ساخت ایستگاه زمینی بارورسازی ابر‌ها در ایران/ افزایش ۱۵ درصدی بارش‌ها با مواد ساخت داخل

گروهی از محققان یکی از شرکت‌های فناور علاوه بر دستیابی به دانش فنی تولید موادی برای بارورسازی ابرها، ایستگاه‌های زمینی بارورسازی ابر‌ها را به تولید رساندند که در ارتفاعات بیرجند مورد تست قرار گرفته است.

به گزارش ایسنا، مجید علی‌آبادی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد واحد بیرجند و مجری طرح در گفتگو با خبرنگاران، با بیان اینکه در تحقیقات انجام شده موفق به ارائه راهکاری برای بارورسازی ابر‌ها شدیم، گفت: در این طرح موادی بر پایه "یُدید نقره" را که دارای ساختار کریستالی دقیقا شبیه کریستال‌های یخ (۶ وجهی) است، برای بارورسازی ابر‌ها به تولید رساندیم. این ماده به عنوان مؤثرترین ماده شناخته‌شده در دنیا برای باران‌زایی به شمار می‌رود.

وی با اشاره به عملکرد این ماده، اظهار کرد: زمانی که این ماده به داخل ابر تزریق می‌شود، مولکول‌های آبی که در داخل ابر وجود دارند، با تصور اینکه این کریستال‌های یدید نقره، همان کریستال‌های یخ هستند، بر سطح آن می‌نشینند و باعث می‌شود که هسته یخی رشد کند تا به وزنی برسد که بتواند از ابر به سمت زمین سقوط کند.

علی‌آبادی با بیان اینکه اولین نمونه این محصول به وزارت نیرو ارائه شد، اظهار کرد: این نمونه به منظور انجام تست‌های هسته‌زایی، به رصدخانه آب و هوای روسیه، ارسال و از سوی این رصدخانه برای این محصول تاییدیه‌های لازم صادر شد. بر اساس اعلام رصدخانه آب و هوای روسیه، هر گرم از این مواد که می‌سوزد، ۱۴۲۰ هسته باران‌زا ایجاد می‌کند و در نمونه‌های بعدی که به این کشور ارسال کردیم، این میزان به حدود ۴ هزار هسته باران‌زا رسید.

به گفته مجری طرح، این ماده بارورساز ابر همچنین به وزارت نیرو ارائه شد که به طور آزمایشی مورد تست میدانی قرار گرفت و اکنون این مواد به طور سراسری در عملیات بارورسازی ابر‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مجری طرح خاطر نشان کرد: در ابتدا به منظور آنکه بدانیم هر گرم از مواد بارورسازی ابر‌های تولیدشده چه میزان هسته باران‌زا می‌تواند باران ایجاد کند، به کشور روسیه ارسال می‌شد که این فرایند زمان‌بر بود؛ از این رو تصمیم گرفتیم دستگاهی را طراحی کنیم که میزان هسته‌زایی مواد ویژه بارورسازی ابر‌ها را اندازه گیری کند؛ بنابراین محفظه ابری را طراحی کردیم که با استفاده از آن مواد ویژه بارورسازی ابر‌ها سوزانده می‌شوند و دود حاصل از این سوختن به داخل محفظه‌ای که داخل آن ابر مصنوعی تشکیل شده است، تزریق می‌شود. این مواد رطوبت داخل ابر را جذب می‌کنند و بعد به صورت کریستال‌های یخ، ته‌نشین می‌شوند.

علی‌آبادی خاطر نشان کرد: در برخی موارد به دلیل مناسب نبودن شرایط جوی و یا شدت وزش باد برای انجام عملیات پروازی، نیاز داریم که عملیات بارور سازی ابر‌ها به صورت زمینی نیز اجرایی شود. در دنیا برای این منظور از ژنراتور‌ها برای بارورسازی ابر‌ها استفاده می‌شود. این ژنراتور‌ها در ارتفاعات نصب می‌شوند که در دو نوع هستند؛ یک نوع آن ژنراتور‌های درختی هستند که از مواد پیروتکنیک باروری استفاده می‌شود که از خانواده سوخت جامد به شمار می‌رود.

وی با اشاره به طراحی و ساخت این نوع ژنراتور‌ها از تست این سیستم در ارتفاعات شهر بیرجند خبر داد و افزود: این نوع ژنراتور هوشمند هر زمانی که شرایط جوی مناسب باشد، با فرمانی که از مرکز صادر می‌شود، فلر‌های بارورسازی ابرها، مشتعل شده و هسته‌ای را آزادسازی می‌کنند. ژنراتور‌ها جایی نصب می‌شوند که جریان‌های بالارونده باد وجود داشته باشند تا هسته‌ها را به داخل ابر هدایت کنند و هسته‌ها حدود یک تا یک‌ونیم کیلومتر بالا بروند.

مجری طرح، نوع دوم ژنراتور‌ها را ژنراتور‌های مایع‌سوز دانست که در آن مواد ویژه باروری داخل یک محلول استونی حل می‌شوند و از طریق این محلول داخل شعله، هدایت و هسته‌های باران‌زا ایجاد می‌شوند.

وی تصریح کرد: در این طرح موفق به طراحی و تولید ایستگاه‌های زمینی بارورسازی ابر‌ها شدیم که بدون هزینه‌های انجام عملیات هوایی، میزان بارش جوی را بین ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش می‌دهد.