اولین بنز 160S بود که به ایران وارد شد. ساخت سال 1936 میلادی در آلمان است و در 78سال عمرش فقط 36هزار کیلومتر کار کرده، بدنه و همهی لوازمش هم فابریک است و یکی از چهار خودروی آنتیک موجود در ایران است که «پلاک تاریخی» گرفته و برچسب «فرسودگی» را از خود برداشته است.
بنز مشکی 160S را چند وقت پیش در نمایشگاه خودروهای کلاسیک و در کنار کالسکهی قاجاری دیدم، چندان جلب توجه نمیکرد؛ اما باقدمتترین ماشین نمایشگاه بود. مالکش آن را بابابزرگ تمام ماشینهای موجود در آن نمایشگاه میدانست. بعضیها هم او را «بنز پیر» خطاب میکردند.
بنز پیر بهخاطر داشتن «پلاک تاریخی» حالا یک سرمایهی ملی و اثری بااصالت بهشمار میرود و دیگر، یک خودروی فرسوده نیست که مثلا «کارت سوخت» نگیرد یا در خیابان دچار محدودیت تردد شود. برعکس، زندگیاش از خیلی از موجودات زنده بهتر است و آنطور که مالک، شرایط این ماشین را تعریف میکند، به عروسکی میماند که زندگی اشرافی دارد. البته این همه توجه به یک شیء فلزی چهارچرخ در دنیای دلباختگان ماشین، چندان هم عجیب بهنظر نمیآید.
سیدحسین فروغی طبایی، مالک این بنز تاریخی است که مدل ماشین او را فقط در فیلمها، عکسها یا موزهها میتوان دید، شاید برای همین است که او از آوردن بنز پیر به خیابانهای شلوغ تهران، تا جایی که میتواند اجتناب میکند.
فروغی برای خبرنگار ایسنا تعریف میکند که اوایل، وقتی با ماشین در خیابانهای شهر حرکت میکردم، مردم مدام میخواستند ماشین را نگه دارند که با آن فیلم و عکس بگیرند و این باعث میشد، هنگام رانندگی حواسپرتی بهوجود آید و تصادفی اتفاق افتد. برای همین، دیگر آن را آخر شبها حرکت میدهم، آن هم هر چندماه یکبار و با دو خودوری اسکرت در جلو و پشت.
او توضیح میدهد: برای جابهجایی در روز یا طی مسافتی طولانی، از خودروبر استفاده میکنم. باید خیلی مواظب باشم تا آسیبی به این ماشین وارد نشود، چون لوازم بنز 160S دیگر پیدا نمیشود و آنهایی هم که هست، به مدلهای دیگر متعلق است.
فروغی این ماشین را 12 سال پیش از دوستش که دیگر در ایران زندگی نمیکرد، به یادگار گرفت. آنطور که میگوید، برای این ماشین، پول چندانی نداده و دوستش بهخاطر علاقهی زیادی که او به ماشینهای قدیمی داشته، این خودرو را به او یادگاری داده است.
بنز 78ساله تا به حال از تهران خارج نشده و بهخاطر علاقهی مالکش، همیشه در شرایط خاص و محلی ویژه نگهداری شده است. فروغی میگوید، این بنز عتیقه را در یک خانهی 100 متری در نقطهی مناسبی از شهر نگهداری میکنم که فقط یک سرایدار همراه خانوادهاش در آن ساکن است.
او این ماشین را بدون قیمت میداند و اظهار میکند: در نمایشگاه خودروهای کلاسیک و تاریخی، یک شیخ عرب میخواست ماشین را به قیمت بالایی بخرد و از ایران خارج کند؛ ولی من قبول نکردم. این، یک خودروی بااصالت و ارزشمند است که نمیتوان روی آن قیمتی گذاشت.
خودروهای قدیمی، تا سال 1389 فرسوده بهشمار میآمدند و احتمال خارج شدن آنها از چرخهی حرکت، زیاد بود تا اینکه در سال 1389 هیئت دولت آییننامهی صیانت از خودروهای تاریخی و جلوگیری از اسقاط آنها را مصوب کرد و قرار شد، پس از شناسایی خودروهای نفیس طبق شاخصهای تعیینشده، نیروی انتظامی پلاک تاریخی برایشان صادر کند. در سال 1391 با حضور رییسجمهور وقت، چهار پلاک تاریخی بهشکل نمادین رونمایی شدند؛ اما بعد، کار متوقف شد تا امروز که دوباره تصمیم گرفته شده به تقاضای سههزار مالک خودروی قدیمی رسیدگی شود.
بنز 160S فروغی یکی از آن چهار خودرویی است که موفق شد، پلاک تاریخی بگیرد؛ اما گرفتن این پلاک چه مزایایی دارد؟
فروغی در اینباره توضیح میدهد: دو سه سال است که منتظریم سند ماشین صادر شود. اگر این اتفاق بیفتد، ماشینهای قدیمی هم مثل خانههای تاریخی باارزش میشوند و باید برای نگهداری از آنها، اقدامات و تدابیر ویژهای لحاظ شود. آنها موظفاند برای بیمه، شرایط نگهداری و تهیهی لوازم فنی این سرمایههای ملی کمک کنند.
او دربارهی سهمیهی سوخت ماشینهای تاریخی که بهخاطر فرسوده دانسته شدن قطع شده است، میگوید: این اتفاق کلی و از سوی وزارت نفت بوده، چراکه براساس شاخصهای آنها، ماشینهای بالای 25سال فرسوده هستند و سهمیهی سوخت آنها قطع میشود؛ اما گاهی استثناءهایی هم وجود دارد، کانون اتومبیلرانی و جهانگردی نامهای را به ادارهی سوخت نوشته و این مزیت شامل حال برخی خودروهای قدیمی که پلاک تاریخی دارند، شده است.