غلامرضا هاشمیفرد*؛《نواصولگرایی》اولین بار دو سال پیش و توسط قالیباف، چهره نزدیک به اصولگرایان مطرح شد. با اینحال، طیف سنتی این جناح، از اظهارنظر درباره آن خودداری کردند.
واژه《نواصولگرایی》اولین بار در تیر۱۳۹۶ و توسط محمدباقر قالیباف طی نامهای سرگشاده مطرح شد. طیف سنتی اصولگرایان از روحانیت مبارز تا جامعه مهندسین از اظهارنظر درباره آن خودداری کردند. از طرفی برخی از کارشناسان نیز، طرح نواصولگرایی را که قالیباف اخیراً در پیامی تصویری یادآور شد، عبور شهردار سابق تهران از اصولگرایان کهنهکار، به دلایلی مانند عدم حمایتشان در انتخابات ریاستجمهوری سال ۱۳۹۶ از او تلقی میکنند.
سال ۱۳۹۶، انتشار نامهای به اصولگرایان
محمد باقر قالیباف، شهردار سابق تهران، اواخر تیرماه ۱۳۹۶، دوماه بعد از ناکامی مجدد در انتخابات ریاست جمهوری، در نامهای《جوانانان انقلابی و دلسوز》راخطاب قرارداد و ضمن تاکید بر《نادیده نگرفتن برخی خطاهایِ دوستانِ جبهه انقلاب، این پرسش را مطرح کرد:《چه عواملی باعث شد ما این فرصت بزرگ را مانند گذشته از دست بدهیم و در عمل اجازه بدهیم با تثبیت مدیریت زاویهدار با گفتمان انقلاب، زندگیِ جاریِ مردم و آرمانهایِ انقلابِ اسلامی چهار سال دیگر در بیم و نگرانی سپری شود؟ 》
قالیباف در ادامهی نامهی خود که در حقیقت خطاب به اصولگرایانی نوشته بود که او را به کناره گیری از انتخابات به نفع هم حزبیاش، سید ابراهیم رییسی قانع کرده بودند، از نواصولگرایی صحبت میکند. او ضمن طرح این عنوان که برای نخستین بار بیان میشد، تاکید کرد: اصولگرایی باید با حفظِ مبانی و ارزشهایِ انقلابیِ جمهوریِ اسلامی، در نگرش و شیوه سیاستورزی خود متحوّل شود و با گفتمان و چهرههایی نو، حرکت در راستایِ نواصولگرایی را هرچه زودتر آغاز کند.
قالیباف برای تحقق این هدف، دو راهکار مطرح میکند: 《جوانگرایی و خودانتقادی》اما چگونه؟ تاکنون مشخص نیست.
قالیباف، از فرمانده سپاه تا شهردار برگزیده
محمدباقرقالیباف از فرماندهان سابق سپاه پاسداران، فرمانده اسبق نیروی انتظامی و پرسابقهترین شهردار تهران است.
او در سال ۱۳۶۱فرمانده تیپ امام رضا (ع) شد و سپس به فرماندهی لشکر پنج نصر خراسان در جنگ ایران و عراق ارتقاء یافت. در سال ۱۳۷۳ به عنوان فرمانده قرارگاه خاتم الانبیا منصوب شد و در پروژههای بسیاری نقش داشت.
قالیباف از نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری ۱۳۸۴ بود که در آن انتخابات نفر چهارم شد. پس از آن در شهریور همان سال با اجماع شورای شهر به ریاست مهدی چمران، به سمت شهردار تهران انتخاب شد. او در سال ۱۳۸۷ از طرف سایت شهرداریهای جهان، به عنوان هشتمین شهردار برتر دنیا معرفی شد. در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲هم نامزد شد، ولی با اختلافی بیش از ١٢میلیون رای، از رقیبش، حسن روحانی جا ماند تا کماکان تا شهریور ۱۳۹۶ ساکن ساختمان بهشت باقی بماند.
قالیباف در اردیبهشت ۱۳۹۶ برای چهارمین بار، نامزد انتخابات ریاست جمهوری شد، ولی در هفته منتهی به رایگیری، علیرغم هیجان و سعی و تلاش بسیاری که در مناظرههای تلویزیونی از خود نشان میداد، هم حزبیهایش به نوعی او را متقاعد کردند به نفع سید ابراهیم رییسی، دیگر نامزد اصولگرا، از ادامه رقابت کنارهگیری کند. در آن سال بسیاری معتقد بودند، قالیباف با توجه به اتفاقات جنجال برانگیزی مانند فرو ریختن ساختمان پلاسکو و مطرح شدن املاک نجومی در دوره زمامداری اش در شهرداری، هیچ شانسی برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری نخواهد داشت.
قالیباف و نواصولگرایی؛ واکنشی به عدم حمایت اصولگرایان کهنه کار از او؟
شهردار سابق تهران، از چهرههای شناخته شدهای است که میتوانست جزو امیدهای اصلی جریان اصولگرا برای کارزار ۱۴۰۰ محسوب شود. مبدع جریان نواصولگرایی، به نظر میرسد فعلاً بر انتخابات مجلس شورای اسلامی تمرکز کرده و میخواهد در اسفند ماه امسال نقش آفرین باشد، با تکیه بر کلید واژه جذابی که اخیرا در پیامی تصویری مجدداً بر آن تاکید کرد: گفتمان جوانگرایی.
با نگاهی به نظرات برخی کاربران در فضای مجازی و به واسطهی تریبونهای بیشماری که جریان اصولگرا در انحصار خود دارد، به نظر میرسد تعداد قابل توجهای از جوانان این جریان، که سالهاست به دنبال پیروزی افراد مورد نظرشان در انتخابات هستند، از این《ابتکارجدید》استقبال کردهاند.
در عین حال نحوه مواجهه اصولگرایان کهنه کار با مطرح شدن نواصولگرایی هم قابل تأمل است. در این راستا، طیف سنتی اصولگرایان، از روحانیت مبارز تا جامعه مهندسین از اظهارنظر درباره آن خودداری میکنند. برخی از کارشناسان، طرح این عنوان را، غیرضروری و مبهم و عبور شهردار سابق تهران از اصولگرایان کهنهکار، به دلایلی مانند عدم حمایتشان در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶ از او، تلقی میکنند.
به هرحال، باید صبر کرد و دید آیا ابتکار قالیباف در آستانهی شروع ششمین دهه از زندگیاش میتواند خون تازهای در رگهای بیمار در حال احتضارِ اصولگرایی جاری کند و موقتا هم که شده آن را احیا کند یا کماکان با عدم استقبال ریش سفیدان اصولگرایی به عمیقتر شدن شکاف بین لایههای مختلف اصولگرایان منجر میشود و در نهایت، اسفندماه امسال، همین چند کرسی بهارستان را هم به رقیب واگذار خواهندکرد؟
*کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی