فرارو- گزارش بانک مرکزی از شاخص اجاره مسکن در شهر تهران و کل مناطق شهری در بهمن سال ۱۴۰۰، رشد به ترتیب معادل ۴۸،۴ و ۵۲،۲ درصد نسبت به ماه مشابه سال گذشته را نشان می‌دهد.
به گزارش فرارو، کارشناسان بازار مسکن معتقدند، از آنجایی که قیمت مسکن در طول ۳ سال اخیر ۷ تا ۸ برابر شده، اجاره‌بها با سرعتی کمتر به نسبت قیمت مسکن طی سال‌های ۹۶ تا ۹۹، با افزایش همراه شد. دلیل سرعت کمتر افزایش اجاره بها در قیاس با قیمت مسکن این است که اجاره‌بها می‌بایست با درآمد خانوار‌های طبقات متوسط یا پایین‌تر منطبق می‌شد.
به زعم کارشناسان اقتصادی با توجه به اینکه رشد درآمد خانوار‌ها نمی‌تواند به سرعت اتفاق بیفتد، بنابراین اجاره بها به زمان بیشتری نیاز دارد تا خود را با افزایش قیمت مسکن منطبق کند. با توجه به این موضوع همواره رشد اجاره بها به نسبت قیمت مسکن با تاخیر رخ می‌دهد، مثلاً وقتی در دوره‌های سریع رشد قیمت مسکن قرار داریم اجاره بها همگام با رشد قیمت مسکن، افزایش نمی‌یابد و از سرعت آن عقب می‌ماند، اما در سالجاری اجاره‌بها این عقب ماندگی را جبران کرد.
چرا نرخ اجاره مسکن در سالجاری مدام بالا می‌رود؟مهدی سلطان محمدی کارشناس بازار مسکن در
گفتگو با فرارو با تاکید بر اینکه در نیمه دوم سال ۹۹ ترمز رشد افسار گسیخته قیمت مسکن کشیده شد، اظهار داشت: این درحالیست که مسکن در چهار سال گذشته با افزایش بیش از ۷ برابری روبرو بوده، در حالی که بازار اجاره‌بها تا سال ۹۹ با چنین افزایش روبرو نبود، زیرا همزمان با رشد قیمت مسکن، قدرت خرید مردم نیز کاهش پیدا کرد، در چنین شرایطی بازار به رکود رفت، اما بازار اجاره بها با توجه به اینکه مردم قدرت و توان پرداخت بیشتر اجاره‌بها را نداشتند، به میزان کمتری با رشد روبرو شد.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: اما در سال جاری با توجه به اینکه رشد قیمت مسکن به نوعی کمتر از تورم بوده، در مقابل شاهد افزایش چندین برابری بهای اجاره‌بها بوده‌ایم، ازسویی به صورت سنتی در ایامی که قیمت مسکن به صورت شتابان با افزایش روبرو می‌شود، بازار اجاره بها با رشد اندکی روبرو است، اما زمانی که ترمز رشد قیمت مسکن کشیده می‌شود آن زمان بازار اجاره‌بها شروع به افزایش سرسام‌آور می‌کند اتفاقی که در سال جاری شاهد آن بوده‌ایم.
سلطان محمدی با اشاره به اینکه نرخ اجاره در سال آینده نیز با توجه به فضای اقتصادی کشور با افزایش روبرو خواهد شد، خاطرنشان کرد: اما اینکه سرعت رشد چقدر باشد، این موضوع بستگی به نرخ تورم و همچنین افزایش انتظارات تورمی دارد، در صورتی که برجام احیا شود، می‌توان انتظار داشت بازار مسکن از ثبات نسبی برخوردار باشد و نرخ اجاره‌بها نیز به مانند امسال با رشد شتابان همراه نشود، اما اگر قرار شد برجام به هر دلیلی به نتیجه نرسد، همزمان با رشد فزاینده انتظارات تورمی روبرو خواهیم بود که در نتیجه آن افزایش نرخ اجاره نیز دوباره تکرار می‌شود.
وی با اشاره به اینکه روند افزایش اجاره بها در بازار طی سالجاری بسیار افسارگسیخته بوده است، گفت: بر اساس گزارشی که بانک مرکزی منتشر کرده، در ماه گذشته نرخ اجاره بها با افزایش حدود ۴۸ درصدی روبرو بوده، در این رابطه بهای اجاره تا حدود بسیاری تابع قیمت مسکن بوده، زیرا اجاره‌بها به نوعی نرخ بازده سرمایه‌گذاری در بخش مسکن قلمداد می‌شود، زمانی که یک فرد خانه خود را اجاره می‌دهند به نوعی در یک کالایی همچون مسکن سرمایه گذاری کرده و بازدهی این سرمایه‌گذاری همان نرخ اجاره‌بها است.
این کارشناس بازار مسکن افزود: بر این اساس، زمانی که هزینه سرمایه‌گذاری در بازار مسکن بالا رفته، طبیعتاً مالکی که با هزینه هنگفتی یک خانه را خریده، انتظار دارد که به نسبت هزینه انجام شده، اجاره بیشتری نیز از مستاجر دریافت کند که موضوعی در نهایت باعث افزایش اجاره بها در بازار می‌شود.
سلطان محمدی با اشاره به اینکه مداخلات دستوری دولت نیز در بازار مسکن به هیچ عنوان جوابگو نبوده است، بیان کرد: اقداماتی از قبیل تعیین سقف برای اجاره و یا تمدید خودکار قرارداد‌های مسکن به خاطر کرونا، نمی‌تواند بازار را کنترل کند و مانع افزایش قیمت‌ها شود، بلکه دولت باید جلوی افزایش تورم و خلق پول را بگیرد، زیرا تا زمانیکه نرخ تورم به صورت فزاینده بالا می‌رود، بازار‌های سرمایه‌ای از جمله مسکن نیز با رشد همراه خواهند بود.