علی مصباح احمدی؛* سخن گفتن از فسلطین و افغانستان، کاری سخت و دشوار است. این دشواری بیشتر بخاطر این است که هردو کشور نزدیک به دو نسل است که دردرون فاجعه و بحران زندگی می‌کنند. نوشتن در باره بحران و فاجعه طبعا کاری سهل و ساده نیست. از آغاز اشغال فلسطین نزدیک به هفتاد و پنج سال و آغاز جنگ‌های داخلی در افغانستان تا کنون دست کم نیم قرن سپری می‌شود.
یعنی دو نسل است که مردم افغانستان و فلسلطین در میان دود و آتش زندگی کرده اند و درد همدیگر را بخوبی درک می‌کنند. از این رو می‌توان گفت افغانستان و فلسطین وجوه مشترک فراوان دارند. تجاوزات مکرر ابرقدرت‌ها در افغانستان و تجاوز و غصب سرزمین فلسطین از سوی رژیم صهیونیستی از جمله این وجوه اشتراکی است.
در عین حال بزرگ‌ترین ویژگی هردو ملت، آوارگی و مهاجرت‌های گسترده‌ای است که در نیم قرن اخیر صورت گرفته است و هم اکنون بشترین مهاجران دنیا را این دو کشور شکل داده است. این بدین معناست که سرزمین شان جای برای سکونت باقی نگذاشته است. مردم افغانستان و ملت مظلوم فسلطین سالهاست که در تقلای صلح و زندگی عاری از خشونت، بسر می‌برند.
تنها تفاوت که مردم افغانستان و فسلطین دارند، این است که خشونت در سرزمین‌های اشغالی از سوی تنها اسرائیل صورت می‌گیرد؛ اما در افغانستان علاوه بر خشونت تحمیلی از خارج، جنگ‌های داخلی، قبیله گرایی و گروهاههای اسلام گرایی افراطی باعث و بانی خشونت و ستم بر مردم گردیده است. مردم افغانستان و فسلطین نیازمند همکاری و همیاری است. نیاز است تا تمام کشور‌ها برای ایجاد صلح و ثبات در این در این دو کشور مسلمان تلاش کنند.
مردم افغانستان بیش از دیگر جوامع درد ملت فلسطین را احساس می‌کنند و خوب میدانند که زندگی بدون صلح، زندگی در آوارگی، زندگی در جهنم است. از جمله تناقض‌های واضح، غیر قابل قبول و در عین حال طنز گونه در مورد این دو کشور این است که در فسلطین، تشدید سرکوب، محاصره و کشتار روزانه آنها، و همچنین گسترش شهرک سازی در اراضی فلسطنی، همه و همه در چارچوب آنچه از آن به عنوان مذاکرات سازش (صلح) یاد می‌کنند انجام می‌شود و در افغانستان نیز خشونت‌ها و نسل کشی‌ها علیه هزاره‌ها و شیعیان با شعار مذهب و دین انجام گیرد. خلاصه اینکه سرگذشت دو کشور، به دلیل جنگ و ناامنی و تجاوز خارجی و غصب و اشغال و سرکوب و کشتار و قتل عام و سیطره فاشیزم و آوارگی و بی وطنی و بی سرپناهی و مهاجرت‌های میلیونی و... از بسیاری جهات مشابه بوده است و این تشابه در حال حاضر هم به نوعی وجود دارد.
بر پایه آنچه که گفته شد، هیچ ملتی مانند ملت افغانستان و فلسطین دارای سرنوشت مشترک و مشابه نبوده و نیستند. افغانستان و فلسطین با آنکه از نظر جغرافیایی از هم فاصله دارند، اما با کمال تعجب، سرنوشت و تاریخ دقیق، مشابه و مشترک دارند.
پژوشگر علوم سیاسی و دانشجوی افغانستانی دانشگاه ادیان و مذاهب*