فرارو- در یک اکتشاف جالب توجه، دیرینه شناسان چندین استخوان فسیل شده از جاندار دریایی پلسیوسور را در بستر سیستم رودخانه‌ای Kem Kem که قدمتی ۱۰۰ میلیون ساله دارد، یافته اند. این سیستم رودخانه در حال حاضر کشور مراکش در شمال غربی قاره آفریقا قرار دارد، اما در آن زمان بستر یک سیستم رودخانه‌ای گسترده بود.
به گزارش فرارو، نکته حائز اهمیت در این کشف جالب توجه، تنها به پیدا شدن فسیل پلسیوسور مربوط نمی‌شود بلکه اهمیت آن از این جهت است که تا پیش از این تصور می‌شد این خزنده عصر ژوراسیک و کرتاسه تنها در آب دریا‌ها و اقیانوس‌ها زندگی می‌کرده و هرگز نمی‌توانسته در آبهای شیرین زندگی کند؛ باوری که با این کشف جدید به طور کامل دگرگون شده و حالا ما با اولین پلسیوسور ساکن در آبهای شیرین مواجه هستیم.
پلسیوسور‌ها Plesiosaurs (نزدیک‌سوسمارسانان)، خزندگان آبزی و گوشتخواری بودند که از ۲۳۵ تا ۶۶ میلیون سال پیش در دریا‌های وسیع دوره‌های تریاس، ژوراسیک و کرتاسه زندگی می‌کردند. این خزندگان بین ۳ تا ۲۰ متر بزرگی داشتند به طور معمول دارای گردنی دراز و سری کوتاه بودند و با استفاده از چهار باله خود قادر به شنا با سرعت زیاد بودند. این جانداران در اصل در دوره ژوراسیک ظاهر شدند و تا دوره کرتاسه به تکامل رسیدند.
این موجودات اولین بار در سال ۱۸۲۳ توسط مری آنینگ، شکارچی مشهور فسیل در جریان یک کاوش در کشور انگلستان شناسایی شدند و سپس فسیل‌های دیگری از آن‌ها در قاره‌های مختلف بدست آمد. یک نمونه فسیل پلسیوسور نیز در ایران در ارتفاعات کلات در شمال مشهد کشف شده است. به هر روی دانشمندان می‌گویند پلسیوسور‌های Kem Kem متعلق به گونه Leptocleididae هستند. این دسته، گروهی از پلسیوسور‌های جثه کوچک را شامل می‌شود که در دوره کرتاسه زیرین به طور گسترده در مناطق نزدیک ساحل و حتی غیردریایی پراکنده بودند.
نیک لانگریچ، دیرینه‌شناس دانشگاه باث و همکارانش می‌گویند: «این فسیل‌ها اولین پلسیوسور‌های آب شیرین در مراکش هستند که جوان‌ترین گونه لپتوکلیدیده نیز محسوب می‌شوند». فسیل‌های پیدا شده شامل استخوان‌ها و دندان‌های یک پلسیوسور بالغ ۳ متری و استخوان بازوی یک نمونه کوچک به طول ۱.۵ متر است. فسیل‌های Kem Kem نشان می‌دهد که این موجودات به طور معمول در آبهای شیرین زندگی می‌کردند و در کنار قورباغه‌ها، تمساح‌ها، لاک‌پشت‌ها، ماهی‌ها و دایناسور آبزی عظیم Spinosaurus به حیات خود ادامه دادند.
یافته‌های جدید نشان می‌دهد پلسیوسور‌های این منطقه با زندگی در آبهای شیرین سازگار شده اند و این فرآیند احتمالاً چیزی شبیه به سازگار شدن دلفین‌های رودخانه‌ای امروزی با آبهای شیرین است. دکتر لانگریچ گفت: «ما واقعاً نمی‌دانیم که چرا پلسیوسور‌ها به این سازگاری رسیده اند و این مسیر را در پیش گرفته اند. شاید دریا‌ها برای این موجودات بیش از حد خطرناک شده بود و همین امر سبب شد تا آن‌ها به مرور خود را به آبهای شیرین نزدیک کنند.» نتایج این مطالعه در نشریه journal Cretaceous Research به چاپ رسیده است.
منبع: sci.news
ترجمه: مصطفی جرفی-فرارو