الناز رکابی جزء آن دسته از ورزشکاران زن خود‌ساخته‌ای است که خیلی نامی از او در ورزش بانوان کشور نبوده است. او سال‌هاست با هزینه شخصی و در سکوت خبری به مسابقات سنگنوردی آسیا و جهان اعزام می‌شود؛ به امید اینکه بتواند روزی مزد زحماتش را با حضور در بازی‌های المپیک بگیرد. با اضافه‌شدن سنگنوردی به جمع رشته‌های حاضر در بازی‌های المپیک ۲۰۲۰ توکیو، الناز این شانس را دارد که بتواند بزرگ‌ترین میدان ورزشی دنیا را ببیند. او که به دختر عنکبوتی ایران معروف شده، این روز‌ها با وجود کرونا در تب‌و‌تاب تمرینات است تا جواز صعود به المپیک توکیو را به دست آورد.
این روز‌ها بیشتر ورزشکاران در بلاتکلفی المپیک توکیو به سر می‌برند؛ شرایط برای شما چطور پیش می‌رود؟
متأسفانه درباره من هم همین‌طور است؛ کرونا همه مسابقات را لغو کرده و معلوم نیست که بقیه رقابت‌های انتخابی المپیک برگزار می‌شود یا نه. تنها شانس من برای گرفتن سهمیه المپیک توکیو رقابت‌های انتخابی قاره آسیاست. این مسابقات ابتدا قرار بود اردیبهشت برگزار شود، اما به خاطر کرونا لغو و به آذر موکول شد. از شانس بد حالا می‌گویند این مسابقات آذر نیز برگزار نمی‌شود. میزبان رقابت‌ها چین بود که گفته نمی‌تواند به دلیل شیوع ویروس کرونا آن را برگزار کند. فعلا هیچ‌چیز معلوم نیست. منتظر هستیم تا ببینیم فدراسیون جهانی کوه‌نوردی و سنگنوردی در‌این‌باره چه تصمیمی می‌گیرد. این‌طور که می‌گویند شاید اندونزی میزبانی را قبول کند. فعلا چاره‌ای نداریم جز اینکه مثل گذشته تمرین کنیم تا از آمادگی دور نباشیم؛ چون هر لحظه ممکن است اعلام کنند که مسابقات برگزار می‌شود.
برای سهمیه‌گرفتن در مسابقات انتخابی قاره آسیا شرایط به چه صورت است؟
اینجا فقط نفر اول مسابقات سهمیه المپیک را می‌گیرد. طبیعتا همه با قدرت می‌آیند تا بتوانند به این سهمیه برسند. تقریبا می‌توانم بگویم کار سختی دارم، اما به همان اندازه امیدوارم و این شانس را دارم که قهرمان شوم. رقابت‌های سنگنوردی المپیک توکیو تنها در ماده کمباین برگزار می‌شود. هر سنگ‌نورد برای اینکه بتواند مجوز کمباین را برای المپیک به دست بیاورد، باید در سه رشته لید، بلدرینگ و سرعت مسابقه بدهد و در نهایت با جمع امتیازات این سه رشته معلوم می‌شود که سهمیه را به دست آورده یا نه. برگزاری این مدل مسابقه می‌تواند به ما کمک کند تا شانس خوبی برای گرفتن سهمیه داشته باشیم؛ به خاطر اینکه مثلا کره‌ای‌ها تنها در رشته لید قوی هستند و در دو رشته دیگر حرفی برای گرفتن ندارند، در مقابل ایران در دو ماده بلدرینگ و سرعت وضعیتش خوب است. در‌حال‌حاضر تنها ژاپنی‌ها سهمیه المپیک را گرفته‌اند و هیچ کشور دیگری از آسیا در سنگنوردی المپیکی نشده است. همین که ژاپنی‌ها در این مسابقات شرکت نمی‌کنند، باز هم شانس برای من است. رقیبان اصلی من در این مسابقات کره، چین، چین‌تایپه و اندونزی هستند.
مسابقات سنگنوردی تنها قرار است در بازی‌های المپیک توکیو برگزار شود و تضمینی برای ادامه حضور این رشته در این بازی‌ها وجود ندارد. با وجود این موضوع و آمدن کرونا، از ادامه کار در این شرایط ناامید نشدید؟
این هم از بدشانسی ماست که در اولین حضور سنگنوردی در المپیک، کرونا آمده؛ اما خب ورزشکار حرفه‌ای باید تحت هر شرایطی امید و انگیزه داشته باشد. این خیلی سخت است که برای یک مدت طولانی بدنت را در اوج نگه داری و مدام تمرین کنی. اینکه نمی‌دانی مسابقه‌ات چه زمانی برگزار می‌شود، خیلی از نظر روحی آزارت می‌دهد؛ اما من مدام روی ذهنم کار می‌کنم که از این موضوع آسیب نبینم. البته فدراسیون جهانی می‌خواست کلا مسابقات انتخابی قاره آسیا را کنسل کند، ولی وقتی دید کرونا در همه قاره‌ها شیوع پیدا کرد، دوباره از تصمیمش منصرف شد و این شانس را به آسیایی‌ها داد که مثل سایر قاره‌ها برای آن‌ها انتخابی بگذارد.
سنگنوردی جزء رشته‌هایی است که به دلیل المپیکی‌نبودن آن، در ایران توجهی به آن نمی‌شود. امکانات و شرایط شما در حد ورزشکاری که برای سهمیه المپیک تلاش می‌کند، هست؟
نه، اصلا. من ساکن تهرانم و تمریناتم را در مجموعه ورزشی انقلاب و باشگاه پیام انجام می‌دهم. تخصص اصلی من در رشته سرعت است؛ اما ما اصلا در تهران دیواره سرعت استاندارد نداریم. گاهی مجبورم برای تمرین‌کردن به قزوین بروم؛ آنجا دیواره سرعت خوبی دارد. اینکه من مدام در رفت‌و‌آمد باشم و این مسیر طولانی را طی کنم، تمریناتم را در دو رشته بلدرینگ و لید هم تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. متأسفانه تهران دیواره لید مناسب هم ندارد که در سطح مسابقات جهانی باشد. اتفاق بد دیگر اینکه اصلا رقیبی هم در تهران ندارم که بخواهم با او تمرین داشته باشم. تنها رقیب من در ایران محیا دارابیان است که قبلا شاگردم بود و الان او هم دارد شانسش را برای گرفتن سهمیه المپیک امتحان می‌کند. اگر انتخابی قاره آسیا برگزار شود، هر دوی ما عازم این مسابقات می‌شویم. احتمال سهمیه‌گرفتن هر دوی ما به یک اندازه است و شرایط برابری داریم.
حمایت‌های فدراسیون کوه‌نوردی و سنگنوردی از شما چطور بوده است؟
فدراسیون هیچ حمایتی نمی‌کند؛ حتی پیگیر تمریناتمان هم نیست. کمیته ملی المپیک هم که مسئول اعزام ورزشکاران به بازی‌های المپیک است، اصلا در این مدت سراغی از ما نگرفته است. همه هزینه‌های تمرینات و سفر‌ها هم بر عهده خودمان است. تنها حمایتی که فدراسیون از ما می‌کند، در حد پول بلیت هواپیما است و بس. من برای اینکه مجوز حضور در رقابت‌های انتخابی المپیک را بگیرم، در شش مسابقه شرکت کردم و همه هزینه‌ها بر عهده خودم بود. این در حالی است که در بین زنان و مردان سنگ‌نورد، تنها کسی بودم که توانستم این مجوز را بگیرم.
دلیل اینکه نتوانستید در انتخابی‌های قبلی سهمیه را بگیرید چه بود؟
خیلی دلم می‌خواست که از طریق رقابت‌های انتخابی قبلی که در سطح جهانی بود، سهمیه را بگیرم، ولی متأسفانه نشد. سیستم گزینشی المپیک را خیلی سخت و بد تعریف کرده‌اند. تنها سه رویداد را به‌عنوان انتخابی مشخص کرده‌اند؛ اول رقابت‌های قهرمانی جهان بود که از سطح بسیار بالایی برخوردار بود و من شانسی برای کسب سهمیه آنجا نداشتم. در آنجا سهمیه به ۹ نفر اول داده می‌شد. مسابقه بعدی فرانسه بود که به شش نفر اول سهمیه تعلق می‌گرفت. من در مسابقات فرانسه شرکت کردم، اما اصلا شرایط خوبی نداشتم، به خاطر اینکه قبل از فرانسه در مسابقات زیادی شرکت کرده بودم، زمانی برای ریکاروی نداشتم؛ چه به لحاظ جسمی و چه روحی، بدنم خالی کرده بود. ماساژور و فیزیوتراپ هم نداشتم. حتی مربی هم در کنارم نبود. واقعا تحت فشار روانی زیادی بودم. ورزشکار وقتی می‌خواهد در یک مسابقه حرفه‌ای شرکت کند، باید امکانات و شرایط تمرینش هم حرفه‌ای باشد. وقتی ما هیچ‌کدام از این‌ها را نداریم، طبیعی است که در چنین شرایطی قرار بگیریم. الان تنها شانسم در انتخابی قاره آسیاست.
چرا مربی کنارتان نبود، مگر مربی ندارید؟
نه، من مربی ندارم و خودم تمریناتم را انجام می‌دهم. حتی محیا دارابیان هم مربی ندارد و او هم دارد در زنجان تنها تمرین می‌کند. محیا را هم قبلا خودم تمرین می‌دادم. نمی‌گویم مربیان سنگنوردی ما در ایران خوب نیستند، اما ما الان به جایی رسیده‌ایم که فراتر از مربی داخلی می‌خواهیم. علم روز سنگنوردی دنیا را می‌خواهیم. من خودم ۲۰ سال است سنگنوردی کار می‌کنم و تجربیات خوبی به دست آورده‌ام؛ برای همین ترجیح می‌دهم خودم کار کنم. من، چون قبلا با مربی خارجی کار کرده‌ام، حس می‌کنم علم تمرینی مربی خارجی بهتر است و در این مقطع بیشتر به دردم می‌خورد.
فکر می‌کنید در نهایت المپیکی شوید؟
انتظارم این است که به المپیک راه پیدا کنم. من سال گذشته در بازی‌های ساحلی جهان که با حضور ۲۰ سنگ‌نورد برتر دنیا برگزار شد، نهم شدم و با توجه به تجربه ۲۰ساله‌ای که دارم، می‌توانم تنها دختر سنگ‌نورد ایرانی در المپیک ۲۰۲۰ باشم.
حجاب و حیا و عفت هم مسئله شخصی هست و شما دخالت نکنین