(عکس) این بمب افکن استراتژیک تنها هواپیمای هشت موتور است

امروزه همه هواپیما‌های مسافربری تجاری فقط دو موتور دارند (B-۷۴۷ و ایرباس A۳۸۰ تولید نمی‌شوند)، پس چرا B-۵۲ Stratofortress دارای نه چهار، نه شش، بلکه هشت موتور است؟ در حالی که نمونه‌های زیادی از هواپیما‌های شش موتوره وجود دارد (از جمله هواپیما‌های مربوط به زمان جنگ جهانی دوم)، نمونه‌های کمی از هواپیما‌های نظامی با هشت موتور جت وجود دارد.

به گزارش روزیاتو، با ارتقای قریب الوقوع B-۵۲H‌ها به نسخه B-۵۲J، این بمب افکن همچنان ستون فقرات ناوگان بمب افکن‌های استراتژیک ایالات متحده خواهد بود و همچنان تا سال‌های زیادی در آینده، تنها نمونه هواپیمای جت هشت موتوره نیروی هوایی ایالات متحده باقی خواهد ماند.

چرا بمب افکن B-۵۲ دارای هشت موتور است؟

بخشی از دلیل اینکه B-۵۲ موتور‌های زیادی دارد این است که طراحی آن بسیار قدیمی است. B-۵۲ در اواخر دهه ۱۹۴۰ طراحی شد و برای اولین بار در سال ۱۹۵۲ پرواز کرد. در آن زمان، موتور‌های جت هنوز در مراحل اولیه توسعه بوده، قدرت کمی داشته و قابل اعتماد نبودند. هشت موتور جت مورد نیاز بود تا این هواپیما بتواند بمب افکن استراتژیک بین قاره‌ای مورد نیاز نیروی هوایی ایالات متحده با قابلیت پرواز در ارتفاع بالا باشد.

به عبارت دیگر، اگر امروز یک بمب افکن شبیه B-۵۲ از ابتدا ساخته می‌شد، احتمالاً فقط با چهار موتور طراحی می‌شد – درست مانند بسیاری از هواپیما‌های نظامی بزرگ دیگر (مانند C-۱۷ Globemaster، B-۱ Lancer و C-۵ Galaxy). اینکه B-۵۲ تا به این اندازه قدیمی است، و با این حال هواپیمایی است که نیروی هوایی می‌خواهد تا دهه ۲۰۵۰ یا حتی پس از آن در خدمت نگه دارد کمی دور از ذهن است.

تعداد بسیار کمی از هواپیما‌های جت با هشت موتور طراحی شده اند – چه رسد به ساخت. چند طرح هواپیما‌های با موتور‌های جت هشت گانه پیشنهاد شد، اما هرگز ساخته نشده یا از مرحله نمونه اولیه پیش‌تر نرفتند. این هواپیما‌ها عبارتند از Antonov An-۳۲۵ (تکامل یافته پیشنهادی از An-۲۲۵ Mriya)، Avro ۷۳۰ (هواپیمای شناسایی و بمب افکن استراتژیک پیشنهادی دهه ۱۹۵۰ ایالات متحده)، Northrop YB-۴۹ (یک بمب افکن سنگین ایالات متحده در دهه ۱۹۴۰ که فقط نمونه اولیه آن ساخته شد و Convair YB-۶۰ (یک بمب افکن استراتژیک دهه ۱۹۵۰ که این هم فقط تا مرحله ساخت نمونه اولیه پیش رفت).

قابل ذکر است که بمب افکن استراتژیک XB-۷۰ Valkyrie که در دهه ۱۹۵۰ طراحی شده، اما لغو شد، با قابلیت پرواز با سرعت بیش از ۳ ماخ، با شش موتور ساخته شده بود.

چرا B-۵۲ هشت موتور خود را حفظ خواهد کرد؟

در طول سال‌ها، پیشنهاد‌هایی برای تغییر موتور بمب افکن Stratofortress و کاهش آن به چهار موتور ارائه شده است. اما این تغییر هرگز اتفاق نیفتاده است، تا حدی به این دلیل که باعث ایجاد مشکلاتی می‌شود، زیرا در صورت خرابی یا خاموش شدن موتور به هر دلیلی، باله‌های دم کوتاه‌تر و سکان کوچک‌تر مدل‌های G و H ممکن است نتوانند در برابر نیروی پیشرانه نامتقارن تاب بیاورند.

مجله نیروی هوایی و فضایی در این باره تصریح می‌کند، «همانطور که امروزه نیز صحت دارد، این هشت موتور دارای چهار نازل هستند. در حالی که نیروی هوایی ایالات متحده زمانی چهار موتور تجاری با فن بزرگ را در نظر داشت، برای جلوگیری از طراحی مجدد قابل توجه بال، کابین خلبان و سایر قطعات و کاهش ریسک و تاخیر، به طراحی هشت موتور وفادار ماند».

بنابراین، B-۵۲ طراحی هشت موتوره خود را تا پایان عمرش حفظ خواهد کرد (زیرا راحت‌تر است که به طراحی کنونی خود پایبند باشید). کاهش تعداد موتور‌ها به چهار دستگاه مستلزم کار و تلاش بیش از حدی است که ارزشش را ندارد.

موتور‌های جدید Rolls-Royce F۱۳۰

موتور‌های B-۵۲ در طول سال‌ها ارتقا یافته اند. مدل فعلی B-۵۲H دارای موتور‌های توربوفن TR-۳۳ بسیار قدرتمندتر و مقرون به صرفه‌تر از موتور‌های اورجینال است که این هواپیما با آن پرواز می‌کرد. اما این پایان کار نیست. B-۵۲H‌ها در حال ارتقا به نسخه B-۵۲J هستند (که انتظار می‌رود در سال ۲۰۳۳ وارد سرویس شود)، به عنوان بخشی از برنامه جایگزینی موتور تجاری این بمب افکن. این برنامه همچنین عمر مفید B-۵۲ را تا دهه ۲۰۵۰ افزایش خواهد داد.

هشت موتور قدیمی TR-۳۳ با هشت موتور رولزرویس F۱۳۰ (نسخه نظامی شده BR-۷۲۵ تجاری رولز رویس) جایگزین خواهند شد. رولز رویس در سال ۲۰۲۱ برای تولید موتور‌های بمب افکن‌های استراتژیک قدرتمند، رقبای اصلی خود یعنی GE Aviation و Pratt & Whitney را شکست داد. انتظار می‌رود رولز رویس حدود ۶۵۰ دستگاه F۱۳۰ برای تجهیز ۷۶ فروند بمب افکن B-۵۲، تولید کند که به نسبت یک به یک (هشت موتور در هر فروند) جایگزین موتور‌های Pratt & Whitney TR۳۳ خواهند شد.

در حالی که این موتور‌های جدید یک جهش نسلی نسبت به موتور‌های قدیمی هستند، نیروی رانش بیشتری را ارائه نمی‌دهند. افزایش نیروی پیشرانه مستلزم بازسازی بدنه هواپیما برای تحمل فشار بیشتر نیز هست. نیروی هوایی با حفظ تعداد موتور‌ها و دکل‌های یکسان با نیروی پیشرانه یکسان، می‌تواند نیاز به تعمیرات اساسی در این هواپیما را کاهش دهد و در عین حال موتور‌ها را ارتقا بخشد.