کاهش تورم به زیر ۴۰ درصد؟

خبرگزاری نزدیک به دولت، به تازگی ارقام مربوط به تورم مرداد ماه سال جاری را منتشر کرده است. «تسنیم» که این گزارش را ارایه داده، مبنای آمار‌های خود را مرکز آمار ایران اعلام کرده، اما روی وبسایت این مرکز، برخلاف ماه‌های گذشته خبری از انتشار این آمار به طور رسمی نیست. گزارش نرخ تورم مرداد سال جاری را در روز اول شهریور در وبسایت این مرکز اعلام می‌کرد، اما اکنون پس از گذشت سه روز نه تنها به طور رسمی گزارشی منتشر نشده بلکه به صورت «غیررسمی» توسط یک خبرگزاری نزدیک به دولت آمار تازه اعلام شده است.

به گزارش اعتماد، براساس آمار ارایه شده، تورم ماهانه پس از ۲ ماه پیاپی ثبات در عدد ۲ درصد، در مرداد ماه ۴ دهم درصد رشد کرده و به ۲.۴ درصد افزایش یافته است. در عین حال، تورم نقطه به نقطه (مرداد امسال نسبت به مرداد سال گذشته) و تورم میانگین (دوازده ماهه منتهی به مرداد امسال نسبت به دوازده ماهه منتهی به مرداد سال گذشته) مسیر متناقضی داشته و یکی افزایش و دیگری کاهش پیدا کرده است.

منظور از تورم ماهانه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه قبل می‌باشد. در مرداد ماه ۱۴۰۲ تورم ماهانه خانوار‌های کشور برابر ۲.۴درصد بوده است. تورم ماهانه برای گروه‌های عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات»، ۲.۶درصد و برای گروه عمده «کالا‌های غیرخوراکی و خدمات»، ۲.۴درصد بوده است.

در محاسبه تورم سالانه عموما حافظه درازمدت‌تری مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. حافظه‌ای ۲۴ ماهه که دلالت بر تمام تغییرات ثبت شده قیمت‌ها در این بازه زمانی داشته است. از این رو برخی در تحلیل آمار‌ها رفتار ماهانه و نقطه به نقطه را در جهت ارزیابی سیاست‌های اقتصادی مهم‌تر می‌دانند. شاخص‌هایی که در میانه تابستان امسال شکلی صعودی پیدا کرده و به صورت همراستا در تمام نقاط شهری و روستایی کشور حرکت کرده‌اند.

تورم نقطه به نقطه خانوار‌های کشور در مرداد ماه ١۴٠٢ با ۰.۴ واحد درصد افزایش به ۳۹.۸درصد رسیده است. در واقع به زیر ۴ درصد. منظور از تورم نقطه به نقطه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت نسبت به ماه مشابه سال قبل است. در مرداد ماه ۱۴۰۲ تورم نقطه به نقطه خانوار‌های کشور، ۳۹.۸درصد بوده است؛ یعنی خانوار‌های کشور به طور میانگین، ۳۹.۸درصد بیشتر از مرداد ماه ۱۴۰۱ برای خرید یک «مجموعه کالا‌ها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند. تورم نقطه به نقطه مرداد ماه ۱۴۰۲ در مقایسه با ماه قبل، ۰.۴ واحد درصد افزایش یافته است.

اما شاخص تورم سالانه که قیمت‌ها در دوازده ماهه منتهی به ماه جاری را نسبت به دوره مشابه سال قبل مقایسه می‌کند، به ۴۶.۷درصد رسیده که ۰.۸واحد درصد نسبت به ماه قبل کمتر شده است.

تا زمانی که جزییات کامل گزارش تورم مرداد ماه منتشر نشود، نمی‌توان به تحلیل کاملی از اتفاقات این حوزه پرداخت، اما به نظر می‌رسد که افزایش مجدد قیمت مواد غذایی در کنار ادامه افزایش قیمت کالا‌های غیرخوراکی، باعث رشد مجدد تورم نقطه به نقطه و ماهانه شده‌اند. تورم نقطه به نقطه مواد غذایی با ۱.۳ واحد درصد افزایش به ۳۸.۴درصد رسیده درحالی که تورم مواد غیرخوراکی بدون تغییر در ۴۰.۶درصد مانده است. این درحالی است که تورم سالانه که کندتر از تورم نقطه به نقطه دچار تغییر می‌شود، هر چند برای مواد غذایی ۴ واحد درصد نسبت به ماه قبل کاهش یافته، اما رشد سالانه ۶۱.۷درصدی را نشان می‌دهد که همچنان مقدار بالایی است. در طرف مقابل تورم سالانه مواد غیرخوراکی با ۰.۵واحد درصد افزایش به ۳۹.۸درصد رسیده است که نشان از پایداری تورم در این حوزه دارد.

گزارش غیررسمی از نرخ تورم در مرداد ماه سال جاری در حالی منتشر می‌شود که وزیر امور اقتصادی و دارایی به تازگی در گزارش عملکرد دولت عنوان کرده که «افسار رشد بی‌سابقه نقدینگی‌ها در کشور کشیده شده و نقدینگی بالای ۴۰درصد به زیر ۳۰درصد کاهش یافته است.» خاندوزی خاطرنشان کرده: باید تلاش شود که قدرت خرید خانوار‌ها افزایش یابد و تداوم اتفاقات میمون داخلی و خارجی در ماه‌های آینده با کاهش تورم و رونق بالاتر رقم بخورد.

در ماه‌های اخیر مسوولان دولت بار‌ها از کاهش تورم تولیدکننده به عنوان نشانه کاهش تورم مصرف‌کننده در آینده خبر داده‌اند. رییس بانک مرکزی هم به تازگی گفته نرخ تورم تولیدکننده نقطه به نقطه در اردیبهشت ۱۴۰۰، بالغ بر ۱۰۳درصد بوده و در تیر ماه سال جاری ۳۲درصد رسیده است و نهایتا نشان می‌دهد که شاهد کاهش شدید نرخ تورم مصرف‌کننده نیز خواهیم بود.

البته تورم کل تولیدکننده هنوز برای بهار هم منتشر نشده و فقط برای بخش‌های خدمات و صنعت روی سایت مرکز آمار قرار گرفته است. با این حال، باید توجه داشت که تورم تولیدکننده لزوما یک شاخص پیش‌نگر برای تورم مصرف‌کننده نیست. در محاسبه تورم تولیدکننده، وزن اجزا به وزن‌شان در تولید ناخالص داخلی وابسته است و قیمت مورد استفاده آن‌ها هم قیمت «درب کارخانه» است.

محمدرضا فرزین همچنین گفته بود نرخ رشد تورم ماهانه کالا در ماه گذشته به صفر رسیده است. اما باز هم خبری از آمار منتشرشده (تورم بانک مرکزی) نبوده.