فرارو- اگر قرار باشد بانک مرکزی از عملکرد خود در بحث پرداخت وام ازدواج دفاع کند می‌تواند با تبختر کلی گزارش چندصد صفحه‌ای روی میز بگذارد و با توسل به آمار و ارقام بگوید کارشان درست است. حق هم دارند. بالاخره گزارش‌ها نشان می‌دهند وام ازدواج ۹۸ موفق بوده است. تا آخر اردیبهشت یعنی ظرف دو ماه بانک‌ها حدود ۱۰۰ هزار یا به طور دقیق‌تر ۹۶ هزار و ۷۹۷ فقره وام ازدواج پرداخت کرده‌اند که مبلغ آن‌ها روی هم به دو هزار و ۹۹۲ میلیارد تومان می‌رسد. همچنین بر اساس آمار‌های رسمی در سال گذشته تعداد یک میلیون و ۱۸۰هزار فقره تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج پرداخت شده است. با این حال ابر مه‌آلود سمجی می‌تواند تمام عمکرد مثبت وام ازدواج ۹۸ را زیر سوال ببرد. دقیقا آنجایی که بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های رسمی بار‌ها و بار‌ها تاکید کرده‌اند که بانک‌ها «می‌توانند» حساب یارانه افراد را به عنوان ضمانت تسهیلات ازدواج بپذیرند، اما در عمل بانک‌ها هرگز زیر بار این مسئله نرفته‌اند و به مراجعان پاسخ منفی می‌دهند. بیایید با هم این مسئله را بررسی کنیم و ببینیم عیب و ایراد کار کجاست. موافقید؟
بانک مرکزی: حساب یارانه ضامن وام ازدواج است
بانک مرکزی هفته گذشته یکبار دیگر در اطلاعیه‌ای که به منظور ارائه گزارش عملکرد پرداخت وام ازدواج در سال ۹۸ منتشر کرده بود، به صراحت اعلام کرد بانک‌ها می‌توانند حساب یارانه نقدی را به عنوان پشتوانه و ضمانت وام‌های ازدواج بپذیرند و این کار از نظر حقوقی و قانونی، مانعی ندارد. به این ترتیب بار دیگر موج درخواست‌ها از سوی متقاضیان وام‌های ازدواج به شبکه بانکی سرازیر شد. مردم تقاضا کردند همانطور که بانک مرکزی گفته، حساب یارانه نقدی زوج‌ها به عنوان پشتوانه و ضمانت دریافت وام ازدواج پذیرفته شود. در واقع، بانک مرکزی در اطلاعیه هفته گذشته خود به صراحت اعلام کرده بود: «بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی می‌توانند یارانه پرداختی به اشخاص را به عنوان تضمین در این زمینه بپذیرند»
بانک‌ها: حساب یارانه ضامن وام ازدواج نیست
شان و احترام بانک مرکزی به عنوان رییس و آقا بالاسر اقتصاد ایران و بانک‌ها سر جای خود، اما اگر به عنوان متقاضی دریافت وام ازدواج ۹۸ به شعب بانک‌های دولتی و خصوصی مراجعه کنید هیچ‌کدام آن‌ها حاضر به پذیرش حساب یارانه نقدی زوج‌ها به عنوان تضمین تسهیلات ازدواج نیستند. یکی از کارمندان شعب بانکی درباره علت این مسئله می‌گوید بانک مرکزی یکی از خط‌کش‌های سختگیرانه خود را در قبال نظم و انضباط بانک‌ها، کاهش نظام‌مند مطالبات معوق دانسته و بر همین اساس بانک‌ها تلاش می‌کنند برای بهره‌مندی از تسهیلات بانک مرکزی، نسبت مطالبات معوق خود را کاهش دهند. بانک نمی‌تواند ریسک این را بپذیرد که وام اعطایی، در سرفصل‌های معوق ترازنامه به ثبت برسد، چراکه به هر حال بانک‌ها باید نسبت مطالبات معوق خود را کاهش دهند.
یک متصدی دیگر گفته: میزان یارانه پرداختی زوج‌ها در قبال اقساطی که می‌پردازند، بسیار اندک است و چطور می‌توان اقساطی را که چند برابر یارانه نقدی است، به عنوان ضمانت پذیرفت؛ بنابراین بانک‌ها نمی‌توانند در این زمینه ریسک کنند. بانک‌ها ضوابطی را در اعطای تسهیلات دارند و به نظر می‌رسد همین که وام برای زوج‌ها بدون سود است، خود یک نکته مثبت برای متقاضیان است که به هر حال تضامین لازم از سوی نظام بانکی را تأمین کنند.
چرا حساب یارانه نمی‌تواند ضامن وام ازدواج باشد؟
به نظر می‌رسد حرف بانکی‌ها منطقی است و رقم یارانه نقدی و البته برنامه‌های نسبتاً نامشخص دولت برای چگونگی ادامه روند پرداخت یارانه‌های نقدی، بانک‌ها را در اجرای این سیاست بانک مرکزی با، اما و اگر‌های بسیاری مواجه می‌کند. در شرایطی که تاکید و اصرار چندباره بانک مرکزی به بانک‌ها مبنی بر اخذ حساب یارانه نقدی به عنوان ضمانت، تنها توقع برای متقاضیان ایجاد کرده و آن‌ها را در ادامه مسیر ناامید می‌کند، خودمان می‌توانیم با انجام یک محاسبه ساده کلاهمان را قاضی کنیم. همین الان رقم وام ازدواج ۹۸ بر هر کدام از زوج‌ها به ۳۰ میلیون تومان رسیده است. قانون می‌گوید بازپرداخت این وام باید به شکل پنج ساله یعنی در ۶۰ ماه انجام شود. به این ترتیب رقم اقساط برای هر نفر می‌شود حدود ۵۱۰ هزار تومان! درحالی که یارانه هر نفر هنوز ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان. اگر شما بانک بودید، حسابی که هر ماه نهایتا ۹۱ هزار تومان پول به آن واریز می‌شود را به عنوان تضمین اقساط ۵۱۰ هزار تومانی قبول می‌کردید؟