فرارو- سالی که گذشت در حوزه فن آوری اطلاعات کشورمان به نوعی سال موتورهای جستجوگر بود. سالی که وزارت ارتباطات چندین موتور جستجوگر ایرانی را راه اندازی کرد اما تقریبا هیچ یک از آن مورد استقبال کاربران قرار نگرفت.
به گزارش فرارو، یوز، گرگر، پارسی جو، سلام، جس جو، یا حق و... موتورهای جستجوگر ایرانی هستند که از پی هم آمده‌اند تا در کنار گوگل و یاهو و دیگر جستجوگرهای جهانی قرار گیرند اما بسیاری از مردم نه تنها از این موتورهای جستجو استفاده نمی‌کنند بلکه حتی از وجود آن‌ها نیز خبر ندارند! بنابراین باید پرسید که چرا وزارت ارتباطات این همه وقت، انرژی و منابع مالی را صرف پروژه ایی بی‌ثمر می‌کند؟
منظور از بی‌ثمری، ناکارآمدی این موتورهای جستجو و یا عدم ضرورت آن‌ها نیست بلکه مقصود عدم استقبال عمومی و دلایل این عدم استقبال است.
برای نمونه می‌توان به راه اندازی موتور جستجوی تصویری بومی اشاره کرد که طرح آن از حدود سه سال پیش از طرف پژوهشکده فناوری اطلاعات دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی به سازمان فناوری اطلاعات (از زیرمجموعه‌های وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات) پیشنهاد شد و پس از توافق، اجرای آن به عهده این دانشگاه قرار گرفت.
در خصوص قابلیت‌های این سامانه باید گفت که هم جنبه‌های متن و هم تصویر را داراست به عبارت دیگر، جستجو در این موتور هم براساس کلید واژه و هم براساس تصویر و هم ترکیبی از این دو صورت می‌گیرد. این پروژه در زمانی آغاز به کار کرد که حتی گوگل نیز این امکان را – به خصوص برای صفحات فارسی - به سختی و خطای زیاد فراهم می‌کرد.
نسخه آزمایشی این موتور – کاوش - جستجو در سال ۹۱ رونمایی شد و از آن پس افزایش قابلیت‌ها و بالا بردن دقت را هدف خود قرار داد اما شاهدیم که با گذشت چند سال این موتور در میان کاربران ایرانی جای خود را پیدا نکرده است.
دلیل این وقفه نیز به گفته مسئولان پروژه عدم سرمایه گذاری و حمایت لازم برای تجاری سازی و ورود به بازار بود است.
شاید اگر این موتور جستجو بعد از طراحی وساخت به بازار می‌آمد می‌توانست جایگاه مناسب خود را پیدا کند و با این فاصله زمانی و پیش افتادن رقبای جهانی زحمات کشیده شده به هدر خواهد رفت زیرا ورود دیرهنگام سبب می‌شود که کاربران از آن استقبال نکنند.
روشن است که این مساله علاوه بر اتلاف وقت و هزینه سازمان‌های مربوطه به دلسرد شدن تیم‌های پژوهشی نیز می‌انجامد.
با این حال شاهدیم که مسئولان مربوطه در وزارت ارتباطات و فناوری به جای چاره اندیشی و به نتیجه رساندن پروژه‌های پیشین از پی هم موتورهای جستجوی تازه را راه اندازی می‌کنند!
برای نمونه موتور جستجوی «یوز» با امکان جستجوی یک‌میلیارد صفحه فارسی به تازگی راه اندازی شده است تا از اتکای کاربران ایرانی بر گوگل بکاهد. سوال اینجاست که چطور قرار است این اتفاق افتد؟ آیا توانمندی‌های موتور جستجو «یوز» کافی است؟ و یا برای اینکه به سرنوشت پروژه‌های دیگر دچار نشود نیاز به توجه بیشتر و برنامه ریزی‌های دقیق تری داریم؟
مدیر و طراح موتور جستجوی «یوز» در مراسم رونمایی آن با بیان اینکه ۸۵ درصد ترافیک هدفمند در اینترنت توسط موتورهای جستجو ایجاد می‌شود، از رتبه ششم ایران در میان کشورهای دنیا در استفاده از موتور جستجوی گوگل خبر داده و گفته بود که کشورهایی مانند آلمان، فرانسه، ایتالیا و چین در این رتبه بندی در رده‌های ۱۰ به بعد قرار دارند.
وی با تاکید بر اینکه گوگل ستون فقرات اینترنت و حتی زندگی ایرانی‌ها شده است، گفته بود که برای جلوگیری از حرکت در فضای کاملا تاریک وب و استفاده از موتور جستجوی گوگل پروژه ایرانی موتور جستجوی «یوز» طراحی و ایجاد شده است تا کاربران ایرانی بتوانند درخواست‌های خود را در این فضا دنبال کنند.
موضوع قابل اهمیت این است که مدیر این پروژه یا پروژه‌های دیگر تا کنون به بیان مزیت‌ها و تعریف و تمجید از آنچه که طراحی و راه اندازی کرده‌اند اکتفا می‌کنند و هیچ حرفی در مورد چگونگی پرکاربرد شدن آن نمی‌زنند.
اگر موتورهای جستجوی طراحی شده همه مزیت‌هایی که عنوان می‌کنند را داراست؛ چرا جایگاه مناسبی در میان کاربران ندارد؟ آیا در معرفی و به بازار رساندن آن کوتاهی می‌شود و یا آن طور که می‌گویند مزیت ویژهای ندارد؟ چه کسی و کدام نهاد مسئولیت این بخش را دارد و دلیل این کوتاهی‌ها چیست؟
انتظار زیادی نیست اگر از وزارت ارتباطات و فناوری بخواهیم قبل از حمایت از پروژه بعدی به این پرسش‌ها پاسخ دهد تا برای کاربران اینترنت روشن شود موتورهای جستجوی قبل چقدر مفید بوده‌اند و راه اندازی پروژه‌های جدید چقدر ضرورت دارد زیرا در غیر این صورت تصوری جز هدر دادن بودجه وزارتخانه و وقت و انرژی پژوهشگران وجود نخواهد داشت.