از زمان دولت اصلاحات بود که مراسم روز دانشجو در ایران رنگ و بویی متفاوت پیدا کرد؛ دوره‌ای که در آن سید محمد خاتمی به عنوان چهره‌ای که ارتباط تنگاتگی با اهالی فرهنگ، استادان دانشگاهی و دانشجویان داشت و جنب و جوشی خاص در محیط‌های آموزشی و دانشگاهی ایجاد کرد. خاتمی در نخستین مراسم روز دانشجوی خود در ۱۶آذر ۷۷ و در شرایطی که فضای سیاسی کشور به‌شدت تحت تاثیر پرونده قتل‌های زنجیره‌ای قرار داشت، یکی از جملات جاودانه را در عرصه سیاسی کشور ثبت کرد و با صدای بلند خطاب به دانشجویان اعلام کرد: «در پی قهرمان نباشید.» ۷۱سال پس از آغاز روز تاریخی دانشجو و ۲۶سال پس از نخستین سخنرانی رییس دولت اصلاحات در دانشگاه، مسعود پزشکیان به عنوان دومین رییس‌جمهور اصلاح‌طلب ایرانی، راهی دانشگاه شریف شد تا در جمع دانشجویان درباره پروسه توسعه کشور و ضرورت‌های آن بحث و تبادل نظر کند.
به گزارش اعتماد، رییس‌جمهوری که بسیاری از استادان و فعالان فرهنگی، او را یک چهره «دانشگاهی تمام عیار» خطاب می‌کنند و معتقدند از زمان حضور او تحولات جدی و موثری در محیط‌های دانشگاهی و آموزشی کشورمان شکل گرفته است. پزشکیان این‌بار هم به رسم سایر برنامه‌هایش، ابتدا شنوای صحبت‌ها، درددل‌ها، گلایه‌ها و اعتراضات دانشجویان شد و پس از آن اقدام به صحبت کرد. پزشکیان اما به این حد هم اکتفا نکرد؛ مجموعه پیامک‌های دانشجویان در قالب کتابچه‌ای گردآوری و تقدیم رییس‌جمهوری شد.
البته این نخستین حضور پزشکیان در دانشگاه‌های کشور پس از پوشیدن ردای ریاست‌جمهوری نبود؛ پزشکیان پیش از این ۲۱ مهر امسال هم به مناسب مراسم آغاز سال تحصیلی جدید به دانشگاه تهران رفت و دیروز هم در جمع دانشجویان دانشگاه شریف حاضر شد.
کمتر از ۶۰ روز پیش که پزشکیان به مناسب سال تحصیلی جدید دانشجویان به دانشگاه تهران رفت، حوادث جالبی در دانشگاه ثبت شد؛ وقتی هنوز مراسم آغاز نشده بود، نمایندگان تشکل‌های دانشجویی مختلف در محوطه دانشگاه تهران گلایه داشتند که رییس‌جمهور صدای آن‌ها را نمی‌شود در حالی که در همان مراسم وقتی نوبت به سخنرانی رییس‌جمهور رسیده بود و به جایگاه رفت، ناگاه همهمه در سالن توسط دانشجویان معترض بلند شد که ما حرف داریم و پزشکیان در همان لحظه گفت چند تشکل قصدحرف زدن دارند؟ یک نفر از بین خود نماینده انتخاب کنید و سپس به پایین محل سخنرانی رفت تا نماینده تشکل دانشجویی در جایگاه، حرف خود را بزند.
پزشکیان پس از پایان سخنرانی این نماینده خطاب به دانشجویان گفت که من از گفت‌وگو باکی ندارم. البته داخل پرانتز همان مقطع رییس‌جمهور به وزیر علوم گفته بود که دانشجویان باید حرف‌شان را بزنند و ما گوش کنیم. پس از این نشست اغلب روزنامه‌های اصلاح‌طلب و مستقل از جمله «اعتماد» تیتر: «زنده باد مخالف من» را روی تارک رسانه‌های خود نشاندند. این‌بار و در دومین حضور پزشکیان در دانشگاه، رییس‌جمهور پیشقدم شد و مدیریت برنامه را به دست گرفت و شد میزبان دانشجویان و فعالان دانشجویی.
میزبانی که پذیرای سخنان ۱۳ نفر از فعالان و نمایندگان تشکل‌های دانشجویی از نقاط مختلف دانشگاه بود که دو ساعت طول کشید. در واقع برنامه این روز با سخنرانی کوتاه رییس دانشگاه صنعتی شریف آغاز شد و بدون مقدمه نمایندگان طیف‌های مختلف در مدت زمان ۵ دقیقه‌ای به بیان مسائل و چالش‌ها و دغدغه‌های خود پرداختند که برخی نمایندگان طیف‌های رقیب بیش از زمان تعریف شده سخنرانی کردند.
آخرین سخنران این مراسم رییس‌جمهور بود که مجری خوش‌ذوق با انتخاب دوبیت شاهنامه فردوسی سرود: «فریدونِ فرّخ، فرشته نبود/ ز مُشک و زعنبر سِرشته نبود/ ز «داد» و «دهِش» یافت او نیکویی/ تو داد و دهش کن، فریدون تویی…» قرائت مصرع پایانی که «فریدون تویی» هم خنده حاضران و هم خنده پزشکیان و هم تشویق پی در پی دانشجویان را به همراه داشت.
پزشکیان به جایگاه رفت و مانند همیشه با استناد به خطبه‌هایی از نهج‌البلاغه گفت: دانشجو وابسته به پُست و مقام نیست و می‌تواند راحت‌تر حرف خود را بزند و مطالبه کند. کسی که وابسته به قدرت و مقام نیست می‌تواند سخن حق را بگوید و از حق دفاع کند. او گفت اینجا لزومی ندارد که هُو بکشیم و دعوا کنیم باید براساس منطق گفت‌وگو کرد که با تشویق حاضران همراه شد.
رییس‌جمهور این را هم گفت که قبل از انقلاب با هم در دانشگاه بحث می‌کردیم. هر دو جناح حرف‌مان را می‌زدیم. بقیه هم گوش می‌دادند. کسی که منطق ضعیف‌تر داشت، از میدان کنار می‌رفت و باید بر اساس منطق با هم گفت‌وگو کنیم. همه دعوای جناح‌ها و گروه‌ها در کشور به خاطر این بود که ادعا داشتیم ما بهتر می‌توانیم مملکت را اداره کنیم، پس رقابت باید بر سر این باشد که چه کسی می‌تواند خدمتگزار بهتری برای مردم باشد.
در حین سخنرانی، یکی از طرفداران تشکل‌های دانشجویی که درابتدای مراسم با طیف رقیب دعوای لفظی داشت، تنها فردی بود که پلاکارد بالا آورد و سوژه عکاسان شد. پزشکیان هم با این جمله به سخنان خود پایان داد. «ارتباط با دانشگاه افزایش می‌یابد.»
رییس‌جمهور گفت: همان اف‌ای‌تی‌اف را بیایید داخلی حل کنیم. در داخل آن را پیاده کنیم. امریکا آنجا نشسته می‌فهمد اینجا پول چه بلایی سرش می‌آید، می‌فهمد کدام کشتی کدام کالا کجا دارد می‌رود اما در این مملکت یک کشتی با بارش اگر گم شود متوجه نمی‌شویم کجا رفت. چرا؟ برای اینکه آن FATF داخلی را نداریم. مسعود پزشکیان در مراسم روز دانشجو در دانشگاه شریف با بیان اینکه در صورت یکپارچه‌شدن سامانه‌های اطلاعاتی کشور جریان‌های مالی مشکوک به راحتی قابل رصد خواهد شد، تصریح کرد: وقتی این اطلاعات و داده‌ها به هم متصل شود کسی نمی‌تواند بدون ضابطه پولی را جابه‌جا یا هزینه کند، باید معلوم باشد چه کسی و از کجا این پول را برای فردی پرداخت کرده است، اینها ضعف و مشکلات سیستمی است که ما در داخل با آن مواجهیم و شما می‌توانید در حل این مسائل به ما کمک کنید، چرا که بنده معتقدم اگر دانشگاهیان و اساتید به میدان بیایند ما قادر به حل مشکلات خواهیم بود.
رییس‌جمهور شاخصه مهم جوامع رشدیافته را شکل و تناسب ساختاری طبقات مختلف آن جامعه عنوان کرد و افزود: ما امروز تا دل‌تان بخواهد آدم‌هایی خارج از ساختار را مدیرکل کرده‌ایم و بدتر از آن نگاه سیاستمدران ما است که پس از یکی، دو سال مدیران را جابه‌جا می‌کنند و از آنجایی که نقشه و سیاست مشخصی نداشته‌اند با جابه‌جایی مدیران، راه و مسیر هم عوض می‌شود.
پزشکیان در ادامه سند چشم‌انداز ترسیم شده از سوی رهبری معظم انقلاب اسلامی را یکی از اسناد مترقی و قابل دفاع برای پیشرفت کشور دانست و گفت: بنده از همان روز اول اعلام کردم که چشم‌انداز و سیاست‌های مقام معظم رهبری هدف ما است، اینکه براساس این سند قرار است ایران ما کشوری توسعه یافته و دارای جایگاه اول در علم و اقتصاد و فناوری و الهام‌بخش در منطقه باشد چشم‌انداز زیبایی است. ما کشوری می‌خواهیم که در منطقه بهترین باشد نه اینکه هر روز جایگاه آن کاهش یابد.
رییس‌جمهور در ادامه تصریح کرد: اگر چنین چشم‌اندازی مورد قبول همه است، برای چه دعوا می‌کنیم، این گوی و میدان، هرکه مدعی است می‌تواند برای حل مشکلات راهکار ارایه دهد و به دولت کمک کند ما آمادگی داریم بستر را برای او فراهم کنیم و نوکری‌اش را هم خواهیم کرد.
پزشکیان در ادامه خطاب به دانشجویان و استادان دانشگاه، با تاکید بر اینکه شما باید این کشور را بسازید و با قهر کردن هم کشور اصلاح نخواهد شد، تصریح کرد: کشور مال شماست، کجا بروید؟ باید بمانید و دست در دست هم بدهیم چشم‌انداز را محقق کنیم و طبیعتا در این مسیر افراد نخبه و توانمند باید به میدان بیایند و افراد بی‌عرضه و ناکارآمد کنار بروند.
رییس‌جمهور افزود: ما در حال تلاش برای ایجاد این ساختار هستیم و در همین راستا ارتباط‌مان با دانشگاه را افزایش خواهیم داد، البته معتقدیم دانشگاه‌های کشور باید از نسل۲ به نسل ۳ و ۴ ارتقا پیدا کنند و بتوانند مشکلات جامعه را حل کنند، دوره آموزش صرف در دانشگاه‌ها گذشته، امروز دانشگاه‌های نسل ۴ در دنیا درون جامعه هستند و مشکلات آن را حل می‌کنند و دانشگاه‌های نسل ۵ حتی برای ۱۰۰ سال آینده نیز برنامه‌ریزی می‌کنند.
رییس‌جمهور در ادامه به ناترازی‌های گسترده در بخش انرژی اشاره کرد و افزود: اگر نتوانیم مصرف بالای گاز و انرژی را کنترل کنیم در زمستان نخواهیم توانست گاز خانه‌ها را تامین کنیم، اگر می‌گوییم باید به بخش خصوصی میدان بدهیم نباید هرجا به مشکل خوردیم گاز تولیدکنندگان را قطع کنیم، چرا باید گاز تولیدکنندگان قطع شود اما گاز مراکز دولتی را قطع نمی‌کنیم؟
پزشکیان با بیان اینکه نباید به گونه‌ای رفتار کنیم که گویا هیچ مشکلی وجود ندارد، تصریح کرد: اتفاقا مشکل وجود دارد اما ما می‌توانیم مشکلات را حل کنیم به شرط آنکه واقعیت‌ها را ببینیم و برای رفع آن‌ها دست به دست هم دهیم. رییس‌جمهور با تاکید بر اینکه اگر بتوانیم با هم گفت‌وگو کنیم مشکلی وجود نخواهد داشت، افزود: به عنوان مثال اینکه برخی FATF را قبول ندارند باید برای آن مستندات علمی بیاورند، نباید بدون اینکه اصل و فلسفه موضوعی را نمی‌دانیم آن را رد کنیم.
پزشکیان با تاکید بر اینکه ما کشور قدرتمندی هستیم و در مقابل هیچ قدرتی عقب‌نشینی نخواهیم کرد، افزود: شما دانشجویان سرمایه‌های این کشور هستید، ما به شما اعتماد داریم و باید کمک کنید که بتوانیم کشور را بالا بکشیم. رییس‌جمهور ضمن تبریک روز دانشجو به همه دانشجویان کشور گفت: این روز، روز حق‌طلبی و حق‌گویی است و ما آماده‌ایم تا جایی که از دست‌مان برآید بستر را برای فعالیت و نقش‌آفرینی مشارکت شما فراهم کنیم.