محصولات کشاورزی تهران آلوده است

 تنها ٢٥ درصد از فاضلاب تهران تصفيه مي‌شود و مابقي بدون تصفيه وارد سفره‌هاي آب‌هاي زير‌زميني شده يا براي آبياري مراتع كشاورزي جنوب تهران مصرف مي‌شود. اينها گوشه‌يي از اظهارات رييس ستاد محيط زيست و توسعه پايدار شهرداري تهران است كه چند روز قبل بحث قديمي و كهنه خطرآلوده بودن محصولات كشاورزي كشت شده در مزارع جنوب تهران را دوباره برسر زبان‌ها انداخت.

 علي‌محمد شاعري در گفت‌وگو با «اعتماد» بحث جديدي را مطرح مي‌كند كه مي‌تواند حتي مهم‌تر از آلوده بودن محصولات كشاورزي جنوب تهران باشد. وي به آلوده شدن آب‌هاي زير‌زميني به فاضلاب تصفيه نشده تهران اشاره مي‌كند و مي‌گويد: در حالي كه مصرف آب تهراني‌ها درسال بيش از يك ميليارد و ١٠٠ ميليون متر مكعب است، فاضلاب توليدي آنها به بيش از ٨٠٠ ميليون متر مكعب مي‌رسد كه از اين مقدار فقط حدود ٢٠٠ ميليون متر مكعب تصفيه شده و مابقي به همان شكل به سيستم آب‌هاي زير‌زميني نفوذ كرده يا براي آبياري مزارع جنوبي تهران به كار مي‌رود.

 وي با تاييد اينكه آبياري مزارع با آب‌هاي آلوده به فاضلاب، قطعا باعث آلوده شدن محصولات كشاورزي و صيفي‌جات مي‌شود، افزود: تمام مطالعات علمي صورت گرفته اين مساله را تاييد مي‌كنند. شاعري افزود: فاضلاب‌ها آلوده به انواع فلزات سنگين، نيترات‌ها و انواع ديگري از عناصر شيميايي مضر براي انسان هستند كه بايد تصفيه شوند. وي همچنين با ذكر اينكه ٨٠ درصد آب مصرفي تهراني‌ها به فاضلاب تبديل مي‌شود، تنها راه‌حل جلوگيري از آلوده شدن آب‌هاي زير‌زميني تهران به فاضلاب را تكميل شبكه فاضلاب مي‌داند و مي‌گويد: تا امروز تنها ٦٠ درصد از شبكه فاضلاب شهري تكميل شده كه مردم بايد آن را خريداري كنند ولي به دليل بالا بودن قيمت خريد انشعاب آن، بسياري از هموطنان قادر به پرداخت اين مبلغ نيستند و عملا پروژه مزبور مختل شده است.

اين كارشناس محيط زيست با ذكر اينكه بانك‌ها بايد به مردم براي خريد انشعاب فاضلاب وام با بهره‌هاي پايين بدهند، گفت: در حال حاضر بخشي از آب مورد نياز مزارع تهران از طريق همين آب‌هاي زيرزميني آلوده به فاضلاب و بخشي توسط آب سد ماملو تامين مي‌شود كه آب آلوده به فاضلاب مي‌تواند به شكلي جدي سلامت شهروندان تهراني را به مخاطره اندازد. اما نگران‌كننده بودن خطر آلودگي آب‌هاي زير‌زميني تهران علاوه بر آبياري محصولات كشاورزي با اين آب‌هاي آلوده زماني مشخص مي‌شود كه بدانيم آب مصرفي تهراني‌ها نيز در برخي موارد كم‌آبي از چاه‌هاي زير‌زميني تامين   مي‌شود.

وزارت بهداشت ورود پيدا كند
انوش اسفندياري، عضو شوراي راهبردي انديشكده تدبير آب نيز با تاييد آلوده بودن آب‌هاي زير‌زميني و آب‌هاي مورد استفاده براي آبياري مزارع جنوب پايتخت مي‌گويد: آب استفاده شده براي آبياري مزارع و مراتع جنوب تهران از هفت رود اصلي كه از شمال تهران سرچشمه مي‌گيرد و به جنوب مي‌رسد، تامين مي‌شود كه مسلما با فاضلاب شهري قاطي خواهد شد.

وي اضافه مي‌كند: چند سال پيش هم در برهه‌يي از زمان، از سوي رسانه‌ها به اين مقوله بسيار پرداخته شد ولي به ناگاه اين موج خاموش و به فراموشي سپرده شد. اسفندياري با تاكيد براينكه وزارت بهداشت بايد مطالعاتي جامع را دراين زمينه انجام دهد، گفت: درحال حاضر مزارع جنوبي تهران بيشتر به كشت برنج و سبزيجات اختصاص دارند كه به دليل استفاده از همين آب‌هاي آلوده از چند وقت پيش به آنها پيشنهاد شده تا زمين‌هاي خود را به «گل كاري» اختصاص دهند اما هنوز اين طرح عملياتي نشده و مردم همچنان از اين محصولات كشاورزي توليدي  آلوده  استفاده   مي‌كنند.

ورود آلودگي‌ها به محصولات كشاورزي
محمد حقاني، رييس كميته محيط زيست شوراي شهر تهران نيزدر گفت‌وگو با «اعتماد» ضمن تاييد آلوده شدن محصولات كشاورزي كشت شده دردشت ورامين به انواع آلودگي‌ها مي‌گويد: اين بحث بحثي قديمي در سلامت و بهداشت شهري تهران است، اينكه آب‌هاي نهرها ي تهران در مسير انتقال خود از شمال به جنوب و دشت ورامين نه فقط به فاضلاب كه به انواع آلودگي‌هاي ديگر نيز آلوده مي‌شوند و همين آلودگي‌ها وارد محصولات كشاورزي نيز مي‌شود.

 وي با ذكر اينكه متاسفانه در مورد پساب‌هاي توليدي تهراني‌ها اقدامي موثر و اساسي صورت نگرفته به ضعف شبكه فاضلاب تهران به عنوان يكي از دلايل بروز چنين معضلي اشاره كرده و مي‌گويد: به همين دليل اين بحث در برهه‌يي به حدي بالا گرفت كه حتي گفته شد ديگر سبزيجات نخوريد ولي به مرور اين تهديد به فراموشي سپرده شد.

محمد حقاني همچنين با تاييد نفوذ فاضلاب‌ها به آب‌هاي زير‌زميني تامين‌كننده آب شرب تهراني‌ها مي‌گويد: واقعيت اين است كه در حال حاضر در بسياري از نقاط فاضلاب‌ها از طريق چاه‌هاي جذبي دفع مي‌شوند و به داخل شبكه آب‌هاي زيرزميني نفوذ مي‌كنند. وي افزود: البته با وجودي كه تقريبا ٥٠ درصد آب تهران از ٤٥٠ حلقه چاه موجود و آب‌هاي زيرزميني تامين مي‌شود، ولي با اين حال اين آب‌ها در تصفيه‌خانه‌هاي تهران گند‌زدايي و ميكروب‌زدايي شده و به گفته مسوولان ذي‌ربط آبي سالم در اختيار مردم قرار مي‌گيرد.

وي در پاسخ به اين سوال كه چقدر مي‌توان به گفته مسوولان در مورد سلامت آب مصرفي تهران اطمينان كرد‌، مي‌گويد: به هر حال اين وظيفه برخي وزارتخانه‌ها و نهادهاست كه فاكتورهاي مرتبط با سلامت شهروندان را آزمايش كنند و در صورت بروز هر‌گونه مشكلي آن را حل كنند و ما نيز به همين دليل به آنها اطمينان مي‌كنيم. رييس كميته محيط زيست شوراي شهر با ذكر اينكه «ميوه»‌ها دربازارهاي ميادين و تربار آزمايش مي‌شوند و درصورت مشاهده هرگونه مشكلي، گزارش آن به وزارت كشاورزي داده مي‌شود، مي‌گويد: اما در مورد صيفي‌جات اين مساله صدق نمي‌كند و نمي‌دانيم ميزان آلودگي صيفي‌جات تهران چگونه است.

حقاني درپايان به پروژه‌يي نيمه كاره در شهرداري اشاره كرده و مي‌گويد: قرار بوده شركتي در شهرداري، مسوول جمع‌آوري و هدايت آب‌هاي سطحي را برعهده بگيرد و طي ١٨ سال فرآيند جمع‌آوري اين آب‌ها را تكميل كند ولي متاسفانه تا امروز عملكرد مشخص و قابل قبولي نداشته است.