
بسیاری از تحلیلگران معتقدند که چرخش پزشکیان از مواضع انتقادی پیشین به سمت راهبردهای اجرایی منطبق بر سیاستهای کلان نظام، موجب نارضایتی اصلاحطلبانی شده که بهدنبال تعمیق مطالبات تغییرخواهانه بودند. این درحالی است که پزشکیان از همان ابتدا و در تبلیغات انتخاباتی بارها گفته بود که برنامهاش اجرای سیاستهای کلان و برنامه هفتم توسعه است و عضو هیچ جناح و دستهای نیست.
روزنامه خراسان در مطلبی به بررسی مواضع دولت چهاردهم از بدو ریاستجمهوری تا کنون پرداخته و معتقد است که تغییراتی در برخی مواضع رئیسجمهور با نقد اصلاحطلبان حامی او همراه شده است.
این روزنامه در این زمینه آورده است: در هفتههای اخیر، عباس عبدی، چهره برجسته جریان اصلاحات، با مواضع تند و انتقادی خود نسبت به دولت پزشکیان، فضایی تازه از گفتمان درونی اصلاحطلبان را آشکار کرده است. عبدی که همواره بهعنوان یک منتقد درونجناحی مطرح بوده، این بار به صراحت دولت را متهم کرده که یا فاقد اراده کافی برای تحقق وعدههایش است یا اساساً توانایی اجرایی ندارد. اما پرسش بنیادین این است: آیا این انتقادات برخاسته از نارضایتی واقعی از عملکرد دولت است یا آن که نزدیکی مواضع پزشکیان به رهبر انقلاب و تلاش او برای ایجاد وفاق ملی، اصلاحطلبان را به عبور از وی سوق داده است؟
از نخستین روزهای تشکیل دولت، پزشکیان بر لزوم وفاق و همگرایی میان جریانهای سیاسی تأکید داشت. این رویکرد که با استقبال رهبر انقلاب همراه شد، موجب شد تا پزشکیان در تصمیمگیریهای کلان، از مسیر تقابل و تنش پرهیز و به سمت ایجاد یک ائتلاف عملی در ساختار قدرت حرکت کند. این سیاست جدید از دید برخی اصلاحطلبان، نشانهای از فاصله گرفتن پزشکیان از مبانی گفتمان اصلاحطلبی و حرکت او به سمت یک مشی محافظهکارانه تلقی میشود.
بسیاری از تحلیلگران معتقدند که چرخش پزشکیان از مواضع انتقادی پیشین به سمت راهبردهای اجرایی منطبق بر سیاستهای کلان نظام، موجب نارضایتی اصلاحطلبانی شده که به دنبال تعمیق مطالبات تغییرخواهانه بودند. این درحالی است که پزشکیان از همان ابتدا و در تبلیغات انتخاباتی بارها گفته بود که برنامه اش اجرای سیاستهای کلان و برنامه هفتم توسعه است و عضو هیچ جناح و دستهای نیست.
برخی اصلاحطلبان همواره در بزنگاههای سیاسی، رویکردهای سیالی از خود نشان دادهاند. عبور آنان از چهرههایی مانند خاتمی، روحانی و اکنون پزشکیان، بیش از آن که صرفاً ناشی از نارضایتی از عملکرد اجرایی باشد، نشانهای از استراتژی بقا در فضای متحول سیاست ایران است. به بیان دیگر، اصلاحات همواره در جستوجوی چهرههایی بوده که بتوانند نمایندگی گفتمان آنان را در ساختار قدرت بر عهده بگیرند؛ اما زمانی که یک شخصیت سیاسی به سمت نوعی عملگرایی و تعامل با حاکمیت میل پیدا میکند، جریان اصلاحات ترجیح میدهد مسیر خود را از او جدا کند. عبدی که یکی از معماران فکری این جریان است، با تأکید بر این که «فرصت برای بهانهگیری تمام شده است»، تلویحاً این پیام را مخابره میکند که پزشکیان دیگر در مدار اصلاحطلبی قرار ندارد.
این موضع، شباهت زیادی به استراتژیهای گذشته اصلاحات دارد، جایی که چهرههای کلیدی، بهمحض کاهش زاویه انتقادی خود نسبت به ساختار قدرت، از دایره حمایت این جریان خارج شدهاند. در این میان، طیفهایی از اصلاحطلبان که به مشی رادیکالتری گرایش دارند، در حال زمینهسازی برای یک تغییر جهت در سیاستهای کلان این جریان هستند. حزب اتحاد ملت و برخی چهرههای نزدیک به آن، ضمن انتقاد از روند تدریجی تعامل دولت با حاکمیت، بهدنبال بازگرداندن اصلاحات به مواضع انتقادیتر هستند. برخی تحلیلگران معتقدند که در صورت تداوم این روند، طیفهای میانهرو اصلاحطلب که همچنان به وفاق و تعامل با نهادهای حاکمیتی باور دارند، در اقلیت قرار خواهند گرفت.
تحولات اخیر نشان میدهد که اصلاحطلبان بار دیگر در آستانه یک تصمیمگیری مهم قرار دارند. آیا آنان همچنان به حمایت از پزشکیان و سیاستهای تعاملجویانه او ادامه خواهند داد یا آن که در راستای بازیابی هویت انتقادی خود، مسیری متفاوت را برخواهند گزید؟ نکته حائز اهمیت این است که در شرایط حساس کنونی، اصلاحطلبان نیاز به اتخاذ راهبردی مشخص و یکپارچه دارند. ادامه مسیر عبورهای پیاپی از چهرههای سیاسی، نهتنها باعث بیاعتمادی بدنه اجتماعی به این جریان خواهد شد، بلکه ممکن است آنان را از داشتن هرگونه پایگاه اثرگذار در معادلات قدرت نیز محروم سازد.