به نظر میرسد رویکرد ترامپ در قبال اوکراین از دو جهت متمایز از بایدن خواهد بود. ترامپ یک هدف اصلاح شده ۱۰۰ روزه برای پایان دادن به جنگ در اوکراین تعیین کرده است. همچنین یک فرستاده ویژه به نام «کیت کلاگ» را برای آوردن روسیه و اوکراین به میز مذاکره منصوب کرده است. به نظر میرسد ترامپ میخواهد از الزامات از پیش تعیین شدهای که کرملین قبلاً در مورد شرایط آتش بس ایجاد کرده است، عبور کند. این شرایط شامل واگذاری کریمه و چهار استان شرقی به روسیه و تضمین عدم عضویت اوکراین در ناتو است. مشخص است که ترامپ مایل است هر دو طرف را برای توافق بر سر آتش بس تحت فشار بگذارد.
فرارو- رویا پاک سرشت، خبرنگار سیاسی؛ در دوران رقابتهای انتخاباتی ایالات متحده، دونالد ترامپ میگفت که میتواند در ۲۴ ساعت صلح را به اوکراین بیاورد. این سخنان ترامپ، به عنوان یک اغراق یا به اصطلاح «لفاظی سیاسی» تعبیر میشد، اما اکنون که ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده شده، نگرانی «ولودیمیر زلنسکی» و اتحادیه اروپا درباره چگونگی آتش بس مدنظر ترامپ افزایش یافته است.
به گزارش فرارو، با وجود شعارهای پرطمطراق ترامپ برای صلح سریع در اوکراین، هنوز مشخص نیست ایدههای اصلی او در این باره، از جمله «طرح صلح» چگونه به سرانجام برسد یا اساسا به سرانجام میرسد یا خیر. در این وضعیت سه نکته مهم وجود دارد که ابعاد و چگونگی احتمال آتش بس را روشنتر میکند:
طرح صلح ترامپ
تاریخ سیاست خارجی ایالات متحده نشان داده که سیاست خارجی این کشور به اندازه سیاست داخلی آن تغییر نمیکند و تعهدات آمریکا در حوزه سیاست خارجی خارج تا حد زیادی از رئیس جمهوری به رئیس جمهور دیگر ادامه دارد. به عنوان مثال، ادامه سیاست خاورمیانهای باراک اوباما در دوره اول ترامپ کاملا مشهود بود. ترامپ میزانی از تعامل را حفظ کرد و در عین حال ردپای آمریکا در منطقه را کمرنگ نگه داشت.
با این حال، به نظر میرسد رویکرد ترامپ در قبال اوکراین از دو جهت متمایز از بایدن خواهد بود. ترامپ یک هدف اصلاح شده ۱۰۰ روزه را برای پایان دادن به جنگ در اوکراین تعیین کرده است. همچنین یک فرستاده ویژه به نام «کیت کلاگ» را برای آوردن روسیه و اوکراین به میز مذاکره منصوب کرده است. به نظر میرسد ترامپ میخواهد از الزامات از پیش تعیین شدهای که کرملین قبلاً در مورد شرایط آتش بس ایجاد کرده است، عبور کند. این شرایط شامل واگذاری کریمه و چهار استان شرقی به روسیه و تضمین عدم عضویت اوکراین در ناتو است. مشخص است که ترامپ مایل است هر دو طرف را برای توافق بر سر آتش بس تحت فشار بگذارد.
اظهارات اخیر ترامپ نشان میدهد که او با مجازات کشورهایی که روسیه هنوز با آنها تجارت میکند، به دنبال فراتر رفتن از طرحهای بایدن است. این موضوع شاید شامل کشورهایی مانند چین و هند نیز باشد که خریداران عمده نفت و گاز روسیه هستند. ترامپ قبلاً هشدار داده بود که در صورت عدم تعادل در تجارت با ایالات متحده، تعرفههای ۱۰۰ درصدی بر واردات از گروه کشورهای «بریکس» که شامل چین و هند میشود، اعمال خواهد کرد. بنابراین، مجازات این کشورها برای ادامه تجارت با روسیه ممکن است چندان دور از ذهن نباشد. بایدن به دنبال باز گذاشتن فضا برای کشورهایی مانند چین و هند بود تا نقش سازندهای در برقراری صلح پایدار بین روسیه و اوکراین ایفا کنند؛ اما ترامپ امیدوار است که تهدیدها، چین و هند را تشویق کند تا نقش تعیین کننده تری در مذاکرات صلح . از خود نشان دهند. اما همه چیز به روابط ترامپ، چین و هند و تعرفهها مرتبط نیست، بلکه ارتباط پوتین و ترامپ نیز پیچیدگیهای خود را دارد.
روابط پیچیده ترامپ و پوتین
«ولادیمیر پوتین»، رئیسجمهور روسیه، بهتازگی ادعای دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا را تکرار کرد که میگفت در صورت حضور وی در کاخ سفید در سال ۲۰۲۲، میتوانست از درگیری در اوکراین جلوگیری کند. پوتین همچنین گفت که مسکو آماده مذاکره با ایالات متحده در طیف گستردهای از مسائل است. پوتین در مصاحبه با تلویزیون دولتی روسیه از ترامپ به عنوان «مردی باهوش و عمل گرا» که بر منافع ایالات متحده متمرکز است، تمجید کرد. ترامپ نیز اخیرا به فاکس نیوز گفته است که، «ولودیمیر زلنسکی»، رئیس جمهور اوکراین باید با پوتین معاملهای انجام میداد تا از درگیری جلوگیری کند.
به نظر میرسد یکی از دلایلی که ترامپ به پایان مناقشه بین اوکراین و روسیه علاقه نشان میدهد، مسئله کنترل قیمت نفت است. ترامپ در سخنرانی خود در نشست مجمع جهانی اقتصاد در شهر داووس سوئیس گفت که ائتلاف کشورهای صادرکننده نفت اوپک پلاس مسئولیت مناقشه تقریباً ۳ ساله اوکراین را دارد؛ زیرا قیمت نفت را بسیار بالا نگه داشته است. او گفت: «اگر قیمت کاهش یابد، جنگ روسیه و اوکراین بلافاصله پایان مییابد.» در عین حال این موضوع خوشایند پوتین هم خواهد بود؛ چرا که فروش انرژی، بخش بزرگی از درآمد روسیه را تشکیل میدهد.
با وجود این که همه این ها، این چشم انداز را ایجاد میکند که پوتین و ترامپ بسیار صمیمی هستند، اما ترامپ اخیرا تهدید کرده است که اگر توافقی برای پایان دادن به درگیریها در اوکراین حاصل نشود، تعرفهها و تحریمهای سختی را علیه روسیه اعمال خواهد کرد. «دیمیتری پسکوف»، سخنگوی کرملین در این باره گفته است: «ترامپ، در دوره اول ریاست جمهوری خود مجموعهای از تحریمها را اعمال کرد. مسکو آماده یک گفتگوی برابر، برای گفت و گوی متقابل محترمانه است. ما منتظر سیگنالهایی هستیم که هنوز دریافت نکردهایم.» در سوی دیگر میدان نیز زلنسکی در تلاش برای جلب نظر ترامپ است.
تلاشهای زلنسکی برای صمیمیت با ترامپ
فارغ از دلخوریها و نگرانیهای اتحادیه اروپا درباره مواضع اخیر ترامپ، زلنسکی در سخنرانی سالانه خود در سال نوی میلادی گفت: «تردیدی ندارم که رئیسجمهور جدید آمریکا مایل و قادر به دستیابی به صلح و پایان دادن به تجاوزات پوتین است.» چند روز بعد، زلنسکی در گفتوگو با یک پادکست آمریکایی گفت که ترامپ پیروز شد، زیرا کاندیدایی «بسیار قویتر» از کامالا هریس بود. در دوران ریاست جمهوری بایدن، ایالات متحده به بزرگترین ارائه دهنده کمک نظامی به اوکراین تبدیل شد و کییف نیز کاملا آگاه است که باید در کنار ترامپ بماند تا از حمایتهای آتی برخوردار شود. کاملا مشخص است که زلنسکی این توان را در خود نمیبیند که با ترامپ رفتاری خصمانه داشته باشد. او میخواهد تمام تلاش خود را به کار ببندد تا آمریکا را نه در مقابل خود، بلکه کنار خود داشته باشد.
زلنسکی گفته است که میخواهد «مستقیماً» با رئیسجمهور جدید آمریکا کار کند و به نظر میرسد که تمایل دارد، یا شاید چارهای ندارد که برای این صمیمیت برخی امتیازات را هم بدهد. زلنسکی همچنین ذهن ترامپ را که به تجارت علاقهمند است، به سمت یک معامله با ایالات متحده جلب کرده است؛ معاملهای در زمینه مواد معدنی که اوکراین در آن غنی است. با همه این ها، هیچ تضمینی وجود ندارد که ایدههای زلنسکی به در بسته نخورند. ترامپ ترجیح میدهد صلحی سریع بر منطقه حاکم شود؛ حتی به قیمت از دست رفتن برخی زمینهای اوکراین. در ضمن ترامپ و پوتین مناسبات دیرینه تری نسبت به ترامپ و زلنسکی دارند. آنچه مسلم است، این است که جمله «در ۲۴ ساعت جنگ اوکراین را تمام میکنم» یک شعار تبلیغاتی بود، اما به اعتقاد اغلب کارشناسان و تحلیلگران، صلح، قریب الوقوع است.