بر اساس تازه ترين گزارش توسعه انساني 2010 سازمان ملل كه روز گذشته منتشر شد، جمهوري اسلامي ايران بين 194 كشور دنيا با 18 پله صعود نسبت به سال گذشته در رتبه 70 و براي اولين بار در بين كشورهاي با توسعه انساني بالا قرار گرفت.
«برنامه توسعه سازمان ملل» جديدترين گزارش خود از سري گزارش هاي سالانه توسعه انساني را منتشر كرده است.
بر همین اساس در ميان 169 كشور مورد بررسي سازمان ملل متحد، ايران به لحاظ شاخص توسعه انساني در رتبه 70 و بعد از كشورهاي مثل بوسني و هرزگوين، قزاقستان، آذربايجان و عربستان قرار گرفته است.
هرچند كه در اين گزارش تركيه در رتبه 83 قرار گرفته اما برخي كشورهاي توسعه يافته رشد سريعتري را نسبت به ايران به ثبت رسانده اند.
در گزارش توسعه انسانی 2010 سازمان ملل متحد رتبه كسب شده براي شاخص توسعه انسانی ایران 0.702 از یک اعلام شده است. كه اين عدد براي كشورهاي اول جدول 0.938 است.
اين گزارش مي افزايد؛ ميانگين رشد سالانه ايران در شاخص توسعه انساني بين سالهاي 200 تا 2010 به ميزان 1.27 درصد بوده است.
نروژ ، استرالیا، آمریکا، ایرلند، لیختن اشتاین، هلند، کانادا، سوئد ، آلمان و ژاپن از لحاظ شاخص توسعه انسانی در سال 2010 به ترتیب رتبه های اول تا دهم را کسب کردند.
زیمبابوه نیز از این لحاظ در انتهای این رتبه بندی قرار گرفته است. امارات متحده عربي در جايگاه سي و دوم اين ليست قراردارد. زيمباوه وكنگو در قعر اين جدول قرار گرفته اند.
بيكاري
براساس اين گزارش، در بررسي تعداد استخدام به جمعيت فعال درگروه سني 15 تا 64 سال كه در سال 1991 به ميزان 45.9 درصد شاغل بوده اند در سال 2008 تنها سه درصد رشد كرده است.
از كل جمعيت مشغول به كار در ايران 56.8 درصد از استخدام رسمي شده اند كه در اين ميان زنان نسبت به مردان كمتر استخدام رسمي شده اند به طوري كه اين نسبت 72 به 100 گزارش شده است.
اين شاخص نشان مي دهد كه ميزان ورودي به بازار كار در اين سالها نسبت با اشتغال ايجاد شده هماهنگ نبوده است. همچنين 42.7 درصد از اين استخدام هاي انجام گرفته بين سالهاي 2000 تا 2008 اشتغال آسيب پذير تعريف شده است.
افرادي كه داراي وضعيت شغلي با ثباتي نبودند جمعيت 42.7درصدي را تشكيل مي دهند.
اين گزارش مي افزايد 1.9 درصد از نيروي شاغل به كار در ايران با درآمدي كمتر از 1.25 دلار در روز زندگي مي كنند.
نرخ بيكاري اعلام شده در گزارش توسعه انساني سازمان ملل متحد در پايين ترين سطح بين سالهاي مورد بررسي (2000-2008) حداقل 8.3 درصد وحداكثر 33.2درصد گزارش شده است. گزارش توسعه انساني سازمان ملل براي گروه كودكان كار در ايران گزارش نشده است.
فناوري هاي اطلاعات و ارتباطات
شاخص مورد بررسي ديگر در گزارش توسعه انساني سازمان ملل متحد مربوط به فناوري اطلاعات و ارتباطات است كه براين مبنا ميزان دسترسي به خطوط تلفن همراه و ثابت در ايران بين سالهاي (2000-2008) 532 درصد رشد كرده و جمعيت تحت پوشش تلفن همراه در ايران 95 درصد رسيده است.
ميزان دسترسي به اينترنت در سال 2008 به ميزان 32 درصد از كل جمعيت كشور گزارش شده و پنهاي باند در اين سال 0.4 درصد اعلام شده است.
نابرابري درآمدي
در گزارش شاخص توسعه انساني، ضريب جيني مورد محاسبه كه اصطلاحا شاخص برابري ناميده مي شود،ضريب جيني ايران 38.3 درصد گزارش شده است.
نروژ با ضريب جيني 25.8، ايسلند 34، هلند 30.9 و سوئد با ضريب جيني 25 كمترين نابرابري درآمدي را در توزع عادلانه ثروت در سال 2010 داشته اند. ضريب جيني درتركيه 41.2 درصد گزارش شده است.
رضايتمندي از زندگي
سازمان ملل رتبه ايران از نظر سطح رضايتمندي شهروندان در جهان را 84 اعلام و رضايت مردم ايران از شغل خود 71 درصد، سلامت فردي 82 درصد و سطح زندگي را 55 درصد برآورد كرده است.
اين گزارش كه بر پايه آمار سال هاي 2006 تا 2009 تهيه شده رتبه ايران از نظر شاخص رضايت از زندگي 5.6درصد اعلام شده كه اين موضوع نشان مي دهد هرچه شاخص ارقامي بيشتر باشد رضايت از زندگي بيشتر است. در شاخص تجارب منفي رتبه ايران 32 گزارش مي شود.
گفتنی است، شاخص توسعه انساني که يكي از شاخص هاي رشد و پيشرفت كشورها محسوب مي شود، نام جدولی است تناسبی که در آن کشورهای جهان براساس فاکتورهایی از جمله درآمد سرانه واقعی، نرخ باسوادی، آموزش، بهداشت، تغذیه و نیز امید به زندگی (در بدو تولد) مورد مقایسه قرار می‌گیرند.
اين شاخص از سال 1991 میلادی توسط برنامه توسعه سازمان ملل متحد به مرحله اجرا گذاشته شد و از آن پس هر ساله فهرستی از کشورهای جهان را به ترتیب بالاترین تا پائین‌ترین رتبه‌ها را در مقایسه با نمودارها و کشورهای دیگر منتشر می‌کند.
کشورهایی که در رده‌های بالای شاخص توسعه انسانی قرار دارند، کشورهای توسعه یافته و کشورهایی که در رده‌های پائین شاخص توسعه انسانی قرار دارند، کشورهای توسعه نیافته و عقب افتاده‌تری از نظر پیشرفتهای جهانی هستند.