شب گذشته رئیس کل بانک مرکزی در یک گفت‌وگوی خبری حاضر شد و سیاست‌های ارزی نهاد پولی کشور در دوره جدید را دوباره تکرار کرد. اما سیگنال‌های ارزی فرزین چه بود و بازار‌ها نسبت به اظهارات وی چه واکنشی خواهند داشت؟
استارت رشد قیمت دلار طی دو روز گذشته، دوباره موتور شعار‌های رئیس تازه‌وارد بانک مرکزی را روشن کرده است تا محمدرضا فرزین بر صفحه تلویزیون حاضر شود و از سیاست‌هایی برای کنترل قیمت دلار سخن بگوید که پیشتر، اجرا شده و خطا بودن آن هم اثبات شده است.
این گفتگو پس از آن انجام شد که دلار در بازار آزاد تنها طی دو روز دو کانال جدید را فتح کرد و در معاملات فردایی نیز تمایل زیادی به رشد نشان می‌داد.
در این گفت‌وگوی خبری فرزین کوشید تا با تکرار سیاست سرکوب نرخ نیمایی در قیمت ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان، منکر شباهت این سیاست با سیاست دلار ۴۲۰۰ تومانی یا همان ارز ترجیحی دولت روحانی شود.
این در حالی است که کارشناسان اقتصادی تاکید می‌کنند دولت روحانی پیشتر این سیاست را پیاده کرده بود و نتیجه آن تنها ایجاد رانت و فساد در هزینه‌کرد منابع ارزی کشور بوده است.
ارز ۴۲۰۰ هزار تومانی همان رانتی بود که دولت رئیسی با ادعای جراحی اقتصادی آن را از چرخه مبادلات حذف کرد و حالا قرار است همان ارز دستوری را در قالب تثبیت دلار نیمایی در قیمت ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان بازگرداند؛ به گفته تحلیلگران این سیاست باعث رواج ویژه‌خواری در برخی گروه‌ها خواهد شد و مجددا توازن ارزی کشور را بر هم خواهد زد.
فرزین همچنین اظهار کرده است که در راستای ایجاد ثبات در بازار ارز، مذاکرات سازنده‌ای با شرکای تجاری از جمله قطر، عراق، چین و امارات انجام شده که نتایج خوبی هم در پی داشته است. او البته به محدودیت‌های جدیدی که بانک مرکزی عراق برای مبادلات دلاری این کشور وضع کرده، اشاره‌ای نکرد.
محدودیت‌هایی که طی روز‌های اخیر نه تنها قیمت دلار را در این کشور بالا برده بلکه دسترسی طرف‌های ایرانی به دلار عراق را به شدت سخت می‌کند. این سیاست به ویژه با هدف محدود کردن دسترسی بازار ارز تهران به دلار آمریکا پیاده شده و به عنوان محرک رشد قیمت دلار در بازار ایران عمل کرده است.
او همچنین در این گفتگو عنوان کرده است: ۲۰ روز پیش (در ابتدای ورود بنده به بانک مرکزی) نرخ ارز ۴ هزار تومان ریزش داشت که نشان داد اگر بانک مرکزی بخواهد می‌تواند دخالت مناسبی انجام دهد.
فرزین با بیان اینکه در روز‌های اخیر هم افزایش نرخ ارز داشتیم که این را هم واقعی نمی‌دانم، تصریح کرد: در ۲۰ روز گذشته برای ثبات بخشی به بازار ارز اقداماتی انجام شد.
فرزین در حالی مدعی کاهش قیمت ارز و مدیریت بازار است که قیمت دلار تنها طی دو روز گذشته جهش شدیدی را تجربه کرده و همچنان در مسیر کانال‌های صعودی گام بر می‌دارد.
آن طور که از صحبت‌های رئیس کل بانک مرکزی برمی‌آید، او همچنان بر طبل انکار می‌کوبد و حاضر نیست بپذیرد در نتیجه سیاست‌های پولی بانک مرکزی، خلق پول و رشد نقدینگی به حدی رسیده است که به عنوان اهرمی قوی در حال تحریک بازار‌ها و افزایش قیمت‌هاست.
فرزین همچنین هنوز بازار آزاد دلار تهران را به رسمیت نمی‌شناسد و بر این باور است که بانک مرکزی قرار است نه به عنوان بازارساز بلکه به عنوان قیمت‌ساز عمل کند و قیمت دلار را بر اساس دستور تعیین کند!
او همچنین با نادیده انگاشتن اهمیت و تهدید فاصله ارز نیمایی و آزاد برای شرکت‌های صادرات محور- که بخش عمده منابع ارزی کشور را تامین می‌کنند- همچنان بر سرکوب قیمت دلار اصرار می‌ورزد.
به نظر می‌رسد اظهارات فرزین نتوانسته است اسکناس آمریکایی را از رشد منصرف کند و به مسیر نزولی بازگرداند. همزمان با اظهارات فرزین، قیمت دلار در معاملات فردایی قدری کاهش داشت، اما این کاهش به اندازه‌ای نبود که سیگنال ارزان شدن قیمت را به دلار بدهد.
در همین حال اهرم‌های مهمی همچون نبود چشم‌انداز روشن از فضای اقتصادی کشور، رشد و خلق مداوم نقدینگی، افزایش تنش‌های بین‌المللی میان ایران و قدرت‌های اقتصادی جهان، لایحه ناامیدکننده بودجه ۱۴۰۲ و مواردی از این دست به عنوان محرک‌هایی قوی، دلار را به سمت بالا هل می‌دهند حتی اگر فرزین از پشت میز ریاست بانک مرکزی این واقعیت‌های اقتصادی را انکار کند!
بر همین اساس اگرچه ممکن است بازار ارز برای مدتی با کنترل و سرکوب، روندی نزولی را در پیش بگیرد، اما به شدت مستعد آن است که با کوچکترین تلنگری مجددا صعودی شود. به همین دلیل گفته می‌شود در صورتی که سیاستگذار اقتصادی، ریشه‌های کلان و اصلی رشد قیمت دلار را اصلاح نکند، قیمت دلار به عنوان معلول این ناترازی، همواره با جهش قیمتی روبرو خواهد بود.
منبع: تجارت نیوز