وقوع پدیده گرد و غبار از سال ۲۰۰۱ در خوزستان آغاز شد و بعد از چهار سال، تمام شهرهای این استان را فرا گرفت و اکنون بیش از ۲۰ استان در ایران را درگیر کرده است. در حال حاضر، کانون اصلی تولید این ریزگردها، داخل ایران است اما ریزگردهایی که از کشورهای همسایه از جمله عراق وارد خاک ایران می‌شوند مشکلات آلودگی را تشدید کرده‌اند. بعضی از مسئولان و کارشناسان محیط زیست، منشأ اصلی این بحران را خشک‌شدن بخشی از تالاب هورالعظیم به دلیل عملیات حفاری وزارت نفت ایران در سال‌های نه‌چندان دور می‌دانند.
موسسه بین‌المللی تحقیقات سرطان (IARC) در گزارش خود در سال ۲۰۱۳ رسما آلودگی هوا و ذرات معلق در آن را در گروه نخست مواد سرطان‌زا قرار داده است. طبق گزارشی از بیمارستان شفا (تنها مرکز درمان تخصصی سرطان در اهواز)، در سال ۲۰۱۳ آلودگی هوا و افزایش سرطان در خوزستان مرتبط بوده‌اند. بر اساس این گزارش، مراجعات بیماران سرطانی بیمارستان شفا در سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۲ حدود ۵۰۰ درصد افزایش داشته است. سالانه بیش از ۲۰ هزار نفر در خوزستان به دلیل مشکلات ناشی از آلودگی هوا و ریزگردها به بیمارستان و مراکز درمانی مراجعه می‌کنند.
مشکلات تنفسی شدید، آسم، بیماری‌های ویروسی و تخریب ساختار مولکولی DNA بویژه در سلول‌های ریوی از پیامدهای گرد و غبار به شمار می‌رود. این پدیده، مشکلات فردی و اجتماعی دیگری نظیر افزایش مهاجرت از استان، تعطیلی چندباره مدارس، دانشگاه‌ها و ادارات، آلودگی محیط زندگی و کار و همچنین مواد غذایی، افزایش مصرف آب و برق، کاهش میزان ورود گردشگر به استان و ایجاد خسارت در بخش‌هایی مثل کشاورزی و صنعت نیز در پی داشته است.