گذشتگان گنجینه‌ای از سرنخ‌ها ـ از بنا‌های عظیم تا قطعاتی از وسایل شخصی و حتی استخوان‌های خودشان ـ را برای ما باقی گذاشته‌اند. اما مردمی که این سرنخ‌ها را به جای گذاشته‌اند اغلب راز هستند.
به گزارش راهنماتو، اکنون به لطف فنون مدرن علمی و تکنولوژی، محققان توانسته‌اند با دقت چهره این مردمان را بازسازی کنند و مردگان را از اعماق تاریخ به زندگی برگردانند. تا انتهای این مطلب با راهنماتو همراه باشید تا با برخی از بهترین بازسازی‌های چهره آشنا شویم:
باستان‌شناسان از علم پزشکی قانونی برای گردآوری سرنخ‌های این زن اسرارآمیز از عصر برونز که در اسکاتلند پیدا و نامش را ایوا گذاشتند، استفاده کردند. آن‌ها از طریق تجزیه‌وتحلیل‌های دی‌اِن‌اِی به این نتیجه رسیدند که او احتمالاً چشم‌های قهوه‌ای، مو‌های مشکی و رنگ پوست تیره‌تری داشته و اندازه استخوان گونه او نشان می‌دهد که قد بلندی در حدود ۱ متر و ۷۱ سانتی‌متر داشته است. هنرمندان با استفاده از این اطلاعات و همین‌طور تصویر‌هایی که از جمجمه ۳۸۰۰ ساله او گرفتند، توانستند مدلی از چهره او را بازسازی کنند.
در طی تاریخ مدل‌های زیادی از چهره پادشاه باستانی مصر، توت‌عنخ‌آمون، به دست داده شده است. اما آخرین نسخه از چهره او بینش تازه‌ای درباره ویژگی‌های منحصربه‌فرد چهره این پادشاه در اختیارمان می‌گذارد. محققان از توموگرافی کامپیوتری (CT) و همین‌طور پرتو ایکس برای تصویربرداری از جمجمه این شاه جوان استفاده کردند و از طریق تحلیل‌های‌شان مشخص کردند که جمجمه نه‌تن‌ها کشیده‌تر از حد معمول بوده بلکه حجم مغز او نیز بسیار بزرگ‌تر بوده است. برای مثال، حجم مغز یک مرد معمولی تقریباً ۱.۲۳۴ سانتی‌متر مکعب است)، اما مغز توت، ۱.۴۳۲ سانتی‌متر مکعب بود.
دختر ۱۶ سالهای که در بستری چوبی در انگلستان دفن شده و گردن‌بند صلیبی از جنس طلا با سنگ‌های تزئینی از جنس یاقوت دور گردنش آویخته شده بود، از زمان کشف آن در سال ۲۰۱۱ شگفتی باستان‌شناسان را برانگیخته است. اما اکنون مدلی از چهره او تهیه شده که بینش تازه‌ای از ظاهر این نوجوان آنگلو-ساکسونی و یکی از نخستین افرادی که به مسیحیت گرویدند، در اختیار آن‌ها قرار داده است.
باستان‌شناسان بقایای یکی از گونه‌های انسان، به نام انسان فلورسی را پیدا کرده‌اند. این گونه یکی از شاخه‌های کوچک‌تر انسان راست‌قامت، یکی از اجداد منقرض‌شده انسان، است که بقایای آن در سال ۲۰۰۳ در غاری در اندونزی پیدا شد. قد این گونه نهایتاً ۱۰۶ سانتی‌متر بوده است و به او «هابیت» می‌گویند. محققان برای تولید مدلی از چهره او، علاوه‌بر تصویربرداری از جمجمه این گونه، از جمجمه انسان‌های مدرن و شامپانزه‌ها نیز عکس گرفتند.
جمجمه این زن باستانی که قبلاً به اشتباه به عنوان استخوان جمجمه یک مرد شناسایی شده بود، در داخل غاری در ملادیچ در جمهوری چک پیدا شد و تخمین‌زده می‌شود که متعلق به زنی ۱۷ ساله از عصر حجر یا سنگی است که در حدود ۳۱۰۰۰ سال قبل زندگی می‌کرده است. باستان‌شناسان باور دارند که او بخشی از دوران دیرینه‌سنگی فوقانی را نیز دیده است و یکی از قدیمی‌ترین هوموساپین‌هایی است که در اروپا پیدا شده است.
باستان‌شناسان دانشگاه مستقل بارسلونا بقایای زن و مردی از عصر برونز را پیدا کردند که در کنار یکدیگر در گلدانی سرامیکی در محوطه لا آلمویا دفن شده بودند. یک دانشمند تصویرنگار با استفاده از بخشی از جمجمه و جواهرات زن، به‌خصوص تاج نقره او، توانست صورت او را بازسازی و اندازه سرش را مشخص کند.
بقایای اسکلت زنی متعلق به عصر نوسنگی که در اواخر دهه ۲۰ بوده است در جریان بازسازی جاده‌ای در سوئد پیدا شد. یک هنرمند پزشکی‌قانونی بیش از ۳۵۰ ساعت زمان صرف کرد تا چهره او را بازسازی کند. او بازسازی را بر مبنای تصویربرداری از جمجمه این زن و آنچه درباره مهاجرت به اسکاندیناوی باستان می‌دانیم، انجام داد.
استخوان‌های این زن عصر برونز، که گمان می‌رود بین سالهای ۱۸۸۰ تا ۱۷۵۰ قبل‌ازمیلاد زندگی می‌کرده است، در گورستانی در نزدیکی روستای میکولویچ در بوهمیا در جمهوری چک پیدا شد. او زنی ثروتمند از فرهنگ Unetice با مصنوعات فلزی معروف بود، بنابراین تعجبی ندارد که با ۵ دستبند برونزی، دو گوشواره طلا و سه‌رشته گردن‌بند با بیش از ۴۰۰ مهره کهربا دفن شده بود.
باستان‌شناسان با استفاده از تصویربرداری سه‌بعدی از مالایی‌های مدرن و توموگرافیِ کامپیوتری، توانستند چهره مجازی این زن ۴۰ ساله را که در دوران نوسنگی زندگی می‌کرده، بازسازی کنند. استخوان‌های این زن طی حفاری‌هایی در شمال‌غرب مالزی پیدا شد و تاریخ‌گذاری رادیوکربن از صدف‌هایی که در کنار بقایای این زن پیدا شده است، نشان می‌دهد که او در حدود ۵۷۰۰ سال قبل زندگی می‌کرده است.
محققان به لطف علم و تکنولوژیِ پزشکی‌قانونی توانستند چهره این زن قرون‌وسطایی را بازسازی کنند. او یکی از سه اسکلتی بود که در یک سرداب قرون وسطایی در اسکاتلند پیدا شد. محققانی که این چهره را بازسازی کردند، باور داشتند که این قرینه‌ترین جمجمه‌ای بوده که تاکنون بازسازی کرده‌اند.
بقایای اجساد این دو مرد نیز در همان سرداب قرون‌وسطایی‌ای که زن قبلی در آن پیدا شد، پیدا شده است. همان محققان قبلی با استفاده از اسکن سه‌بعدی مدلی واقعی از چهره‌های این کشیش و اسقف را با جزئیاتی نظیر شکاف کام و لب‌شکری را بازسازی کردند.
این مرد جوان نئاندرتال در حدود ۷۰۰۰۰ سال قبل در ناحیه‌ای به نام داگرلند، در نزدیکی ساحل هلند، پرسه می‌زده است. هنرمندان دیرینه-مردم‌شناسی، فقط با تکه‌ای از جمجمه این مرد که در اعماق دریای شمال پیدا شده است، توانستند نیم‌تنه او را تا توموری که بالای ابرویش قرار داشت را بازسازی کنند.
چهره‌های سه مرد که در حدود ۲۰۰۰ سال قبل در مصر باستان زندگی می‌کردند به کمک بازسازی به زندگی برگردانده شد. داده‌های دی‌ان‌ای از اجساد مومیایی‌شده آن‌ها استخراج شد و در فرایندی به نام کالبد‌شکافی فنوتیپ دی‌ان‌ای، که از تحلیل‌های ژنتیکی برای پیش‌بینی شکل صورت و سایر ابعاد ظاهری شخص استفاده می‌کند، مورد استفاده قرار گرفت. این اطلاعات به دانشمندان کمک کرد تا چهره این سه مرد که حدوداً ۲۵ ساله بودند را بازسازی کنند.
این چهره فرعون ـ احتمالاً فرعون آخناتون، پدر پادشاه توت ـ است که از سال ۱۳۵۳ تا ۱۳۳۵ قبل‌ازمیلاد حکومت می‌کرد. چیز‌هایی مثل مو و جواهرات حذف شده‌اند تا تمرکز روی ویژگی‌های چهره باشد. بازسازی بر مبنای بقایای مومیایی‌شده او که در دره پادشاهان پیدا شده، صورت گرفته است.
جمجمه این مرد دوران میان‌سنگی که در حدود ۸۰۰۰ سال قبل در حوالی ۵۰ سالگی مرده است، روی چوب‌دستی در اعماق یک دریاچه کوچک که اکنون موتالا در سوئد است، پیدا شد. اگرچه جمجمه این مرد فاقد فک بود، اما باستان‌شناسان توانستند با استفاده از اندازه‌های جمجمه آن را بازسازی کنند.
بقایای این مرد ۵۵ ساله، که در اواخر هجدهم در کانیکتیکات دفن شده است، در وضعیتی پیدا شد که استخوان‌های ران او به شکل صلیب روی سینه‌اش قرار گرفته بود ـ نشانه‌ای حاکی از اینکه مردمان محلی تصور می‌کردند که این مرد یک خون‌آشام است. مردم در تاریخ باور داشتند افرادی، مثل این مرد، که از سل می‌میرند، خون‌آشام هستند، اما همان‌طور که می‌بینید در بازسازی چهره هیچ دندان نیشی پیدا نیست.
هنرمند سوئدی، اوسکار نیلسون، ۲۲۰ ساعت زمان صرف کرد تا همه عضلات صورت آوگی را ترسیم کند. در مورد زندگی آوگی ۱۸ ساله چیزی نمی‌دانیم، جز اینکه استخوان‌های او در غاری در مرکز یونان پیدا شدند و او ۹۰۰۰ ساله بوده است.
دانشمندان اتریشی و آلمانی می‌خواستند بدانند که «پرتره مومیایی‌ها» ـ تصاویری که روی چهره مومیایی‌ها گذاشته می‌شود ـ تا چه اندازه شبیه چهره واقعی این افراد بوده است؛ بنابراین از بدن این پسر مومیایی که در یک گورستان در نزدیکی هرم هواره در جنوب‌غربی قاهره پیدا شده بود، تصاویر سه‌بعدی گرفتند. آن‌ها با استفاده از این اطلاعات و تحلیل تصاویر پرتو ایکس قبلی، تصویری سه‌بعدی از چهره این پسر که دقیقاً شبیه به نقاشی چهره‌اش بود، به دست دادند. تنها تفاوت این بود که پسری که بین سال‌ها ۵۰ قبل‌ازمیلاد تا ۱۰۰ بعدازمیلاد می‌زیسته، در پرتره مسن‌تر تصویر شده است.
این پرتره فوق‌واقعی، گوشه‌ای از یک گذشته ۴۰۰۰۰ ساله را به ما ارائه می‌دهد. به چهره یک زن نئاندرتال جوان خیره شده‌ایم که از نخستین ساکنان جبل‌الطارق بوده است. این زن ۲۰ ساله با یک نوزاد کوچک روی سینه‌اش دفن شده بود که نشانه‌ای غم‌انگیز از مرگ آن‌ها در هنگام تولدی در عصر نوسنگی است.
این زن که نامش از وایت‌هاوک در انگلستان، جاییکه در آن پیدا شد، گرفته شده است، در حدود ۵۵۰۰ سال قبل زندگی می‌کرده و به‌نظر می‌رسد که در هنگام وضع‌حمل از دنیا رفته است. او ۱.۴۵ سانتی‌متر قد داشته و حتی به عنوان یک زن عصر نوسنگی نیز کوتاه بوده است. او با طلسمِ خوش‌شانسی دور گردن که برای دور کردن شیاطین استفاده می‌شده، پیدا شده است.
اوتزی، مرد یخی، توسط کوهپیمایان در مرز بین ایتالیا و اتریش در آلپ پیدا شد. او بین ۳۳۵۰ تا ۳۱۰۰ قبل‌ازمیلاد زندگی می‌کرده است و در سن ۴۶ سالگی از دنیا رفته که طول عمری طولانی برای مردی متعلق به عصر مس است.
یک هنرمند گرافیک با کمک فوتوگرامتری توانست چهره پادشاه هنری هفتم از انگلستان را که در روز ۲۱ آوریل سال ۱۵۰۹ از دنیا رفت، ثبت کند. او این چهره را بر اساس ماسک مرگ مومی پادشاه که در سال ۱۵۰۹ ساخته شده بود، بازسازی کرد.
یکی از قدیمی‌ترین فالگیر‌های اسکاتلند، هیلدا بود که در عصر آهن، جایی بین سال ۵۵ قبل‌ازمیلاد تا ۴۰۰ بعدازمیلاد زندگی می‌کرد. جمجمه بدون دندان و بقایای او در ساحل شمالی اسکاتلند پیدا شد. این بازسازی، یک بازتولید مومی از چهره اوست که چروک‌های صورت او را با جزئیات نشان می‌دهد.
جسد این مرد در کنار جسد ۸ بزرگسال و ۵ نوزاد در یک گور دسته‌جمعی متعلق به عصر رومی در اسکاتلند پیدا شد و اکنون نام اجساد باتلاق به آن‌ها اتلاق می‌شود. محققان از تحلیل ایزوتوپی روی استخوان و دندان اسکلت‌ها استفاده کردند تا تعیین کنند که هر کدام از این اجساد از کجا مهاجرت کرده بودند. تحقیقات نشان داد که چندتایی از این اجساد به مرگی وحشیانه و خشونت‌آمیز کشته شده‌اند.
جسد این مرد در منطقه‌ای به نام بلر آتهول در اسکاتلند پیدا شد. او مردی قرون‌وسطایی بود که ۱۶۰۰ سال قبل زندگی می‌کرد. اما تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که او محلی نبوده است. تحلیل‌های شیمیایی نشان می‌دهد که او مقادیر زیادی از ایزوتوپ‌های گوگرد داشته که نشان می‌دهد بخش زیادی از عمرش را در جای دیگر در نزدیکی یک مکان ساحلی گذرانده است و در محلی که جسدش پیدا شده یک تازه‌وارد بوده است.
برخلاف بازنمایی ریچارد سوم در نوشته‌های شکسپیر که معمولاً چهره یک شرور را توصیف می‌کند، این چهره‌ای مهربان‌تر از یک عضو خاندان سلطنتی انگلستان است. بقایای استخوان‌های پادشاه ریچارد سوم در زیر یک پارکینگ در لستر پیدا شد. شواهد باستان‌شناسی نشان می‌دهند که که بعد از مرگ در سال ۱۴۸۵، جسد او قبل از تدفین شتاب‌زده، مورد ضرب‌وشتم قرار گرفته است.
ملکه واری در حدود ۱۲۰۰ سال قبل در لیما در پرو زندگی می‌کرد. او در یک مقبره شخصی به خاک سپرده شد. این مقبره جسد ۵۸ زن اشرافی دیگر را نیز در خود داشت که بخشی از فرهنگ واری بودند. آن‌ها از ۷۰۰ بعدازمیلاد تا ۱۰۰۰ بعدازمیلاد زندگی می‌کردند. بازسازی بر اساس جمجمه ملکه انجام گرفته است.
دنیسوان‌ها گروهی مرموز از انسان‌های منقرض‌شده هستند که در حدود ۲۰۰۰۰۰ سال قبل زندگی می‌کردند. به لطف دی‌ان‌ای که از استخوان‌های بریده صورتی‌رنگ که در غاری در سیبری استخراج شد، دانشمندان توانستند چهره دختری دنیسوان از ۴۰۰۰۰ سال قبل را بازسازی کنند.
در دوره پارینه‌سنگی فوقانی، حدود ۴۰۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ سال قبل، گروهی از هوم ساپین‌ها به نام کرو-مگ‌نون در اروپا ساکن بودند. این بازسازی چهره یکی از این مردان است که در فرانسه پیدا شد.
تجزیه‌وتحلیل استخوان‌های باقی‌مانده این زن نشان می‌دهد که او حدوداً ۲۵ تا ۳۵ ساله بوده و در ۲۵۰ میلادی در انگلستان به قتل رسیده است.
این مرد با سبیل‌های ازبناگوش درفته و بدنی عضلانی در جدود ۵۰۰ قبل‌ازمیلاد در انگلستان زندگی می‌کرده و احتمالاً بر اثر مشکلات دندانی جان باخته است. در گور او چاقوی در دست راست پیدا شد که نشان می‌دهد او یک جنگجو بوده است.
جسد مومیایی زنی که احتمالاً در هنگام مرگ حامله بوده است توجه باستان‌شناسان را از دیرباز به خود جلب کرده است. این زن به نام زن اسرارآمیز توسط روش‌های غیرتهاجمی مثل سی‌تی‌اسکن و پرتو ایکس مورد مطالعه قرار گرفت. چهره او با تکنیک‌های مختلف بازسازی شده است.
باستان‌شناسان بقایای این مرد را در نزله‌خاطر ۲، محوطه‌ای باستانی در دره رود نیل در مصر پیدا کردند. تحلیل‌های مردم‌نگاری نشان داد که او بین ۱۷ تا ۲۹ سال داشته و ۳۰۰۰۰ سال قبل مرده است. او از نسل آفریقایی بوده و اسلکت او از قدیمی‌ترین هوموساپین‌های پیدا شده در مصر است.