ناامیدی در تالار شیشه‌ای

فرارو- شاخص بورس به رقمی پایین‌تر از رقم نخستین روز کاری سال 94 رسید. شاخص امروز 62.391 است درحالی‌که پانزدهم فروردین کار خود را با 2099 واحد صعود و رسیدن به رقم 67.827 شروع کرده بود.

حال بورس به این زودی‌های خوب نمی‌شود. اوضاع‌واحوال بازار سرمایه و روند رکودی حاکم بر آن سبب شده تا هیچ اطمینانی نسبت به آینده تالار شیشه‌ای وجود نداشته باشد. کارشناسان می‌گویند که شرایط فعلی درنتیجه تصمیمات و ابهامات اقتصادی، کمبود نقدینگی، وضعیت نامناسب بنگاه‌ها و کاهش قیمت‌های جهانی بروز کرده و موجب شده تا صنایع بزرگ و مطرح بورسی که روزی از اقبال چشمگیری برخوردار بودند و بیشترین سود را نصیب سهامداران خود می‌کردند، روزانه کاهش قیمت و سودآوری را تجربه کنند و در قعر جدول دیده شوند.

به‌این‌ترتیب و درحالی‌که میانگین بازدهی سهامداران بورس در یک ماه اخیر به کمتر از 5/1 درصد رسیده است که سهامداران صنایع مطرحی همچون فرآورده‌های نفتی، فلزات اساسی، خودرو، سایر معادن، بانک‌ها و کانه‌های فلزی بیشترین زیان را در یک ماه اخیر نصیب سهامداران خود کردند. حتی می‌توان گفت که اوضاع خیلی خراب‌تر از این حرف‌ها است و شاخص بورس امروز به رقمی پایین‌تر از رقم خود در اولین روز کاری سال 94 رسید.

حمید میر معینی کارشناس ارشد بازار سرمایه در گفت‌وگو به فرارو نسبت به آینده این بازار ابراز نگرانی کرد و گفت: اوضاع بازار سرمایه نیز به‌تبع اوضاع‌واحوال حاکم بر کل اقتصاد، کم‌رمق و کم رونق است.

وی بابیان اینکه خوش‌بینی‌های قبل از توافق هسته‌ای به دلایلی از بین رفته و حتی به ناامیدی و بدبینی تبدیل‌شده است، گفت: امروز نخستین روز زیان دهی شاخص در سال 94 است. شاخص از اولین روز کاری امسال پایین‌تر آمد و به عبارتی بازدهی آن منفی شد.

کارشناس بازار سرمایه افزود: در حقیقت کسانی که از ابتدای سال تاکنون بر روی شاخص سرمایه‌گذاری کرده بودند نه‌تنها از سودی که می‌توانستند از سپرده‌گذاری در بانک‌ها دریافت کنند بلکه بعد از شش ماه زیان هم کردند. البته در برخی سهم‌ها بازدهی منفی بیش از بازده منفی شاخص است و اوضاع بدتری داریم.

به گفته وی، بازار سرمایه سال قبل هم‌سال بدی داشت و حجم گردش معاملات کم بود اما امسال علاوه بر کم بودن حجم گردش معاملات، بازده منفی را هم تجربه کرده‌ایم.

میر معینی در پاسخ به این پرسش که عوامل بروز این وضعیت چیست، گفت: دلیل اول آن است که علی‌رغم تصویب برجام و روند امیدوارکننده قطعی شدن آن در امریکا، به خاطر مشکلات سیاسی داخلی در این رابطه، تردیدهایی وجود دارد که باعث می‌شود ریسک سیستماتیک سیاسی برطرف نشود.

وی افزود: دلیل دوم سیاست‌گذاری‌های اقتصادی دولت است. به‌عنوان‌مثال در قالب بودجه 95 می‌بینیم که بودجه سال بعد نه‌تنها انبساطی‌تر نیست بلکه انقباضی هم هست. به گفته آقای نوبخت هفتاد درصد درآمد دولت از منابع داخلی تأمین می‌شود؛ یعنی عمده این هفتاد درصد از مالیات تأمین خواهد شد در حالی اگر اقتصاد رونق نداشته نباشد، این مالیات محقق نمی‌شود و دولت بازهم کسری بودجه خواهد داشت و مشکلات ادامه می‌یابد.

این کارشناس بازار بورس ادامه داد: از طرف دیگر سیاست‌های بعدی دولت اصلاً مشخص نیست. به‌عنوان نمونه بعد از کاهش تورم انتظار می‌رود که برنامه جهت‌دهی به سپرده نزد بانک‌ها و هدایت آنها به‌سوی سرمایه‌گذاری وجود داشته باشد اما متأسفانه انفعالی که دولت در راستای رونق بخشی به بازارهای اقتصادی دارد، موجب ناامیدی است.

میر معینی نبود برنامه در سازمان بورس را نیز دلیل سوم دانست و گفت: انفعالی که از آن صحبت شد در عملکرد سازمان بورس نیز دیده می‌شود و هیچ برنامه‌ای برای ایجاد خوش‌بینی در سهامداران نیست یا برنامه‌ریزی برای اینکه این سازمان از دولت بسته‌های محرکی را دریافت کرده و به بازسازی بورس کمک کند؛ وجود ندارد.

وی در ادامه به قیمت‌های جهانی اشاره کرد و گفت: وضعیت بازارهای جهانی نیز عامل دیگری است که بر بازار سرمایه اثرگذار است. البته باوجوداینکه قیمت‌ها بر عهده بازارهای جهانی و اقتصادی‌های بزرگ دنیا است اما اگر در اینجا یک بازار سرمایه پیشرفته‌تری داشتیم، می‌شد تا حدی از سنگینی فشار کاهش قیمت‌های جهانی کاست و با استفاده از ابزارهای موجود، ریسک را تا حدودی مدیریت کرد.

وی همچنین انتظار ورود سرمایه‌گذاران جدید به بازار سرمایه یکی از عوامل ناامیدکننده در این بخش دانست و گفت: بعد از تصویب برجام همه در انتظار ورود سرمایه‌گذاران جدید خصوصاً سرمایه‌گذاران خارجی بودند اما با توجه به اینکه رونقی در بازار نیست تا دگرگونی ایجاد کند و امنیتی نیست که سرمایه‌گذاران را ترغیب کند، به نظر نمی‌رسد که سرمایه‌گذاران خارجی وارد شوند یا اگر بیایند هم‌مقدار سرمایه‌گذاری آنها چندان قابل‌ملاحظه باشد که بتواند در اقتصاد تحرک ایجاد کند.

این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: اگر این‌طور پیش برویم، بورس افت بیشتری خواهد داشت و حجم معاملات از این هم کمتر خواهد شد.

وی تأکید کرد: بازار سرمایه تابعی از وضعیت کلی اقتصاد است و مادامی‌که با این انفعال و رکود مواجه باشیم نباید منتظر ایجاد تغییرات ویژه‌ای در این بازار، بود.