وقایع پاریس بیش از هر زمانی توجه‌ها را به‌سمت مبارزه با تروریسم جلب کرده است. نشست وین نیز در همین راستا با حضور مهم‌ترین قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی در جریان است.
نقش‌آفرینی ایران دراین زمینه هم در حوزه منطقه‌ای و هم در عرصه بین‌المللی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به‌عقیده مهدی محتشمی، سفیر سابق ایران در اتریش و یونان و مدیرکل پیشین آمریکای وزارت‌خارجه، غرب نیز این اهمیت را دریافته است. این کارشناس سیاست‌خارجی به سوال «بهار» دراین‌باره پاسخ داد.
حال که پاریس هدف حملات تروریستی قرار گرفته است، آیا می‌توان انتظار داشت اولویت‌بندی فرانسه درقبال مسئله سوریه تغییر کند و به‌خصوص در حل‌وفصل بحران سوریه، مبارزه با تروریسم به مسئله برکناری بشار اسد اولویت یابد؟اتفاقی که در پاریس افتاد جهان را با یک واقعیت تلخ و درعین‌حال هشداردهنده مواجه کرد؛ دنیا پی برد تا امروز آنچه در منطقه خاورمیانه و به‌خصوص سوریه و عراق رخ‌داده بود چندان مورد توجه قرار نمی‌گرفت. درواقع عمق جنایت تروریسم و افراط‌گرایی و فرقه‌گرایی مورد توجه واقع نمی‌شد تا اینکه این زنگ خطر به صدا درآمد و جهان از خواب غفلت بیدار شد و فهمید تروریسم، به‌خصوص از نوع داعش، چه پدیده شوم و خطرناک و تهدیدکننده‌ای برای صلح و ثبات جهانی و برای آرامش و آسایش مردم دنیاست. این واقعیت برای همه روشن شده است که براساس واقعیت‌های روی صحنه اولویت اول همه برای اینکه بتوانند یک جهان امن داشته باشند، مبارزه با پدیده تروریسم است. با کمال تاسف این پدیده تروریسم که در پاریس عمل می‌کند همان تروریسمی است که دیروز مورد حمایت تسلیحاتی و مالی بعضی کشورهای عربی منطقه خاورمیانه بود. این کشورها زمین و سرزمین در اختیار این گروه‌های تروریستی می‌گذاشتند و مرزها را برایشان بازمی‌کردند و همه‌گونه حمایتی می‌کردند؛ زیرا فکر می‌کردند با ابزار تروریسم می‌توانند مسئله‌ای که اولویتشان بود، یعنی تغییر و تحول سیاسی در حاکمیت سوریه، را اجرایی کنند و بعد به جنگ تروریسم بروند، اما این کشورها غافل بودند این پدیده‌ای که به وجود آورده‌اند به‌مانند غولی است درون شیشه که امروز این شیشه را شکسته و بیرون آمده و خود این غول درحال خوردن و ازبین‌بردن پدیدآورده‌های خود است. در اجلاس وین هم تقریبا به‌این جمع‌بندی رسیدند که حتی برای دستیابی به یک تغییر و تحول سیاسی در سوریه، آن‌هم به‌دست مردم این کشور، اولویت این است که این کشور از لوث وجود تروریسم پاک شود.
درواقع امروز تروریسم قایل به محل و مکان و جغرافیای خاص و اهدافش نیز فقط ایجاد حاکمیت در یک سرزمین اسلامی نیست. آن‌ها اهدافی فراتر از این دارند که حاکمیتی را در جایی مستقر کنند؛ آن‌ها بیشتر به‌دنبال آدمکشی و ایجاد رعب و وحشت هستند و در همین راستا میدان و جغرافیای عملیاتی خود را به بیرون از منطقه کشانده‌اند و شاهد هستیم که این اتفاق در فرانسه رخ می‌دهد و هیچ بعید نیست فردا چنین اتفاقی در نقاط دیگر رخ دهد؛ زیرا این گروه‌های تروریستی از یک منظر ایدئولوژیک بسیار خشک و خشن و یک مغزشویی بسیار سیستماتیک، محاسبه و طراحی شده، برخوردار هستند و تا جایی پیش می‌روند که می‌توانند یک اروپایی و آمریکایی و یک غربی را به کل شست‌وشوی مغزی بدهند و مغزش را آماده کنند به خود بمب ببندد و در قلب پایتخت کشورهای اروپایی منفجر کند؛ لذا امروز هم در اجلاس وین و هم در اجلاس جی20 این علائم منتشر می‌شود که امروز باید با تروریسم به‌عنوان اولویت اول مبارزه شود و قطعا این مبارزه با تروریسم حرفی است که جمهوری‌اسلامی ایران سال‌هاست مطرح می‌کند و داعش را یک مولود بسیار نامبارک و نامیمونی که دست‌پرورده بخشی از همان قدرت‌های بزرگ است، می‌داند و متاسفانه شاهد هستیم که این مولودی که دست‌پرورده جریان‌های متعددی هستند که یک همگرایی برای منافع منطقه‌ای خود داشتند، امروز به‌سمت خودشان بازگشته است و لوله‌های تفنگش را به‌سمت کشورهای غربی کمک‌های مالی و تسلیحاتی از آن می‌کردند، گرفته است.
به‌نظر شما ایران چقدر می‌تواند از فضایی که ایجاد شده استفاده کند، هم برای نزدیک‌شدن به اروپا و هم برای پیشبرد اهداف خود در منطقه؟از ابتدا اعتقاد راسخ جمهوری‌اسلامی ایران بر این بود که هرگونه تغییر و تحول در سپهر سیاسی منطقه و به‌خصوص سوریه به‌این منوط است که اول یک آرامش نسبی دراین کشور برقرار شود و نخست مردم سوریه بتوانند در سرزمین خود اسکان پیدا کنند و بتوانند به کشور خود بازگردند و این حق مسلم مردم سوریه است که حکومت و دولت دلخواه خود را ازطریق یک فرآیند دموکراتیک و بدون هرگونه تهدیدی تشکیل دهند. این خواسته جمهوری‌اسلامی ایران بوده و فکر می‌کنم تحولاتی که رخ داده تا حد زیادی این سیاست و موضع ایران را به اثبات رسانده است. جمهوری‌اسلامی باید این هوشمندی را نشان دهد که یقینا حل‌وفصل موضوعات منطقه‌ای و این بحران به‌تنهایی ازسوی یک یا دو کشور میسر نیست.
این امر نیازمند یک عزم و اراده بین‌المللی و جمعی است که ایران باید از این فرصت استفاده کند و در یک حرکت جمعی همه کشورها را متقاعد کند دیگران هم به‌این ایده بپیوندند که تنها راه استقرار ثبات و آرامش و نفی تروریسم است و اگر جمهوری‌اسلامی ایران این روند را هوشمندانه پیگیری کند، مطمئنا این مسئله هم در میان‌مدت، همچون موضوع پرونده هسته‌ای ایران و برجام، می‌تواند نقطه مثبتی در پرونده سیاست‌خارجه ایران منظور شود.
در مقطع فعلی همکاری‌ها برای مبارزه با تروریسم بر روابط ایران و فرانسه چه تاثیری خواهد داشت؟ایران در دوران پساتحریم و پسابرجام در فضا و شرایطی قرار گرفته که درحال عادی‌سازی هرچه سریع‌تر مناسبات خود است و آن انزوای مصنوعی که کشورهای غربی در موضوع هسته‌ای برای ایران ایجاد کرده بودند، از بین رفت. ما شاهد این بودیم که رئیس‌جمهوری فرانسه و نخست‌وزیر ایتالیا آقای روحانی را برای سفر رسمی دعوت کرده بودند و مقدمات عادی‌سازی روابط و توسعه همکاری‌های ایران، عموما با کشورهای غربی و خصوصا با فرانسه، ایجاد شده است. نگرش و برخورد ایران نسبت به‌این ضایعه تروریستی در فرانسه بسیار مثبت بود و من فکر می‌کنم می‌توانیم در آینده شاهد بهبود روابطمان با کشورهای اروپایی باشیم و به‌نظر می‌رسد کشورهای اروپایی تا حد زیادی به‌این درک و فهم رسیده‌اند که سیاست‌های ایران در راستای شرایطی است که امروز در منطقه شکل گرفته است و آن‌ها هم می‌دانند بدون نقش و حضور ایران برای جنگیدن با تروریسم و نابودی جریان داعش راه‌حلی وجود ندارد.
منبع: روزنامه بهار