در زمینه فعالیتهای هستهای، توقف توسعه موشکی و همچنین حضور نظامی ایران در منطقه همکاری کند.
دونالد ترامپ در این کنفرانس ضمن تهدید ایران به "پرداختن بهایی سنگین" در صورت از سرگیری فعالیت هستهای گفت: «باید دید که یک توافق جدید با بنیانهای محکم ممکن است یا نه، زیرا بنیادهای توافق فعلی فاسد است.»
ترامپ گفت: «هیچکس نمیداند که تصمیم من برای دوازدهم ماه مه (موعد تمدید تائید پایبندی ایران به برجام) چه خواهد بود.» او سپس خطاب به ماکرون گفت: «اگرچه آقای رئیس جمهور! ایده شما بسیار خوب بود.»
ماکرون هم که با هدف حفظ آمریکا در برجام به این سفر رفته است، در نشست خبری با ترامپ از توافق جدیدی صحبت کرد که میتواند ترامپ را راضی نگه دارد.
او گفت: «در این توافق باید چهار موضوع را بگنجانیم. اولین موضوع منع ایران از هرگونه فعالیت هستهای تا سال ۲۰۲۵ است که در برجام آمده است. دوم اطمینان از اینکه ایران در بلند مدت برنامه هستهای نخواهد داشت؛ مورد مهم سوم توقف فعالیت موشکی ایران در منطقه است و چهارم رسیدن به راه حل سیاسی برای مهار ایران در یمن، سوریه عراق و لبنان خواهد بود.»
مخالفت ایران و روسیه
ماکرون و ترامپ درحالی از توافق جدید صحبت میکنند که ایران و روسیه امروز به شدت با آن مخالفت کرده اند.
حسن روحانی رییس جمهور پس از پایان سفر به تبریز در جمع خبرنگاران درباره زمزمههای توافق ترامپ و ماکرون برای ایجاد تغییر در برجام گفت: "اکنون آمریکا روی صندلی اتهام است که چرا به تعهدش عمل نکرده است و اروپا اگر میخواهد ترامپ را راضی کند، از جیب خودش و نه ایران خرج کند. " او تاکید کرد: «یک جمله به برجام اضافه یا کم نخواهد شد.»
همچنینی علی شمخانی نیز که در نشست امنیتی سوچی حضور دارد، تاکید کرد "گفتوگوی مجدد در مورد پایان دوره محدودیت فعالیتهای صلح آمیز هستهای ایران به معنای نابودی برجام است. "
به گفته دبیر شورای عالی امنیت ملی "هر توافقی که اروپا و آمریکا در مورد آینده برجام و آینده برنامه هستهای ایران برای دوره بعد از محدودیت پیش بینی شده در برجام بنمایند از نظر ما بی اعتبار بوده و فاقد ارزش است."
نماینده دائم روسیه در اتحادیه اروپا هم تصریح کرد که آمریکا و اتحادیه اروپا اجازه اصلاح برجام و اظهارنظر از جانب تمامی اعضای گروه ۱+۵ را ندارند.
ولادیمیر شیژوف گفت: ««اگر تروئیکای اروپایی در خصوص مسئلهای با آمریکا به توافق رسیدند، نه همتایان چینی و نه ما کاری با آن نداریم و هیچکس به تروئیکای اروپایی اجازه نداده است که از جانب یک گروه از ۶ کشور (۱+۵) حرف بزند.»
در همین حال دیمیتری پسکوف سخنگوی کاخ کرملین با تأکید بر موضع مسکو برای حفظ برجام گفت، هیچ جایگزینی برای توافق هستهای ایران وجود ندارد.
براساس گزارشها فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم امروز پس از ورود به محل کنفرانسل بروکسل گفت که برجام باید حفظ شود.
هایکو ماس وزیر امور خارجه آلمان که روز چهارشنبه (امروز) در نشست اتحادیه اروپا درباره سوریه شرکت کرده بود، نیز از توافق هستهای ایران و قدرتهای جهانی دفاع کرد.او گفت: «ما خواهان حفظ توافق هستهای هستیم و میخواهیم به آمریکا کمک کنیم تا پس از ۱۲ مه نیز در این توافق بماند.»
۱۲ ماه مییا ۲۲ اردیبهشت ماه زمانی است که دونالد ترامپ و دولت آمریکا باید تصمیم بگیرد که آیا برجام را ادامه خواهد داد یا نه. ترامپ از زمان روی کارآمدنش تا کنون بارها علیه برجام اظهار نظر کرده است و آن را توافقی افتضاح خوانده است.