کاهش ۲۰ درصدی صادرات خشکبار طی سه سال گذشته

محمدرضا فرشچیان - رئیس اتحادیه صادرکنندگان خشکبار - در نشست خبری امروز با محوریت چالش‌های صادرات خشکبار اظهار کرد: درگذشته نه چندان دور این اتحادیه مفتخر بود بیش از ۳۵ قلم کالای صادراتی از بادام و زیره گرفته تا. را در سبد خود داشته باشد. سالانه شاهد حذف یک الی دو قلم از جمله بادام، قیسی، بوخورک، زیره، برگ زردآلو و... از سبد صادرات بودیم و الان صادرات به سه محصول پسته، خرما، کشمش و تا حدودی انجیر محدود شده است.

به گزارش ایسنا، وی افرود: آیا تولیدکنندگانی که این کالاهارا تولید می‌کردند برای صادرات جایگاه پیشین را دارند؟ جایگاه آنها کجاست؟ زمانی نام ایران در کنار فرش، خاویار، زعفران و پسته ایران می‌درخشید. فرش و خاویار که حذف و زعفران به کشور‌های همسایه واگذار شد. پسته تا چندسال دیگر باقی می‌ماند؟ زمانی ایران اولین صادرکننده پسته بود، اما الان آمریکا قدرت را در دست گرفته است.

فرشچیان ادامه داد: ما نمی‌توانیم دنیا را محدود کنیم. ما با قوانین و شرایطی که برای خود تعریف می‌کنیم، خودمان را هر روز نسبت به روز گذشته محدود می‌کنیم. دولت مردمی که می‌خواهد فعالیت خود را آغاز کند خوشبختانه حرف مشترکی با ما دارد و آقای پزشکیان گفته که طرفدار ارز تک نرخی است.

وی افزود: وزیر اقتصاد نیز این مطلب را بار‌ها تکرار کردند و منتظریم. نوشدارو پس از مرگ سهراب به درد نمیخورد. صادرات کشاورزی ما نیاز به درمان دارد تا به سابق بازگردد.

رئیس اتحادیه صادرکنندگان خشکبار ادامه داد: آمار صادراتی کل خشکبار ما طی سه سال گذشته از کاهش ۲۰ درصدی تبعیت کرده و کاهش یافته است. در سال ۱۳۹۷ قبل از پسمان‌سپاری ارزی صادرات محصولات خشکبار حدود ۳ میلیارد دلار بود در سال گذشته این آمار به ۱.۳ تقلیل یافته بود و این بسیار تاسف‌بار است. پسته‌ای که الان ۷ دلار به فروش می‌رسد تعهد ارزی آن از ما ۹.۸ دلار گرفته می‌شود.

وی تاکید کرد: کاهش صادرات و تولید با هم هماهنگ است. کشمش و خرما کالای صادراتی ما هستند. ما ۱۷۰ هزار تن پسته می‌توانیم سالانه صادرات داشته باشیم. طبق آمار گمرک آمار صادرات پسته در شش ماهه اول امسال ۴۶ هزار تن، کشمش ۲۸ هزارتن، انجیر ۲ هزارتن بوده که دیگر تقریبا از دور صادرات خارج می‌شود.

فرشچیان ادامه داد: صادرات ما از عدم توجه به سخن دوست‌داران بخش خصوصی و صادرات رنج می‌برد. در اتاق‌های در بسته تصمیم می‌گیرند و عملی نیز می‌کنند. در سال ۱۳۹۸ زمانی که گفتند مکلف هستید ارز خود را وارد کنید و ارز به واردکننده واگذار شد و واردکننده واردات و صادرکننده صادرات خود را انجام داد در کوتاه مدت ارز به کشور بازگشت و نرخ آزاد بود. آن زمان نرخ آزاد ۱۱ هزار تومان و با ارز نیمایی مشترک بود. ارز نیمایی و ارز صادراتی یک نرخ بود و در آن بازه زمانی واردات کاهش یافته بود. این مسائل به هم مربوط هستند. هنگامی که رانت ارزی از بین می‌رود صادرات و واردات مسیر منطقی خود را طی می‌کنند.

وی افزود: امیدوارم در آینده‌ای نزدیک با تک‌نرخی شدن ارز و تغییر رویه بانک مرکزی اوضاع بهبود یابد. بانک مرکزی از حیطه کاری خود خارج شده و وظایف وزارت صمت را انجام می‌دهد و دیگر وظیفه نظارتی خود را انجام نمی‌دهد.

رئیس اتحادیه صادرکنندگان خشکبار ادامه داد: بانک مرکزی می‌گوید شما می‌توانید ارز خود را به خودروسازان با نرخ توافقی واگذار کنید، اما در همین نرخ توافقی نیز با ایجاد تالار دخالت می‌کند. اگر می‌گوید نرخ توافقی است باید میزان این دخالت را به صفر برساند. سپس سهمیه خودروسازان را برای صادرات دیگران قطع می‌کند. محدودیت تعریف می‌کند. 

وی افزود: وقتی صادرکننده، صادر می‌کند با یک سیاست بلندمدت این کار را انجام می‌دهد و ارز آن باید بلندمدت بازگردد؛ بنابراین اگر می‌گویند نرخ توافقی یعنی مداخله بانک مرکزی به‌طور مستقیم و غیرمستقیم اصلا وجود نداشته باشد. 

فرشچیان ادامه داد: بنابر آمار‌های موجود، ایران با تولید سالانه ۲۰۰ هزار تن پسته، رتبه دوم، کشمش با تولید ۲۰۰ هزارتن رتبه چهارم و خرما با تولید حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن رتبه نخست در دنیا را دارا هستیم. همچنین سالانه ۳۰ هزار تن انجیر تولید می‌شود که مشابه آن را در دنیا نداریم، اما متاسفانه در صادرات آن گیر کرده‌ایم.

وی با تاکید بر اینکه دیدگاه حاکمیت باید صادرات محور باشد و در غیر این صورت تولیدی نیز در دنیا نخواهیم داشت اظهار کرد: با رفع موانع صادراتی این امکان وجود دارد که صادرات خشکبار از یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار با رشد ۴۰۰ درصدی به ۵ میلیارد دلار برسد، چنانچه نتوانیم مشکلات را مرتفع کنیم، همین میزان صادرات در سال آینده نخواهیم رسید. 

رئیس اتحادیه صادرکنندگان خشکبار با بیان اینکه در سال ۱۳۹۷ صادرات خشکبار ۳ میلیارد دلار بود، افزود: با نرخ پایه گمرکی فعلی، صادرات باید به حدود ۵ میلیارد دلار می‌رسید، در حالیکه متاسفانه یک میلیارد و ۳۰۰ تا یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار صادرات داریم. علی رغم آنکه واردات بادام هندی، بادام درختی و گردو ممنوع است، اما به وفور در مغازه‌ها موجود است و متاسفانه از طریق قاچاق وارد کشور می‌شود.