چند کودک کرد در مناطق مرزی روستای
نشکاش در حال بازی هستند. یکی از کودکان قاصدک پاییزی را دنبال می‌کند؛
ناگهان پایش روی یکی از مین‌های عمل نکرده باقی مانده از جنگ تحمیلی
می‌رود. صدای انفجار بلند می‌شود، بوی خون و باروت در هم آمیخته می‌شود و
دیگر کودک کرد نیست تا به هیواها و آواتهایش فکر کند و این بازی خون
سال‌هاست ادامه دارد. مین‌های جمع آوری نشده و بمب‌های عمل نکرده دوران جنگ
تحمیلی، سال‌هاست که جان مرز نشینان را تهدید می‌کنند. سال‌هاست که مرز
نشینان داغدار کودکان و نوجوانانی هستند که قربانی مین‌های به جا مانده از
زمان جنگ هستند.
تضمين 100 درصدي بر پاكسازي نيست
بنا به گزارش وزارت دفاع که به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس
ارائه شده. از 1480 هكتار زمين آلوده به مين در استان كردستان تاكنون 3000
نقطه آلوده به مين شناسايي شده است. در این گزارش آمده است که 2950 نقطه
آن به اتمام رسيده‌است. وزارت دفاع اذعان داشته است که این پاکسازی 100
درصد تضمین شده نیست زیرا عمق پاکسازی 30 سانتی‌متر است و در برخی موارد
سیل و رانش، مین‌های اراضی شیب‌دار را از محل خود جابه‌جا کرده‌است. البته
سوال این است که در این مورد چرا از ابزارهای پیشرفته مین یاب که عمق‌های
بیشتری را بررسی می‌کنند استفاده نمی‌شود؟ همچنین اینکه در حال حاضر
ربات‌های مین‌یاب هم برای یافتن و منهدم کردن مین‌ها وجود دارد. و اینکه
بهداری ناجا از باکتری‌های مین‌یاب هم خبر داده است. نکته جالب توجه این
است که ریاست دانشگاه شریف از عیب‌یابی و تعمیر ربات مین یاب پیشرفته ناجا
توسط دانشجویان این دانشگاه خبر داده و می‌گوید: در سال گذشته پس از پایان
نخستین دوره مسابقات رباتیک آزاد شریف، ربات مین یاب پیشرفته ناجا که
وارداتی و به دلیل نامعلومی مدتی طولانی از کار افتاده بوده، به دست
دانشجویان برتر مسابقات دوره اول عیب یابی و تعمیر شد و این تنها یک نمونه
از دستاورد‌های این مسابقات است.
مين‌ها، نامنظم كاشته شده‌است
محمد حسن آقاصفری دبیر کمیسیون امینت ملی و سیاست خارجی در گفت و گو با
«قانون» با بیان اینکه نقشه برخی از مناطق مین گذاری شده را عراق گم
کرده‌است اظهار می‌کند: به دلیل این که مین‌های کاشته شده توسط ارتش عراق
نا منظم بوده و چندان دارای نقشه نبوده و عراقی‌ها نقشه‌های آن میادین
را گم کرده‌اند، که این مسئله ایجاد مشکل کرده است.
آقاصفری ادامه
می‌دهد: وزارت دفاع متعهد شده است که نسبت به شناسایی و بررسی این مناطق
اقدام کند. و برنامه خود را ارائه داده، تا هرچه زودتر این مناطق که آلوده
هستند پاکسازی شوند.
دبیر کمیسیون امنیت ملی از فرصت وزارت دفاع برای پاکسازی مین‌ها خبرداده و
می‌گوید: در جلسه‌ای که کمیسیون با وزارت دفاع داشت، وزیر فرصت خواست تا
در این مورد بررسی کند. آقاصفری گفت: ايشان قول داد که تا پایان امسال
اقداماتی را جهت پاکسازی مناطق مین‌گذاری شده انجام دهد.
دبیر کمیسیون امنیت ملی موضوع بمب‌های عمل نکرده بمب افکن‌های عراقی را تکذیب کرد و گفت: این موضوع صحت ندارد.
مين‌ها و مهمات فراموش شده
در مقابل علی‌محمد احمدی نماینده دهلران و آبدانان با اشاره به بمب‌های
عمل نکرده از زمان جنگ به «قانون» می‌گوید: در بسیاری موارد هواپیماهای
عراقی در برگشت خودشان برای اینکه هواپیما سبک باشد راکت‌ها و بمب‌های
خودشان را در مناطق مرزی رها می‌کردند، که این برای ساکنان منطقه ایجاد
خطر كرده است.
نماینده دهلران همچنین با بیان اینکه در برخی موارد میادین
مین توسط خود نیروهای ایرانی کار گذاشته شده‌است تصریح می‌کند: گاهی اوقات
گروه‌های مین روبی، نقشه میادین مین را ندارند. گاهی اوقات هم خود ما مین
کار گذاشتیم و عقب نشینی کردیم. و به دلیل عملیات سریع خاکریز زدیم. با
توجه به اینکه آن‌جا هم خاک رملی دارد باران زده‌است و بعد از چند سال این
مین‌ها رو آمده است. و چون این مناطق از قبل شناسایی نشده‌است. یا این
احتمال بوده که این منطقه چون دست دشمن نبوده؛ اینجا سلاحی وجود ندارد
پاکسازی نشده است. در این میان این پرسش وجود دارد که آیا باید سخن دبیر
کمیسیون امنیت ملی مبنی بر تکذیب بمب‌های عمل نکرده را پذیرفت یا سخن
نماینده دهلران را که خود برخاسته از این مناطق است؟ نگارنده خود سرباز
مناطق مرزی بوده‌است و با تسلیحات عمل نکرده در مناطق مرزی مواجه شده است.
احمدی با بیان اینکه مشکل این مناطق مین‌ها نیستند می‌افزاید: وزارت
اعتقاد دارد که مناطق عملیاتی را بر اساس نقشه‌های موجود پاکسازی کرده‌است.
اما مسئله این است که بسیاری از سلاح‌‌های باقی مانده تنها مین نیست
بلکه گلوله‌ها و بمب‌های عمل نکرده هواپیماهای دشمن بوده‌است. او همچنین
می‌گوید: گاهی‌اوقات نیروهای ما یا نیروهای عراقی در مناطق عملیاتی زاغه
مهمات زدند و صرفا به این دلیل که عملیات بوده‌است. متوجه وجود مهمات
نبوده‌اند و‌صرفا مهمات زیر شنی بولدوزر مانده و زیر خاک رفته و نماینده
آبدانان و دهلران ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه منطقه وسیع است هشدار
کافی نیست و ممکن است افراد بر حسب عادت فکر کنند این هشدار برای زمان
گذشته بوده است به همین دلیل باید مناطق هرچه سریع‌تر پاکسازی شود.
عيدي خون براي كودكان نشكاش مريوان
امید کریمیان نماینده سروآباد و مریوان به وزارت دفاع در مورد کشته شدن
کودکان بر اثر انفجار مین در تاریخ 27مهرماه سالجاری در روستای نشکاش تذکر
داده است. او می‌گوید: پس از این تذکر مركز مين زدايي كشور به پايگاه
متروكه روستاي نشكاش مراجعه کرده و نسبت به مين يابي محل اقدام کردند كه
در اين جريان 13 عدد مين جديد كشف و منهدم شد. کریمیان در تذکر به وزیر
دفاع گفت: ما هشت سال جنگ تحمیلی را تحمل و شهدا و جانبازان زیادی را تقدیم
انقلاب کردیم، اما متاسفانه پس از24 سال از جنگ تحمیلی، هرازچندگاهی افراد
بی گناه شهرستان های مریوان و سروآباد براثر انفجار مین و مواد منفجره
جنگی کشته یا مصدوم می شوند.
وی ادامه داد: متاسفانه عیدانه 7 کودک معصوم
روستای نشکاش مریوان در عید قربان توسط مین‌هایی که از پایگاه متروکه‌ای که
وزارت دفاع و کشور مدعی پاکسازی این پایگاه بودند، داده‌شد. در همین
زمینه ابراهیم آقامحمدی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی با بیان اینکه
گروه تخریب با تمام توان کار می‌کنند اما مین در زمان جنگ کاشته شده است.
می‌گوید: شما ببینید جنگ جهانی در چه زمانی اتفاق افتاده است ولی هنوز هم
از آن زمان مین به جامانده و منفجر می‌شود، چون مین یک چیزی است که زیر
زمین مخفی شده است.
آقامحمدی با بیان اینکه مین‌های سرگردانی که در مناطق
مختلف کاشته شده است وجود دارد اظهار می‌دارد: مین‌ها به صورت سرگردان
کاشته شده است و تیم‌های عملیاتی در این دشت وسیع مین کاشته‌اند لذا
شناسایی و انهدام این مین‌ها کار سختی است. او در توصیه به ستاد مین‌روبی
می‌گوید: بهتر است ستاد مین روبی فعالتر شود و کار خود را با جدیت انجام
دهد.
جنگ براي مرز نشينان تمام نشده‌است
در پایان باید گفت که سال‌ها از جنگ گذشته است ولی هنوز مین‌ها و بمب‌های
عمل نکرده جان مردم مرزنشین را تهدید می‌کنند، هنوز بازی کودکان مریوان و
دهلران به بازی خون تبدیل می‌شود. علی‌محمد احمدی می‌گوید: در همین
دهلران و مهران به طور متناوب هر چند ماه یکبار کشاورزان ما یا کودکان در
معرض خطر انفجار مین یا تله‌های انفجاری قرار می‌گیرند. چه کسی پاسخگوی این
اتفاقات است. داغ مادران کودکان روستای نشکاش چگونه فراموش خواهد شد. جنگ
تمام شده است اما برای مرز نشینان گویا جنگ ادامه دارد.