فرارو- یک کارشناس حوزه مسکن گفت: «ذهنیت بدی که در خصوص مشاوران و دلالی املاک در ایران وجود دارد از چند مساله نشات می‌گیرد. در این صنف، چون این شغل به صورت کمیسیونی درآمد دارد، مشاوران املاک بزرگ اقدام به جذب افرادی فاقد صلاحیت می‌کنند، بدون اینکه این افراد مباحث و الزمات صنفی، علمی و حقوقی این کار را بداند و صرف اینکه خوب حرف می‌زنند استخدام می‌شوند و در این شرایط حق عموما مشتری در این میان تضییع می‌شود و از این جهت به این شغل در ایران نگاه بدبینانه‌ای وجود دارد و این مساله را به کل صنف تعمیم می‌دهند.»
امیرهمایون کاشانی کیا کارشناس ارشد املاک طی گفتگو با فرارو در خصوص عملکرد دلالی در بازار مسکن عنوان کرد: «دلالی علمی املاک»، یکی از قدیم‌ترین علوم در حرفه‌ها وعلوم در تاریخ بوده است. از حدود هفت هزار سال پیش تاکنون در مصر باستان یعنی در دوره فراعنه اسنادی به دست ما رسیده که روی پاپیروس‌ها نقش بسته که برخی از کاهنان مصری به صورت علمی کار دلالی ملک می‌کرده و دارای آژانس املاک بوده اند. در عین حال، در بابل در بین النهرین نیز الواح گلی کشف شده حدود سه هزار سال قبل این حرفه رواج داشته است و اکنون این الواح در موزه لوور و شیکاگو وجود دارد. علاوه بر این در روم باستان نیز حدود ۲ هزار سال قبل آژانس‌های املاک فعالیت می‌کردند و اسناد این فعالیت‌های در موزه میلان و لوور پاریس نگهداری می‌شود و حدود ۲۸۰۰ جلد کتاب نیز در این زمینه وجود دارد. به طور کلی از ۷ هزار سال پیش تاکنون دلالی علمی ملک وجود داشته و تاکنون تکمیل شده و به دست ما رسیده است. »
وی در خصوص شرایط دلالی املاک در ایران افزود: «افرادی که در ایران به عنوان دلال ملک و مسکن فعالیت می‌کنند، به صورت تجربی به این کار مشغولند و هیچ کدام به صورت علمی به این کار نپرداخته و هنوز هم نمی‌پردازند؛ در حالی که این حرفه به صورت کاملا علمی در بیشتر کشور‌ها در حال انجام است؛ باید گفت، اصطلاحا این افراد در ایران املاکی هستند.»
این استاد دانشگاه همچنین با انتقاد از روند صدور مجوز آژانس مسکن و استخدام دلال ملک در ایران گفت: «ذهنیت بدی که در خصوص مشاوران و دلالی املاک در ایران وجود دارد از چند مساله نشات می‌گیرد. در این صنف، چون این شغل به صورت کمیسیونی درآمد دارد، مشاوران املاک بزرگ اقدام به جذب افرادی فاقد صلاحیت می‌کنند، بدون اینکه این افراد مباحث و الزماات صنفی، علمی و حقوقی این کار را بداند و صرف اینکه خوب حرف می‌زنند استخدام می‌شوند و در این شرایط حق عموما مشتری در این میان تضییع می‌شود و از این جهت به این شغل در ایران نگاه بدبینانه‌ای وجود دارد و این مساله را به کل صنف تعمیم می‌دهند.»
وی در ادامه افزود: «الزمات قانونی همان رعایت ماده ۲۸ است صنف است؛ به عنوان مثال در این ماده آمده است که شخصی که وارد این کار می‌شود طبق این ماده قانونی باید عدم سوپیشینه و عدم اعتیاد دریافت کند، اما آژانس‌ها بدون رعایت این موارد افراد را برای دلالی ملک استخدام می‌کنند! یعنی حتی ماده قانونی نیز رعایت نمی‌شود!»
کاشانی کیا سپس بیان کرد: «یکی از معروف‌ترین استاندارد‌های علمی جهانی در حوزه دلالی املاک در آلمان صادر می‌شود که این مرکز اعتبار دهی در جهان به عنوان «داکس» شناخته می‌شود، این استاندارد یکی از معتبرترین استاندارد‌های علمی جهانی در حوزه دلالی املاک است که سایر مراکز علمی استاندارد از این مرکز اعتبار خود را تایید یا کسب می‌کنند.»
وی ادامه داد: «داکس آلمان یک دستور العمل خاص طبق ماده ۳۲ ایزو ۹۰۰۱ دارد که سیستم مدیریت کیفیت در آن دقیقا مشخص می کند که هر آژانس املاک باید به چه ترتیبی عمل کند تا معتبر شناخته و فعالیت آن علمی اعلام شود. این دستور العمل در دو جزوه به آژانس‌های ارائه می‌شود که طبق آن فعالیت کنند و وقتی طبق این مواد فعالیت کنند، هم فعالیت آژانس و هم دلالی معتبر و علمی شناخته می‌شود.»
این مدرس دانشگاه افزود: «در دلالی علمی، ملک بر اساس استاندارد‌هایی که اعلام شد از لحظه‌ای که مشتری به شما مراجعه می‌کند تا زمانی که قرارداد بسته می‌شود و سال‌ها بعد از بستن قرارداد همچنان مشاوره برقرار است؛ یعنی همچنان به مشتری حتی بعد از خرید و فروش خدمات ارائه می‌شود که همین مساله دلالی را در کشور‌های دیگر علمی و معتبر می‌کند در حالی که در ایران تاکنون ناشناخته بوده و رعایت نشده است. در ایران می‌توان به این استاندارد‌ها رسید به شرط اینکه برخی موانع برداشته شود. »
کاشانی کیا در پایان تاکید کرد: «خیلی آژانس‌های املاک معتبر میل به فراگیری دلایل علمی دارند و حتی حاضر به هزینه کردن هستند، اما کسی که بتواند این مساله را به صورت علمی در ایران آموزش دهند و مدرک در این خصوص صادر کرده و با مراکز معتبر صدور استاندارد ارتباط داشته باشد وجود ندارد. در واقع باید برای آموزش دلالی علمی همه چیز باهم باشد هم آموزش حقوقی، مدیریت، بازاریابی و زبان بدن را باهم تدریس کند و چرا که آموزش همه این موارد می‌تواند یک دلال را برای یک فعالیت علمی آموزش دهد و همه چیز بر اساس استاندارد‌ها و مسائل علمی باشد. دلال ملک برخلاف آنچه در ایران به آن معتقدند سلیقه‌ای و تجربی نیست باید به صورت علمی باشد تا جوابگوی نیاز‌های مردم باشد چرا که این نوع دلالی باعث کاهش رانت و ایجاد شفافیت می‌شود.»
معاملا صوری و زیر میزی و گران کردن مسکن و زمین به درصدر دلخواه
واقعا فاجعه است. افراد بی سوادت که بعضا سواد خواندن و نوشتن هم ندارند در یک اتاقک 10 متری، با یک میز و دو صندلی سر مردم بیچاره کلاه می گذارند و سرنوشت مسکن را رقم می زنند.