فرارو- برخلاف گمانه‌زنی‌های ماه گذشته حسن روحانی طی حضور در مجلس به مدت یک ساعت یک سخنرانی ساده و البته تکراری انجام داد و این مسئله با واکنش‌های بسیاری همراه بود، اما جدا از واکنش‌های افکار عمومی، سخنرانی رئیس جمهور که نتوانست نمایندگان را قانع کند، بازتاب منفی در بازار داشت.
به گزارش فرارو؛ صحبت‌های روز گذشته حسن روحانی که به مجلس رفته بود تا به پنج سوال نمایندگان در خصوص عدم موفقیت دولت در کنترل قاچاق کالا و ارز، استمرار تحریم‌های بانکی، عدم اقدام شایسته دولت در خصوص کاهش نرخ بیکاری، رکود اقتصادی شدید چندین ساله و افزایش شتابان نرخ ارزهای خارجی و کاهش شدید ارزش پول ملی پاسخ دهد، نتوانست نمایندگان را قانع کند.
بعد از این ماجرا نوساناتی در بازار رخ داد و ارز دوباره سیر صعودی پیدا کرد و برخی این را نتیجه عملکرد و سخنرانی رئیس جمهور در مجلس عنوان کردند. البته برخی هم قانع نشدن نمایندگان را به دلیل مسائل سیاسی دانستند و معتقد بودند که روحانی هرآنچه باید می‌گفت را در سخنرانی خود گفت، اما نمایندگان با نگاه سیاسی رای نهایی را اعلام کردند. بنابر این به سراغ دو اقتصاددان رفتیم تا نگاهی به محتوای سخنرانی حسن روحانی داشته باشیم و دلایل قانع نشدن نمایندگان را جویا شدیم.
روحانی حرف‌های تکراری زد
در همین خصوص مسعود دانشمند تحلیلگر مسائل اقتصادی طی گفتگو با فرارو عنوان کرد: «ما زمانی می‌توانیم انتظار داشته باشیم نمایندگان قانع شوند که حرف جدید و مناسبی برای گفتن داشته باشیم. زیرا الان همه در جریان مشکلات کشور هستند. ما همچنان با مشکلات جدی در حوزه‌های مختلف مثل قاچاق، بیکاری، افزایش نقدینگی، کاهش ارزش پول ملی و... مواجه هستیم. خب در چنین شرایطی وقتی رئیس جمهور به مجلس می‌روند و دوباره همان حرف‌های تکراری را بیان می‌کنند، باید به نمایندگان حق بدهیم که قانع نشوند. به نظر من آنچه دیروز رخ داد به هیچ عنوان سیاسی کاری نبود به دلیل توضیحات ضعیف و تکراری رئیس جمهور بود.»
وی ادامه داد: «به عنوان مثال زمانی که آقای روحانی دولت را در اختیار گرفتند، دلار ۳۴۰۰ تومان بود الان به ۱۱ هزارتومان هم رسیده. این یعنی ارزش پول ملی ما به شدت کاهش پیدا کرده و هر یک تومان ما تبدیل به چهار ریال شده است. خب این را همه می‌دانند، اما وقتی آقای روحانی می‌گوید ما الان در شرایط بحرانی نیستیم کاملا غیرمنطقی است و به همین دلیل نباید انتظار داشت نمایندگان از این توضیحات قانع شوند. ضمن اینکه یک نفر یا دو نفر نبودند و تعداد زیادی از نمایندگان از توضیحات رئیس جمهور قانع نشدند و این نشان می‌دهد که حتی حامیان ایشان هم خیلی رضایت نداشتند.»
او افزود: «مدتی قبل نماینده‌ها از آقای روحانی خواستند که تیم اقتصادی دولت را تغییر دهد و آقای روحانی هم می‌توانست با همکاری مجلس تیم اقتصادی را تغییر دهد و یک رضایت نسبی در میان نمایندگان ایجاد کند و از سوی دیگر یک پالس مثبت به جامعه و بازار بفرستد و می‌توانست یک مسکن باشد تا بازار کمی آرام شود و فرصت پیدا کنند سیاست‌های خود را عملی کنند. باید قبول کنیم که این مملکت که ارث خانوادگی کسی نیست و برای مردم است و مجلس نماینده مردم و دولت هم کارگزار مردم است؛ لذا باید میان نمایندگان ملت و کارگزار مردم یک توافق صورت بگیرد.»
این اقتصاددان تصریح کرد: «البته من اصلا معتقد نیستم که مشکلات اقتصادی کشور با تغییر افراد قابل حل باشد. الان شما ببینید آقای کرباسیان رفت یک کرباسیان دیگر بر سر کار می‌آید. همینطور در بانک مرکزی با رفتن آقای سیف و امثالهم که چیزی حل نمی‌شود. مشکل ما سیستم اقتصادی است و تا زمانی که این سیستم اصلاح نشود وضع همین است که می‌بینید. بانک مرکزی نباید صندوق دولت باشد و باید مستقل شود و وزارت اقتصاد هم باید ابزار‌های لازم را در اختیار داشته باشد؛ لذا باید دولت و مجلس با یکدیگر تعامل کنند و یک بسته اقتصادی جدیدی را تعریف کنند و دولت به دنبال اجرای آن برود و مجلس هم ابزار‌های ان را فراهم و نظارت کند. یعنی سیاست‌هو قوانین جدید وضع کند یا قوانین قبل را اصلاح کند.»
وی در واکنش به صحبت‌های روحانی مبنی بر اینکه در صورت تمایل می‌تواند به رئیس بانک مرکزی دستور دهد تا نرخ ارز را به مبلغ سال گذشته برگرداند گفت: «موضوعی که معمولا مقامات متوجه نمی‌شوند این است که اقتصاد دستوری نیست. ببینید اجازه دهید برایتان یک مثال بیاوردم. روز اول سیاست دولت آقای روحانی برای کنترل تورم، حبس نقدینگی بود و نه بر مبنای توسعه تولید ملی. راهکار دولت این بود که نقدینگی را حبس کند تا با کاهش خرید، قیمت‌ها کاهش پیدا کنند یا در همان سطح بمانند. اما دولت از این پول حبس شده در جریان تولید استفاده نکرد. اگر این کار را انجام می‌دادند یک چرخه ایجاد میشد که تورم را هم کاهش میداد و تولید را هم رونق میداد.»
دانشمند افزود: «اما بعد از مدتی با توجه به اینکه این پول وارد چرخه تولید نشد، از حبس بیرون آمد. زیرا نرخ بهره کاهش پیدا کرد و در پی ان مردم پول خود را از بانک‌ها خارج کردند تا سود بیشتری به دست بیاورند. حالا مجددا بانک مرکزی تصمیم گرفته که نرخ بهره را بالا ببرد و دوباره نقدینگی را حبس کند و اگر این بار هم وارد چرخه تولید نشود دوباره بعد از مدتی همین وضعیت خواهد بود، زیرا دوباره بانک‌ها نمی‌تواند سود مردم را بدهند و دوباره به سمت ورشکستگی می‌روند. بعد از جنگ جهانی دوم وضعیت آلمان هم مشابه امروز ما بود. یعنی هر ۶۰ مارک یک دلار بود. اما آن‌ها سرمایه‌ها را وارد چرخه تولید کردند و تا جایی پیش رفتند که هر یک و نیم مارک یک دلار بود. ما هم در چنین شرایطی می‌توانیم منطقی و اصولی نرخ ارز را کاهش دهیم.»
روحانی با دست‌های خالی به مجلس رفت
همچنین وحید شقاقی شهری کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با فرارو عنوان کرد: «پاسخ‌های آقای روحانی در جلسه پرسش، مشابه همان آمار‌ها و گزارش‌هایی بود که تیم اقتصادی دولت طی ماه‌های اخیر منتشر کرده بود و در اختیار کمیسیون‌های مجلس قرار داده بود. یعنی هیچ تغییر اساسی و بنیادینی در صحبت‌های آقای روحانی قابل مشاهده نبود. این درحالی بود که نمایندگان انتظار داشتند آقای روحانی فراتر از گزارش‌ها صحبت کند. زیرا اگر قرار بود همان‌ها گفته شود که دیگر نیازی به حضور ایشان در مجلس نبود.»
وی ادامه داد: «نمایندگان انتظار داشتند آقای رئیس جمهور اطلاعات دقیق‌تری ارائه کند و درباره واقعیات صحبت کند و از مشکلات فراروی کشور بگوید و به عبارت ساده‌تر شفاف‌تر صحبت کنند و مشکلات کشور را تشریح کند و بگوید چرا سیاست‌ها و وعده‌ها محقق نشده است. اما متاسفانه در جلسه دیروز همان حرف‌های گذشته تکرار شد و به نظر من قانع نشدن نمایندگان هم به همین دلایل بود کاملا هم منطقی به نظر می‌رسد.»
او تصریح کرد: «به عقیده من یک بخش عمده مشکلات اقتصادی در کشور به دلیل ضعف مدیریتی تیم دولت است و اگر تیم اقتصادی عملکرد بهتری داشت، قطعا دست رئیس جمهور برای دفاع بازتر بود. اما برداشت من این است که مشکلات و سوءتدبیر‌ها به اندازه کافی نشان دهنده واقعیت‌های تیم دولت است و این کار رئیس جمهور را به شدت سخت کرد. واقعیت این است که طی ماه‌های اخیر تیم اقتصادی دولت انقدر اشتباهات فاحش داشته که هیچ جای دفاعی نگذاشته است و موجب نارضایتی همه مردم و اقشار مختلف جامعه شده است.»
این اقتصاددان تاکید کرد: «مجموع این مسائل موجب شد که آقای روحانی با دست‌های خالی به مجلس برود و این را به وضوح می‌توانستیم در سخنرانی ایشان مشاهده کنیم؛ لذا همین مسائل موجب شده که نمایندگان از پاسخ‌های آقای روحانی قانع نشوند و تعداد آرای منفی بسیار بالا بود و این نشان میداد که آقای روحانی حتی حامیان خود در مجلس را هم نتوانست به طور کامل قانع کند. این مسئله مدت‌هاست که درباره دولت اتفاق افتاده و حامیان رئیس جمهور هم به دلیل وضع کشور بسیار ناراضی هستند و الان دیگر حاضر نیستند به راحتی از آقای روحانی حمایت کنند.»
شقاقی در پاسخ به این سوال که آیا نوسانات بازار ارز بعد صحبت‌های رئیس جمهور را می‌توان ناشی از ماجرای داخل مجلس دانست، گفت: «بله. به طور کلی بازار در شرایط مختلف تحت تاثیر مسائل روانی قرار می‌گیرد و سخنرانی اقای روحانی هم علامت خوبی به بازار نبود. زیرا بخشی از بازار تحت تاثیر سیاست‌ها و مواضع دولت است و وقتی بازار متوجه می‌شود که دولت دستش خالی است و آن اقتدار لازم برای آرامش بخشی به بازر را ندارد، واکنش منفی نشان می‌دهد و این به دلیل این بود که هیچ نکته امیدبخشی در سخنرانی آقای روحانی دیده نشد.»