ایران که به دلیل برخورداری از کارگر ارزان و نیروی کار ماهر یکی از بزرگترین پتانسیل‌های تولید مبل در جهان به‌شمار می‌آید و روزگاری محصولات خود را به آلمان و بزرگترین صادرکنندگان آسیایی مبل، عرضه می‌کرد اما واردات بی‌رویه مبلمان ترک در دهه اخیر، چنان پشت این صنعت را به زمین کوبید که حالا با وجود وضع قوانین تجاری حمایت‌کننده از صنعت مبلمان، ترک‌ها دست از سر بازار ایران برنداشته و با روش‌های متقلبانه از مشتریان ایرانی خود سوءاستفاده می‌کنند. از سوی دیگر بی‌اعتمادی مشتریان ایرانی به مبل تولید داخل و اعتماد بیش از اندازه و ناشی از تبلیغات به مبلمان ترکیه باعث شده است که مشتریان ایرانی مبلمان ترک‌ها را به ٦ تا ١٠ برابر قیمت واقعی خریداری کنند و مبل باکیفیت ایرانی با برند ترکیه به بازارهای جهانی عرضه شود.
فرصت دوباره صنعت مبلایران که روزگاری یکی از صادرکنندگان مبل جهان به شمار می‌آمد در سال‌های قبل به یکی از بزرگترین وارد‌کنندگان مبل از ترکیه تبدیل شد. به‌طوری که صادرات ٣٠میلیون‌دلاری سال‌های ٧٢ تا ٨٤ مبل درسال ٨٤ تا ٩٢ به کمتر از ١,٥میلیون دلار رسید و میزان واردات مبل به ٩٠میلیون دلار افزایش یافت.
این میزان واردات گسترده مبلمان، تقریبا به اندازه یک‌پنجم کل صادرات مبل ترکیه به‌عنوان یکی از بزرگترین صادرکنندگان مبل در جهان است. صنعت مبلمان کشور که در سال‌های اخیر وارد اوج بحران خود شد به ناگهان درسال ٩١ با شانس بزرگی مواجه شد که رهاورد تحریم و ایجاد موانع و فشارهای وارداتی به شمار می‌آمد. درسال ٩١ مبلمان به‌عنوان کالای لوکس مطرح و تعرفه‌های بالای وارداتی برای آن اعمال شد. همین مهلت کوتاه دوساله به یک صنعت کوچک (اما با قابلیت بالای تجاری) باعث شد که میزان صادرات ایران افزایش قابل توجه داشته باشد. به گفته «حسن احمدیان» رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان مبلمان ایران، درسال گذشته صادرات مبل ایران به ٥٠میلیون دلار رسید این در شرایطی است که میزان واردات به ٥میلیون دلار کاهش داشت.
گرچه همزمان با این رویداد، ایران بخشی از بزرگترین مشتریان جهانی خود یعنی مالزی، مصر و سوریه را از دست داده و این کشورها توانسته بودند به‌عنوان صادر‌کننده به جهان معرفی شوند اما امیدهای تازه در بازار مبلمان ایران ایجاد شده بود. ٩٠درصد بازار داخلی دوباره به دست تولیدکنندگان ایرانی افتاده بود و با کوشش تشکل‌های صنفی نرخ پایه ارزش واردات مبل نیز اصلاح شد تا به این ترتیب تجار مبلمان نتوانند با دور زدن تعرفه‌های بالا، واردات مبلمان را به کشور تسهیل کنند.
روش‌های متقلبانه ترکیه برای سودجویی از بازار مبل کشورمجموعه قوانین تجاری جدید باعث شد که تجارت مبل به ایران توجیه اقتصادی خود را از دست بدهد، اما این موضوع هم نتوانست ترکیه را برای چشم‌پوشی کامل از بازار ایران قانع کند. «مجید غیاثوند» کارشناس بازار مبل به «شهروند» می‌گوید: مبلمان ترکیه تقریبا کیفیتی مشابه مبلمان ایرانی دارند اما ترک‌ها با توجه به کشش بازار جهانی قیمت‌های بالاتری برای تولیدات خود درنظر می‌گیرند. به‌گونه‌ای که درحال حاضر یک دست مبلمان ٧ نفره راحتی در ترکیه که بیشتر مواد اولیه به‌کاررفته در آن پارچه است قیمتی معادل ٧هزار دلار دارد که تقریبا حدود ٢١میلیون تومان می‌شود. اگر حقوق گمرکی واردات مبل و حاشیه سود فروشنده را به این مبلغ اضافه کنیم به راحتی متوجه می‌شویم که قیمت یک ست ٧ نفره ترک حدود ٤٥میلیون تومان می‌شود. با این حساب واردات مبل توجیه اقتصادی خود را از دست داده و تولید مبلمان در ایران رونق گرفته است اما این موضوع هم نتوانسته ترک‌ها را به چشم‌پوشی کامل از بازار ایران قانع کند. این کارشناس در ادامه اضافه می‌کند: مشتریان ایرانی با تصور کیفیت بالاتر مبلمان ترک، برای تولیدات وارداتی به راحتی هزینه می‌کنند. این درحالی است که آنها در مقابل تولید داخل مقاومت بیشتری نشان می‌دهند. همین موضوع باعث شده است که تعدادی از تولیدکنندگان ایرانی برای تأمین نظر مشتریان خود، واردات مبل از ترکیه را تحت شرایط خاصی انجام دهند. این دسته از تولیدکنندگان برای کاهش هزینه واردات، اقدام به مبادله کالا به کالا با ترک‌ها می‌کنند. در این روش تولیدکننده که دیگر مجبور نیست ارز گران را برای خرید مبل از ترکیه هزینه کند در ازای تعویض مبلمان استیل تولید ایران، از ترک‌ها مبلمان راحتی پارچه‌ای می‌گیرد. ترک‌ها مبلمان ارزان اما با کیفیت ایران را با حاشیه سود قابل توجه و با برند خود به بازار جهانی عرضه می‌کنند و تولیدکننده ایرانی نیز سود موردنظر خود را با تأمین نظر مشتری از بازار داخلی به دست می‌آورد.
به نام ایران به کام ترکیهاین در شرایطی است که ترکیه به این روش سودجویی از بازار مبل ایران بسنده نکرده‌اند و برای حفظ مشتریان ایرانی خود به ایجاد کارگاه‌های تولیدی مشترک در ایران روی آورده‌اند. به گفته «علیرضا عباسی» نایب‌رئیس اتحادیه درودگران و مبل‌سازان تهران حجم غالب مبلمان موجود در بازار ایران توسط تولیدی‌های مشترک ایران و ترکیه تأمین می‌شود.«عباس نظری» یکی از فعالان بازار مبل در این‌باره به «شهروند» می‌گوید: ترک‌ها برای سودجویی در بازار ایران، مبلمان باکیفیت خود را به مشتریان ایرانی عرضه نمی‌کنند. آنها با سرمایه‌گذاری و تشکیل کارگاه‌هایی در کشور کارگر ارزان‌قیمت ایرانی و مواد اولیه چینی را به کار می‌گیرند و مبلمانی تحت برندهای ترکیه تولید می‌کنند. ترک‌ها به دلیل تلاشی که برای برندسازی و تبلیغ خود در جهان کرده‌اند میان مشتریان ایرانی مقبولیت دارند و به همین دلیل تولیدات بی‌کیفیت این کارگاه‌ها صرفا به‌خاطر داشتن برچسب برند ترکیه به راحتی و با قیمت‌های بالا به فروش می‌رود. این فعال بازار ادامه می‌دهد: اگر مشتریان از این تولیدات بی‌کیفیت ناراضی شوند به دلیل وجود این کارگاه‌ها در ایران، بدنامی آن به تولیدکنندگان داخلی می‌رسد زیرا مردم تصور می‌کنند تولید ایرانی بوده و با تقلب و سوءاستفاده برچسب ترکیه به آن خورده است. این در شرایطی است که این روش تولید تنها زرنگی ترک‌ها و سوءاستفاده آنها از مشتریان ایرانی را اثبات می‌کند.
کیفیت مبلمان ایرانی هم‌تراز با بزرگترین برندهای جهانمبلمان تولید داخل که روزگاری توسط آلمان و مالزی به‌عنوان یکی از بزرگترین صادرکنندگان آسیایی مبل، خریداری می‌شد درحال حاضر میان مشتریان ایرانی جایگاه قابل قبولی ندارد. این درحالی است که به‌گفته «حسن احمدیان» رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان مبلمان ایران، تولیدات داخلی دارای استانداردهای اروپایی است و درحال حاضر به ٦ کشور دنیا صادر می‌شود. جمهوری آذربایجان، ارمنستان، قزاقستان، تاجیکستان، عراق و افغانستان هم‌اکنون ازجمله مشتریان مبل ایران به‌شمار می‌روند. مجید غیاثوند کارشناس بازار مبل در این‌باره می‌گوید: اگر از مبلمان ارزان‌قیمت و نازل بازار چشم‌پوشی کنیم مواد اولیه سایر انواع مبل ایرانی وارداتی و از مرغوب‌ترین مواد اولیه شرکت‌های تولیدی در جهان به شمار می‌روند. حجم غالب یراق آلات و پارچه مورد استفاده در مبل ایرانی از ترکیه خریداری می‌شود و چوب راش آن از روسیه و گرجستان و نیز از جنگل‌های شمال کشور تأمین می‌شود. ماشین‌آلات تولید مبل نیز از آلمان وارد شده است این در شرایطی است که ایران به‌عنوان مهد هنر منبت‌کاری در جهان، هنرمندان قابلی در این صنعت در اختیار دارد که مبلمان کلاسیک و لوکس ایرانی را به‌صورت تماما دست‌ساز تولید می‌کنند. این در شرایطی است که حتی مبلمان کلاسیک ایتالیا به‌عنوان سلطان مبل جهان، نیز دست‌ساز نیست و به‌صورت صنعتی تهیه می‌شود.
این کارشناس ادامه می‌دهد: بزرگترین ضعف صنعت مبلمان ایرانی نداشتن طراحی شخصی و کپی‌کاری است به علاوه این‌که برندسازی و تبلیغات موثری نیز در این زمینه صورت نگرفته است. این درحالی است که اگر به ترکیه بروید متوجه می‌شوید کوچه و خیابانی وجود ندارد که در آن یک کارگاه یا شرکت تولید مبل وجود نداشته باشد. آنها با وجود قیمت‌های بالاتر از ایران، تنها به کمک استخدام طراحان حرفه‌ای و برندسازی و تبلیغات توانسته‌اند با حجم بیشتر از ٥٠٠میلیون دلار صادرات به یکی از بزرگترین صادرکنندگان مبل در جهان تبدیل شوند به‌گونه‌ای که هم‌اکنون شرکت‌های آمریکایی و اتریشی زیادی با ترک‌ها قرارداد بسته‌اند تا به صورت مشترک به تولید مبل بپردازند.
به‌گفته غیاثوند بی‌اعتمادی مشتریان ایرانی به تولید داخلی باعث شده است که پارچه‌های مرغوب تولید یزد نیز به اسم پارچه‌های ترک به بازار مبلمان وارد شوند. این درحالی است که کیفیت این پارچه‌ها به اندازه‌ای بالاست که تنها باید یک کارشناس نساجی باشی تا بتوانی با تخریب بافت پارچه تشخیص دهی این پارچه تولید ترکیه است یا یزد؟
میانگین قیمتی پرفروش‌های بازار مبلمان؛١٠ تا ٢٥میلیون تومان درحال حاضر حداقل قیمت مبلمان ترک در بازار ایران حدود ٧ تا ١٠میلیون تومان و حداکثر ٥٠ تا ٦٠میلیون تومان است. در شرایطی که یک ست ٧نفره مبلمان راحتی تولید ترکیه دربازار ایران بین ٢٠ تا ٣٠میلیون تومان قیمت دارد همین ست تولید ایران را می‌توان تنها با ٢ تا ٥میلیون تومان خریداری کرد. حداقل قیمت مبل در بازار ایران ٩٠٠هزار تا یک‌میلیون و ٥٠٠هزارتومان است و حداکثر قیمت به ١٣٠ تا ١٤٠میلیون تومان می‌رسد. گران‌ترین مبلمان موجود در بازار، تولید داخلی به‌شمار می‌آید. این نوع مبلمان که در رده مبلمان کلاسیک به شمار می‌آید تماما دست‌ساز است و با هنرهایی مانند منبت و خاتم‌کاری تولید شده است. دارای یراق‌های طلا یا نقره‌کوب است و با مرغوب‌ترین نوع چوب موسوم به «سوپر راش» تولید می‌شود. به گفته فعالان بازار این نوع مبل‌ها مشتریان خاص خود را دارد و تیراژ تولید آن در هر کارگاه یک ست کامل در ماه است. فعالان بازار علت این تیراژ پایین را دست‌ساز بودن و پرداخت حرفه‌ای و هنرمندانه این نوع مبلمان و زمان زیادتر تولید می‌دانند. به‌گفته بازاریان پرفروش‌ترین مبلمان در بازار ایران مبلمانی با بازه قیمتی ١٠ تا ٢٥میلیون تومان است.
منبع: شهروند