آیا تا به حال زانو درد داشته‌اید؟ آیا با آناتومی زانو و شایع‌ترین علت‌های درد زانو آشنایی دارید؟ زانو مفصلی بسیار مهم و پیچیده است که امکان حرکت به جلو، عقب و طرفین را برای انسان فراهم می‌کند. درد مفصل زانو انواع بسیار مختلفی دارد و معمولاً بعد از سن ۵۰ تا ۶۰ سالگی آغاز می‌شود. اما به دلیل بروز مشکلات مختلف، ممکن است این سن کاهش یافته و افراد را دچار مشکلات بسیار جدی در آینده کند. برای آشنایی بیشتر با آناتومی مفصل زانو و شایع‌ترین درد‌های زانو با ما تا پایان متن همراه باشید.
زانو مفصلی است که ران پا را به ساق پا وصل می‌کند. این مفصل از استخوان، غضروف، رباط، مینیسک، بورس‌ها، عضله، عصب و عروق تشکیل شده است:
استخوان کشکک یا پاتلار، استخوان ران یا فمور و استخوان درشت نی یا تیبیا، استخوان‌های تشکیل دهنده مفصل زانو هستند.
عضلات چهار سر ران و عضلات همسترینگ نیز عضلات متصل به زانو هستند که وظیفه کشش و انعطاف‌پذیری بیشتر زانو را بر عهده دارند.
رباط‌های این مفصل نیز شامل رباط جانبی داخلی و خارجی و رباط متقاطع صلیبی جلو و متقاطع قدامی تشکیل شده است که از انحراف و سرخوردن استخوان‌ها را بر عهده دارند.
مینیسک‌ها ساختاری هلالی و از جنس غضروف هستند که فضای بین استخوان درشت نی و ران را پر می‌کنند. این ساختار‌های هلالی شامل دو نوع داخلی و خارجی هستند و موجب حرکت آسان زانو می‌شوند.
بورس‌ها کیسه‌هایی پر از مایع سینوویال هستند که حرکت را برای بافت‌های حرکتی آسانتر می‌کنند.
مهم‌ترین عصب مفصل زانو، عصب پشت زانویی است که از تقسیم آن دو عصب درشت نی و نازک نی در قسمت بالای زانو بوجود می‌آیند.
همانطور که گفته شد، درد‌های مفصل زانو علت‌های بسیار مختلفی دارد که در این بخش به برخی از شایع‌ترین آن‌ها می‌پردازیم:
پارگی مینیسک یکی از شایع‌ترین آسیب‌های مچ پا است که در افراد مسن و ورزشکاران بیشتر دیده می‌شود. در این عارضه، مینیسک زانو در اثر چرخش یا پیچش ناگهانی دچار پارگی شده و خود را با علائمی از جمله درد، تورم، کاهش دامنه حرکتی، قفل شدن زانو، عدم توانایی راه رفتن و خم و راست کردن پا نشان می‌دهد.
رباط‌ها بافت‌هایی هستند که موجب اتصال دو استخوان به یکدیگر و ایجاد ثبات در زانو‌ها می‌شوند. پیچ خوردگی یا پارگی رباط‌ها یکی دیگر از علل شایع درد مفصل زانو است که در ورزش و تصادفات رانندگی بیشتر دیده می‌شود. از دیگر علائم این مشکل می‌توان به تورم، بی‌ثباتی و خالی شدن زانو و شنیدن صدای تق تق در زانو اشاره کرد.
آرتروز زانو عارضه‌ای است که بیشتر در افراد بالای ۵۰ سال و به دلیل از بین رفتن غضروف زانو دیده می‌شود. به طوری که با از بین رفتن غضروف‌ها، استخوان‌ها بهم برخورد کرده و ساییده می‌شود. این عارضه با تورم، کاهش دامنه حرکتی، تغییر شکل زانو و درد شدید همراه است و یکی دیگر از علل شایع درد مفصل زانو محسوب می‌شود.
مدت زمان بهبود درد مفصل زانو به عوامل متعددی از جمله علت درد، میزان و شدت درد، روش‌های درمانی استفاده شده برای درمان و پزشک معالج بستگی دارد. طبیعی است که در آسیب دیدگی‌های شدید مفصل زانو و ابتلا به بیماری‌های وخیم در آن ناحیه، میزان درد بسیار بیشتر از دیگر موارد بوده و نیازمند زمان بیشتری برای بهبود است. اما به طور کلی می‌توان گفت مدت زمان بهبود درد مفصل زانو از چند هفته تا چند ماه متغیر است و در درد‌های شدید، نیازمند زمان بیشتری برای بهبود درد خواهیم بود.
درمان پروسه‌ای بسیار مهم برای رفع درد مفصل زانو است و استفاده از روش‌های درمانی مناسب می‌تواند روند بهبودی را سرعت بخشد. تعیین روش‌های درمانی برای درمان درد مفصل زانو بر عهده متخصص ارتوپد است و هر پزشک با توجه به شرایط بیمار، یکسری روش‌های درمانی مناسب را برای او در نظر می‌گیرد. اما پیش از تعیین روش‌های درمانی مناسب، لازم است یکسری اقدامات اولیه به منظور تشخیص صحیح علت درد صورت گیرد.
به منظور تشخیص بهتر، ابتدا معاینه فیزیکی انجام شده و در طول آن تمامی علائم و ساختار زانو مورد بررسی قرار می‌گیرد. پس از آن در صورت لزوم آزمایش خون، آرتروسنتز و عکسبرداری رادیولوژی انجام می‌شود و نتایج آن به دقت مورد بررسی قرار می‌گیرد.
دکتر آقاعلیخانی متخصص و جراح ارتوپد، پس از تشخیص علت درد مفصل زانو از روش‌های درمانی به شیوه‌ای متفاوت و متأثر استفاده می‌کند و تمامی بیماران درمان شده از این پزشک رضایت کامل دارند. از جمله این روش‌های درمانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• داشتن رژیم غذایی مناسب و مصرف مواد مغذی لازم برای استخوان و مفاصل
• استفاده از مکمل و غضروف ساز
• استفاده از کفی و کفش مناسب طبی
• استفاده از بریس و زانو بند طبی
• داشتن یک برنامه جامع فیزیوتراپی
• لیزر درمانی
• انجام تمرینات و حرکات تقویتی مناسب
• تزریق اسید هیالورونیک و کورتیکواستروئید
• تزریق پی آر پی یا پلاسمای غنی شده
• کاهش وزن و…
دقت داشته باشید که پزشک تمامی روش‌های درمانی مناسب برای درد مفصل زانو را برای شما تعیین می‌کند و پس از آن، بهبودی شما به خودتان، انجام تمامی دستورالعمل‌های پزشک به صورت دقیق و صحیح و مراقبت منظم بستگی دارد.
درد مفصل زانو علت‌های مختلفی دارد و این درد می‌تواند ناشی از بروز مشکل در هرکدام از اجزای تشکیل دهنده زانو باشد. از جمله شایع‌ترین درد‌های مفصل زانو می‌توان به پارگی مینیسک، آسیب دیدگی رباط، آرتروز و… اشاره کرد. توصیه می‌کنیم در صورت بروز هر گونه درد و مشکل در مفصل زانو به پزشک متخصص مراجعه و روش‌های درمانی مناسب با خود را دریافت کنید.
منبع: روزیاتو