در این میان خدمات بهداشتی و درمانی از حیث تاثیرگذاری که بر سلامت جامعه دارد از اهمیت ویژهای برخوردار است زیرا هزینههای سلامت در گذشته آنچنان بالا بود که عده زیادی از بیماران از خدمات و امکانات درمانی محروم بودند؛ اما امروز با اجرای شماری از اقدامات توسط دولت سیزدهم شاهد کاهش قابل توجه هزینهها و پرداخت از جیب مردم در مراکز بهداشتی و درمانی هستیم، اقدامی که به نوعی موجب آرامش خاطر مردم به ویژه اقشار کمدرآمد جامعه شده است.
به گزارش اعتماد، یکی از سیاستها و راهبردهای مهم دولت در این مسیر، توجه به اقشار آسیبپذیر و کمدرآمد جامعه بود تا با این اقدام بتواند بخشی از مشکلات آنها را حل کند که برقراری «بیمه رایگان» افراد فاقد بیمه از مهمترین اقداماتی بود که در این زمینه به اجرا گذاشته شد. گسترش چتر بیمهای و پوشش بیمه همگانی به عنوان دو موضوع مهمی بود که در این دولت مورد توجه قرار گرفت تا ضمن افزایش تعداد افراد بیمه شده در کشور، گام مهمی برای بیمه شدن افراد فاقد بیمه در کشور نیز برداشته شود.
براساس بند الف ماده ۷۰ قانون برنامه ششم توسعه کشور و آییننامه اجرایی آن، همه شهروندان فاقد بیمه پایه، جهت برقراری پوشش بیمه پایه سلامت با مراجعه به سامانه خدمات غیرحضوری شهروندی سازمان بیمه سلامت یا دفاتر پیشخوان دولت طرف قرارداد این سازمان، توانستند نسبت به بیمه خود و خانواده اقدام کنند.
در حال حاضر ۴۵ میلیون نفر از جمعیت کشور تحت پوشش بیمه سلامت هستند. بیمه سلامت ۹۵ درصد هزینههای بستری در بیمارستانهای دانشگاهی و دولتی را پوشش میدهد و پرداخت از جیب مردم ۵ درصد است. ۱۷ میلیون نفر تحت پوشش صندوق بیمه همگانی هستند. از این تعداد، ۵ دهک که ۱۲.۵ میلیون نفر است، به صورت رایگان تحت پوشش هستند. در مراکز دولتی ۱۰۰ درصد هزینهها برای مددجویان کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی رایگان است؛ دو میلیون بیمار مبتلا به سرطان، بیمار مزمن و بیمار اعصاب و روان در صندوق حمایت از بیماران خاص و صعبالعلاج نشاندار شدند و ۱۲ هزار میلیارد تومان بودجه این صندوق است.
۹۸ درصد نسخهنویسی الکترونیک پوشش داده شده است. بسیاری از بیماریهای توانبخشی تحت پوشش بیمه پایه قرار گرفته و توجه ویژهای به بیماران اوتیسم شده؛ بهطوری که هزینههای درمانی حتی در بخش خصوصی پرداخت میشود. سالانه دو هزار میلیارد تومان برای درمان ناباروری زوجین نابارور هزینه میشود و هزینههای درمانی مادران باردار نیز رایگان است. همچنین طرح ملی دارویار در تیرماه سال ۱۴۰۱ در حوزه دارو اجرا شد که براساس آن داروهای تولید داخل و وارداتی مشمول اصلاح یارانه ارزی شدند تا یارانه دارو از طریق بیمهها به بیماران برسد؛ در واقع در قالب اجرای این طرح مابهالتفاوت یارانه دارو توسط سازمانهای بیمهگر پرداخت میشود تا میزان پرداختی از جیب بیمار نسبت به قبل از اجرای طرح هیچ تغییری نکند.
پوشش بیمهای ۹۶۰۰ قلم دارو مشمول طرح دارویار قرار گرفت، اجرای این طرح راهحلی برای جلوگیری از قاچاق گسترده دارو به کشورهای همسایه، فساد در حوزه ارز ترجیحی، بیشاظهاری و گرانفروشی برخی شرکتها، کمبودهای دارویی، کندی تخصیص ارز، عدم تامین ارز مرغوب، مشکلات صنعت در تولید و… بود. ۱۲ هزار داروخانه در هفته اول طرح مورد بازدید و ارزیابی قرار گرفتند. پس از آن نیز به منظور جلوگیری از تخلفاتی همچون گرانفروشی و آزادفروشی، داروخانهها به صورت مستند مورد نظارت و بازرسی قرار گرفتند. با تصویب شورای عالی بیمه، پوشش بیمهای به پروانههایی تعلق میگیرد که حداقل ۵۰ درصد سهم بازار را داشته باشند، در صورتی که پیش از این پوشش بیمه به پروانه با پایینترین قیمت بدون در نظرگرفتن سهم بازار تعلق میگرفت. با وجود اینکه هدف طرح ثابت ماندن پرداخت از جیب مردم برای دارو بوده، لیکن با مصوبه فوق پرداخت از جیب مردم برای حدود ۲۶۰ قلم دارو ۲ تا ۸۶ درصد کاهش پیدا کرد.
اجرای طرح دارویار با کمک نظام بیمهای یارانه ارزی پرداخت از جیب مردم را برای افرادی که پوشش بیمه دارند، کاهش میدهد؛ از شروع اجرای طرح کماکان پرداخت از جیب ثابت نگه داشته شده است.
لازم به ذکر است؛ یکی از اقدامات فاخر و ارزشمند دولت سیزدهم در حوزه بیماران خاص و صعبالعلاج روی داد بهطوری که در پنجم مردادماه ۱۴۰۱ هیات دولت در اجرای تکلیف قانونی بند «ن» تبصره ۱۷ قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور و با توجه به ضرورت تسریع در توسعه محافظت مالی از بیماران خاص و صعبالعلاج، اساسنامه صندوق بیماریهای خاص و صعبالعلاج را به تصویب رساند.
دولت این تصمیم را در راستای ایجاد وحدت رویه و انسجام در منابع مالی و خدمات برای گسترش پوشش هزینه بیماران یاد شده و ایجاد عدالت در دسترسی و بهرهمندی از خدمات درمانی اجرایی کرد.
سه ماه از تصویب این مصوبه نگذشت که دولت سیزدهم قدمهای محکمتری برای اجرایی شدن این موضوع برداشت و در سوم آبانماه ۱۴۰۱ صندوق حمایت از بیماران خاص، صعبالعلاج و نادر با پوشش ۲۶ بیماری خاص، صعبالعلاج و نادر با تزریق بودجه پنج هزار میلیارد تومانی را رونمایی کرد که بعدها این بودجه به ۱۲ هزار میلیارد تومان افزایش یافت؛ اقدامی که در کاهش هزینه بیماران خاص بسیار موثر بود.