تنش در منطقه حافظ منافع عربستان است

رئیس بخش روابط بین‌الملل حزب سوسیالیست فرانسه و پژوهشگر بنیاد مطالعات بین‌الملل و استراتژیک فرانسه در نشست یکشنبه 19 اردیبهشت ماه 1395 مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری با عنوان «آینده‌های محتمل در روابط نظامی-دفاعی ایران و فرانسه»، آمریکا را مهم‌ترین متحد ایران در به فرجام رسیدن مذاکرات برجام نامید و نظر اندیشکده‌های آمریکایی را در همراهی آمریکا با ایران موثر دانست.

کریم پاکزاد حوزه عمل وسیع عربستان در منطقه را از تاثیرات منفی دور ماندن ایران از جامعه جهانی به واسطه تحریم‌­های آمریکا و متحدانش دانست و افزود: ایجاد التهاباتی نظیر حمله به یمن توسط عربستان در راستای حفظ آمریکا در منطقه و حفاظت از منابع خود است. چرا که عربستان، تنش در منطقه را حافظ منافع خود می­‌داند در حالی­ که آرامش در منطقه حافظ منافع ایران است. این تضاد منافع گره اصلی منطقه است. پاکزاد حوزه عمل وسیع عربستان در منطقه را از تاثیرات منفی دور ماندن ایران از جامعه جهانی به واسطه تحریم­‌های آمریکا و متحدانش دانست و افزود: ایجاد التهاباتی نظیر حمله به یمن توسط عربستان در راستای حفظ آمریکا در منطقه وحفاظت از منابع خود است. چرا که عربستان، تنش در منطقه را حافظ منافع خود می‌دانددر حالی­ که آرامش در منطقه حافظ منافع ایران است، این تضاد منافع گره اصلی منطقه است.

وی تاکید کرد: عربستان سعودی قدرت، فرهنگ و یک تمدن نیست، کشوری که بر روی ریگ و با پول نفت بنا شده است، با سلاح و هواپیما قدرتمند نمی­‌شود، ایران قدرت منطقه است چرا که جمعیت، موقعیت جغرافیایی، فرهنگ، تمدن و مغز پایه­‌های قدرت هستند. تنها چیزی که به عربستان قدرت داده است شیوع وهابیسم است که البته از هواپیماهای اف شانزده نیز قویتر است. این کشور حداقل 12 هزار مدرسه وهابی در مناطق سرحدی پاکستان و افغانستان تاسیس کرده است، مساجد فرانسه با پول وهابیسم تغذیه می­‌شوند ولی مرکز شیعه پاریس تنها محل برگزاری مجالس ترحیم و خاکسپاری است.

پژوهشگر بنیاد مطالعات بین‌­الملل و استراتژیک فرانسه همکاری و تعامل میان ایران و فرانسه را در چنین بستری امکان­‌پذیر دانست و گفت: البغدادی در حال حاضر بزرگترین نیرو را در فرانسه دارد و این شرایط سبب هماهنگی میان سیاست دولت ایران و فرانسه در قبال داعش شده است. بعد از ایران، دولت فرانسه بود که از شهر اربیل دفاع کرد و آمریکا را به دفاع از کردهای کوبانی در سوریه متقاعد کرد.
 
رئیس بخش روابط بین­‌الملل حزب سوسیالیست فرانسه در توضیح نزدیکی و هماهنگی سیاست ایران و فرانسه در سوریه گفت: فرانسه در چند ماه گذشته بشار اسد را قبول کرده و معتقد به حفظ بنیادهای سیاسی و نظامی دولت سوریه است، همچنین در پی مبارزه علیه وهابیسم، سلفیسم و داعش است. این تغییرات م‌ی­تواند زمینه­ساز نزدیکی دو کشور باشد.

سیاست عربی فرانسه نیازمند ترمیم و بازسازی است
کارشناس مسائل اروپا، محمود دلفانی، دکترین سیاسی فرانسه را میراث جنگ جهانی دوم دانست، میراثی که پس از اتفاقات موسوم به بهار عربی کارایی­‌اش را از دست داده است.

وی با اشاره به ناکامی تلاش‌­های صورت گرفته در زمان وزارت فابیوس برای بازسازی و ترمیم سیاست عربی فرانسه گفت: ارتباط با کشورهای عربی مانند مصر و عربستان و رابطه با اسرائیل دو بال سیاست فرانسه بعد از جنگ جهانی دوم هستند. این سیاست به لحاظ مذهبی بر مبنای ارتباط با کشورهای سنی بنا شده است و ورود نیرو و عنصر تازه شیعی به این معادلات و عدم فهم دقیق آنها از شیعه سبب سردرگمی آنان شده است. علاوه بر این با وجود اینکه دولت فرانسه لائیک است اما اظهارات مسئولان فرانسوی حاکی از تعهد آنان به غیرمسلمانان منطقه از جمله سوریه است، که البته فهم تحولات منطقه‌­ای در وزارت دفاع فرانسه بسیار جلوتر از وزارت خارجه این کشور است.

دلفانی داعش، سردرگمی فرانسه در زمینه نقش آفرینی در سوریه، تعدد بازیگران و نقش‌­آفرینی موثر بازیگران کوچک در منطقه را از مباحث قابل مطالعه و بحث در سیاست عربی فرانسه دانست.

بودجه نظامی فرانسه یک سوم بودجه سالانه آمریکا است
رئیس موسسه آینده­‌نگاری و امنیت در اروپا از دیگر سخنرانان نشست «آینده­‌های محتمل در روابط نظامی-دفاعی ایران و فرانسه»، فرانسه را یک قدرت متوسط و هوشمند در استراتژی دفاعی نامید و گفت: در آخرین نسخه کتاب سفید (2013) فرانسه یک قدرت اروپایی با نفوذی کلی در جهان تعریف شده است. مقایسه بودجه 650 میلیارد دلاری آمریکا با بودجه 31 میلیارد دلاری فرانسه شاخص کاملا واضحی برای مقایسه قدرت فرانسه و آمریکا است. بودجه نظامی فرانسه از سال 2014 تا 2020، 179 میلیارد دلار است که یک سوم بودجه سالانه آمریکا است.

ایمانوئل دوپویی با تاکید بر تمرکز دولت فرانسه بر روی مهاجران و جنایی شدن جنبه‌­هایی از مهاجرت گفت: بر اساس تحولات تکنولوژیک، دکترین جدید نظامی فرانسه بر حوزه سایبر و فضای فراتر از جو متمرکز است. همچنین فرانسه خود را تنها یک قدرت زمینی نمی­‌داند و منطق جدید حضور دریایی را برای حوزه نظامی خود تعریف کرده است و با تکیه بر این موضوع، خود را نه تنها قدرتی اروپایی بلکه قدرتی آمریکایی، آسیایی و آفریقایی می­‌داند.

ایمانوئل دوپویی افزود: قدرت نظامی فرانسه طبق کتاب سفید سال 2008 محدوده‌­ای از موریتانی تا صحرای آفریقا و تا شرق آسیا را در برمی­‌گیرد که «منطقه منافع اولویت­‌دار» نامیده می­‌شود و 30 هزار نظامی فرانسه در چارچوب این منطقه فعالیت می­‌کنند. هشتاد درصد نیروهای فرانسه در آفریقا حضور دارند. علاوه بر این نیروهای فرانسه از سپتامبر 2014 در عراق و از 2015 در سوریه درگیر هستند، 89 نظامی فرانسوی در افغانستان از سال 2004 تا 2014 کشته شده­‌اند. در فعالیت­‌های نظامی فرانسه در سال 2013، یازده نفر کشته و در سال 2014، پنج نفر کشته شده‌­اند.

وی در توضیح فعالیت‌های نظامی فرانسه در سطح بین­‌الملل گفت: فرانسه در آفریقا نسبت به سایر کشورها موضع پیشتازی داشته، در حالی که در خاورمیانه بیشتر در حوزه تامین تجهیزات آمریکا و متحدانش و اتحاد کشورهای عربی فعالیت دارد. پیش­‌شرط فرانسه در مداخله­‌های نظامی خود هماهنگی با کشورهای موضوع مداخل است، همچنین در اقداماتی که دولت فرانسه به تنهایی انجام می­‌دهد با شرکای امنیت نظامی و شورای امنیت هماهنگی می­‌کند.