همه ما تقریبا با فرآیند زنگ زدگی آهن و آثار مخرب آن اشنا هستیم. با قرار گرفتن آهن در محیط مرطوب و یا حتی خشک، زنگ زدگی و اکسیداسیون قسمت‌های آهنی و فولادی سازه می‌تواند طرح را تا مرز شکست پیش ببرد و در پروژه‌هایی عظیم فاجعه رقم بزند.
در این مقاله به بررسی تفاوت فولاد گالوانیزه، آهن ضد زنگ و جایگزین آنها در برخی کاربردها، یعنی آلومینیوم خواهیم پرداخت و شما را در انتخاب محصول مناسب برای ساخت سازه مورد نظرتان همراهی خواهیم کرد.
برای برای افزایش عمر سازه‌ها در برابر زنگ زدگی 2 روش پیش روی طراحان وجود دارد:
استفاده از فلزات و آلیاژهای جایگزین به جای آهن و فولاد
ایجاد روکش ضد زنگ برای کاهش خطر زنگ زدگی
هر کدام آسیب پذیری‌هایی دارند که هنگام خرید باید در نظر داشته باشند.
استیل ضد زنگ (Stainless steel) و آلومینیوم را می‌توان محبوب‌ترین رقبای فولاد برای پیشگیری از اکسید شدن دانست. علاوه بر این فرآیند گالوانیزاسیون رایج‌ترین روش ایجاد روکش در نظر گرفته می‌شود. در ادامه هر کدام از راه حل‌ها را توضیح خواهیم داد و در تصمیم گیری برای انتخاب فلز مناسب برای سازه خود، همراه شما خواهیم بود؛ تفاوت‌های آنها را بیان می‌کینم و مزایا و معایب هر یک را با شما به اشتراک خواهیم گذاشت. با آهن آنلاین (www.ahanonline.com) همراه باشید.
آهن گالوانیزه چیست؟
در فرآیند گالوانیزاسیون، آهن یا فولاد مورد نظر توسط فلز دیگری روکش می‌شود. فلز روکش که معمولا از Zn (روی( برای آن استفاده می‌شود از خوردگی فلز اصلی جلوگیری می‌کند. باید در نظر داشته باشید برای افزایش مقاومت پوشش، ضخامت آن را افزایش می‌دهند.
جلوگیری از خوردگی با روش گالوانیزه به خاطر اقتصادی بودن محبوبیت بالایی دارد و محصولاتی که از آهن گالوانیزه تولید می‌شوند از جمله گریتینگ، ناودانی ساختمان، پیچ و مهره، ورق گالوانیزه و انوع دیگر پروفیل‌های صنعتی از تقاضای بالایی برخورد دارند به طوریکه:
"ورق گالوانیزه به دلیل خاصیت ضد زنگ بودن، در بازار از تقاضا بالایی برخوردار است. محدودیت در تولید داخل موجب شده بخشی از این نیاز از طریق ورق‌های وارداتی تأمین شود. بخش زیادی از نوسانات قیمت ورق گالوانیزه را می‌توان همین موضوع دانست."
برای اطلاع از آخرین قیمت های انواع ورق گالوانیزه به این صفحه مراجعه کنید.
روش تولید ورق گالوانیزه چگونه است؟
2 روش رایج برای گالوانیزاسیون فولاد وجود دارد:
در نظر داشته باشید عملیات گالوانیزه کردن برای بسیاری از قطعات بعد از ساخت انجام می‌شود.
فولاد ضد زنگ چیست؟
فولاد ضد زنگ یا استنلس استیل آلیاژی از فولاد است که عناصر کروم و نیکل برای افزودن خواص ضد خوردگی به این آلیاژ افزوده شدهاند. همچنین افزودن عنصر مولیبدن باعث افزایش مقاومت این آلیاژ در برای اسیدها، مواد شیمیایی و محلول‌های کلرایدی می‌شود. مقاومت بالا و کاهش هزینه‌های نگهداری، فولاد ضد زنگ را در ساخت انواع پروفیل صنعتی و ساختمانی پرکاربرد کرده است. در مورد این مقطع بد نیست بدانید:
"انواع پروفیل و قوطی بر خلاف ظاهر ساده‌ای که دارند بخش زیادی از هزینه ساخت سازه را به خود اختصاص می‌دهند؛ به همین دلیل تغییرات قیمت پروفیل و قوطی تاثیر زیادی بر بازارهای موازی از جمله مسکن و خودروسازی خواهد داشت. برای بهینه سازی هزینه اجرای سازه، انتخاب پروفیل مناسب یکی از مهمترین فاکتور‌ها در نظر گرفته می‌شود."
برای اطلاع از آخرین قیمت های پروفیل اینجا کلیک کنید.
استنلس استیل در ساخت بسیاری از لوازم خانگی، دستگاه‌های جراحی، تجهیزات کوچک و بزرگ صنعتی و مخازن نگهداری آب و مواد شیمیایی کاربرد فراوانی دارد.
فولاد ضد زنگ، آلومینیم و آهن گالوانیزه را نمی‌توان جایگزین یکدیگر دانست.
هنگام انتخاب از بین فولاد گالوانیزه، آهن ضد زنگ و آلومینیوم برای ساخت سازه مورد نظرتان، توجه تنها به فاکتور قیمت نتیجه مناسبی را به همراه نخواهد داشت. هر کدام از این فلزات با توجه به خواص فیزیکی که دارند در شرایط مختلف نقاط ضعف و قوت متفاوتی از خود نشان خواند داد؛ به همین دلیل کاربرد هرکدام متفاوت است و در طراحی سازه‌ها جایگاه خاص خود را دارند.
اختلاف قیمت فولاد ضد زنگ و ورق گالوانیزه در بسیاری از موارد موجب انتخاب اشتباه می‌شود.
جایگزینی فلزات دیگر با فولاد ضد زنگ یا آلومینیم از نظر اقتصادی تصمیم سختی خواهد بود به این دلیل که در بسیاری از سازه‌ها افزایش قیمت سازه ناشی از استفاده فلزات ضد زنگ مبلغ قابل توجهی خواهد بود.
برای انتخاب بین فولاد ضد زنگ، ورق گالوانیزه و آلومینیم نیز توجه تنها به قیمت کافی نیست، اما با این حال اختلاف قیمت این فلزات به اندازه‌ای چشمگیر است که در تصمیم گیری تاثیر بسیاری داشته باشد. قیمت فولاد ضد زنگ به مراتب بیشتر از فولاد گالوانیزه و آلومینیوم است و در پروژه‌هایی با بودجه بالاتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کاربرد فولاد ضد زنگ و آهن گالوانیزه چیست؟
هر دو فولاد ضد زنگ و گالوانیزه، حوزه گسترده‌ای از صنایع مختلفی را شامل می‌شوند. اما در کاربرد بسیار با هم متفاوتند. فولاد ضد زنگ به دلیل ترکیب آلیاژی شامل کروم، نیکل، کربن و مولیبدن در مقابل ترکیبات شیمیایی مقاوم است، به همین دلیل برای استفاده در صنایع غذایی، دارویی و مواردی که نیاز به وجود الکتریسیته ساکن نباشد مانند رایانه استفاده می‌شود.
ورق گالوانیزه به دلیل هزینه پایین تولید رقیب مقرون به صرفه‌ای برای فولاد به حساب می‌آید اما از استحکام کمتری نسبت به فولاد ضد زنگ برخوردار است. به همین دلیل استفاده از فولاد گالوانیزه در پروژه‌هایی که از محدودیت بودجه برخوردارند و نیاز به استحکام بالایی ندارند توصیه می‌شود.
منبع: http://www.asham.ir/