شرط ثبات آدرنالین بورس

روز گذشته (سه‌شنبه) برای بورس‌بازان با آدرنالین همراه بود. یک خبر مثبت و یک مصوبه جنجالی سبب شد بعد از ۱۰ روز رو به افول، تالار شیشه‌ای، ورود پول را به نظاره بنشیند.

به گزارش دنیای اقتصاد، این اتفاق با یک محرک بزرگ درخصوص لغو مصوبه نرخ خوراک همراه بود که زمینه استقبال از بازار را در روز گذشته فراهم کرد. مصوبه‌ای که درست در ۱۶اردیبهشت۱۴۰۲ با تغییر فرمول نرخ گذاری روبه‌رو شد و ریزش عجیب قیمت‌ها را ثبت کرد تا عقبگرد شاخص کل تا کانال یک‌میلیون و ۹۰۰ هزار واحدی رقم بخورد.

نرخ خوراک برای بورسی‌ها معمولا با حواشی بسیاری همراه بوده است؛ به‌ویژه اینکه این موضوع خاطره تلخی را برای سهامداران بورسی در نیمه اردیبهشت ۱۴۰۲ رقم زد. علاوه بر اینکه دولت نرخ خوراک را در ۷ هزار تومان تثبیت کرد، اعلام دیر هنگام مصوبه نرخ خوراک نیز دردسر‌ها و حواشی بسیاری را در پی داشت.

انتشار نامه این مصوبه پس از ۵۰ روز بعد از امضای معاون اول دولت رئیسی شرایطی را به وجود آورد تا بازار سرمایه با بی اعتمادی مضاعف و تسهیل خروج پول حقیقی همراه شود. بازاری که با اقبال بسیار خوب سهامداران درشت و خرد در ابتدای سال ۱۴۰۰مواجه شده بود، پس از آن با بی اعتمادی شکل‌گرفته عملا از رالی بازار‌ها رانده شد. در معاملات روز گذشته، بازار سهام بعد از انتشار اخبار مرتبط با ابلاغ آیین‌نامه تخفیف خوراک مایع پتروشیمی‌ها شاهد بازگشت آدرنالین بود؛ به‌طوری که حتی توانست بعد از ۱۰ روز معاملاتی ورود پول حقیقی را به ثبت برساند.

اگر چه این میزان، رقم جذابی محسوب نمی‌شود؛ اما به هر روی می‌توان بارقه‌های امید را در کوتاه‌مدت در این بازار مشاهده کرد. کارشناسان بازار سرمایه بر این باورند که امیدوارتر شدن سرمایه‌گذاران نسبت به این خبر به‌عنوان محرک اثرگذار بر بازار سهام می‌تواند رو به فزونی رود.

به‌خصوص اینکه این روز‌ها بورس تهران اساسا به دلیل نبود وضعیتی پایدار در زمین سیاست خارجی و مشخص نبودن رویکرد اقتصادی دولت نسبت به مشکلات جاری کشور روندی پایدار را تجربه نمی‌کند. بندبازی بازار‌ها روی طناب نوسانات نیز به‌وضوح بر این موضوع تاکید می‌کند. در حال حاضر عوامل بیرونی موثر بر روند بازار سهام یعنی انتظارات تورمی و شوک نوسانات ارزی از مسیر ابهامات سیاسی هنوز تغییر جهت نداده و در وضعیتی قرار گرفته‌اند که فضا را برای ورود پول در این بازار فراهم نکرده‌اند.

به همین دلیل بورس تهران با مشکلات عدیده‌ای مواجه است. اما یکی از نکات مهم این است که کلیت بازار سهام از منظر روانی با جو منفی سهامداران در حال حرکت است؛ بنابراین انتشار اخبار امیدوارکننده می‌تواند تا حدودی از این فضای ملتهب بکاهد. البته حرفه ای‌های بازار، اثر این دسته شوک‌ها را مقطعی ارزیابی می‌کنند؛ زیرا با خروج پول سهامداران خرد، شانس رونق از بورس سلب می‌شود.

این مساله در بلندمدت باعث می‌شود که در صورت بروز اخبار ناگهانی، بازار با ریزش‌های مستمر مواجه شود. آن‌ها می‌گویند؛ بورس در باتلاق رکود گیر افتاده است. به همین دلیل است که شاخص یک‌روز مثبت می‌شود و چند روز در مدار منفی حرکت می‌کند. از سوی دیگر تضعیف قیمت سهام، ریسک خروج پول را به همراه دارد که خطر بی ثباتی مالی را تشدید می‌کند.

روز‌های سخت بورس

بورس در تیرماه نیز همچنان به کام سهامداران تلخ گذشت. دیروز بازار به بهانه ابطال مصوبه نرخ گاز خوراک پتروشیمی‌ها جوی مثبت به خود گرفت. این خبر روز گذشته بازار را مثبت کرد؛ اما منفی‌های بازار از همان ابتدای دادوستد‌های روز گذشته کنترل شده بودند؛ به طوری که نتیجه آن را در معاملات سه‌شنبه مشاهده کردیم.

نرخ خوراک تا به امروز حواشی زیادی به وجود آورده و از ۱۶ اردیبهشت سال گذشته و مصوبه خوراک ۷ هزار تومانی تا تحمیل صورت‌حساب انرژی صنایع در فصل زمستان ریسک‌هایی را بر اهالی بورس تحمیل کرده است. اما به‌تازگی مصوبات گذشته غیرقانونی شناخته شده است و احتمالا سود شرکت‌ها تعدیل خواهد شد.

تعدیلات مذکور، تاثیر قابل‌توجهی بر سود صنعت متانول، فولاد و سیمان دارد. روز گذشته ارزش معاملات خرد ۲ هزار و ۱۹۱ میلیارد تومان ثبت شد که فقط ۳‌درصد بیشتر از ارزش معاملات بازار منفی دوشنبه بود و این یعنی با وجود مثبت بودن شاخص ها، اما ارزش معاملات مثبت‌های روز گذشته را تایید نکرده و شرایط کلی بازار تغییری نداشته است.

حقیقی‌های بازار نیز در روز قبل ۸۶ میلیارد تومان به بازارپول وارد کردند که در مقابل خروج پول روز‌های گذشته عدد بسیار پایینی است و این یعنی حقیقی‌ها هم در معاملات روز قبل با مثبت‌های بازار زیاد همراه نبودند. به‌طور کلی می‌توان بیان کرد که در مجموع فعلا رقابت و حس عقب‌ماندگی در بازار وجود ندارد و سرعت معاملات در بازه منفی قیمت‌ها بیشتر از سرعت معاملات در بازه مثبت قیمت‌هاست و افزایش ارزش معاملات هم در این حالت نشانه خوبی نیست.

این هفته نیز بازار سخت، پرنوسان و منفی را باید انتظار داشت؛ بنابراین انتظار می‌رود که بازار سرخ‌پوش و سختی در انتظار سهامداران باشد. این روز‌ها گروه پالایشی به پاشنه‌آشیل بازار تبدیل شده و کمی فشار فروش بدموقع در بازار ایجاد کرده است. هرچند بسیاری از سهم‌های کوچک و متوسط بازار که همیشه P/E‌های نزدیک به ۱۰ داشتند، این روز‌ها P/E نزدیک به ۵ دارند و به نظر بسیار ارزنده شده‌اند.

ولی پول‌ها همچنان میلی به برگشت به بازار ندارند و ارزش معاملات کاملا موید این موضوع است. یکی از پارامتر‌های تاثیرگذار که فعلا بازار به آن توجهی ندارد، دلار نیمایی است؛ در صورتی که این روند صعودی ملایم در نرخ دلار نیما ادامه یابد و اختلاف نرخ دلار آزاد و نرخ دلار نیما کاهش یابد، نکته بسیار مثبتی است و همین موضوع برای بنگا ه‎های اقتصادی تا حد زیادی می‌تواند شرایط مطلوبی را فراهم سازد و قطعا برای برخی از شرکت‌های بورسی نیز شرایط بهتر خواهد شد.

به نظر می‌رسد یکی از مهم‌ترین کار‌های صندوق‌های اهرمی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری و همچنین حقوقی‌های بازار این است که در این طیف حرکت کرده و سیر مثبتی را پیش ببرند و در بازار به‌خصوص در این شرکت‌ها فعال باشند. روشن شدن موتور این دسته از شرکت‌ها کم‌کم جریان پول را به گردش انداخته و برآیند مثبتی را برای کل بازار رقم می‌زند.

البته این موضوع آخر پیش‌شرط مهمی دارد که بهبود فضای عمومی بازار است. آنچه بعد از خواندن گزارش‌ها برای همه مهم خواهد بود، این است که آن‌ها را تقسیم‌بندی و طبقه بندی کرده و بر مبنای آن و البته با نگاه به آینده پرتفوی جدید چیده یا پرتفو‌های قبلی را اصلاح کنند.

آنچه امروز در گزارش‌های سه‌ماهه البته در مقایسه با مدت مشابه و دوره‌های قبل داشتیم، به‌خوبی نشان‌دهنده یک موضوع بود و آن هم اینکه حال بازار خوب نبود و برای این خوب نبودن دلیل مهمی وجود دارد. حال بد شرکت‌ها در سودآوری و حاشیه سود یکی از مهم‌ترین آن‌ها بود. فروش شرکت‌ها در حالی نسبتا خوب و نرمال پیش می‌رفت که البته انتظار بالاتری بود. اما آنچه شرکت‌ها را در این دوره زمین زد، چیزی جز افزایش هزینه‌ها و تحمیل هزینه بر شرکت‌ها نبود.