خاطره‌ای جالب از گزارش‌های پوراحمد برای کیارستمی و جام جهانی

اگر همه‌ی مطالب کیومرث پوراحمد – فیلمساز فقید – را جمع‌آوری کنیم به این باور می‌رسیم، با وجود اینکه حرفه اصلی‌اش سینما و کارگردانی بود، اما بیش از بسیاری روزنامه‌نگاران دیگر کار کرد و مطلب نوشت؛ مطالبی سرشار از احساس که قدرت نگاه ژورنالیستی در آن‌ها به شدت پررنگ بود.

به گزارش ایسنا، کیومرث پوراحمد سال‌ها پیش در مصاحبه‌ای اشاره کرد که در دوره‌ای قبل از ورود به سینما در روزنامه‌ها و مجلات کار کرده و نقد و یادداشت‌های سینمایی نوشته است. او بعد از انقلاب کارش را با نقدنویسی به‌خصوص در ماهنامه فیلم آغاز کرد و با انتشار مجله فیلم امروز در آن نشریه هم مطالب متنوعی نوشت. او سال ۱۳۵۳ با دستیاری در مجموعه تلویزیونی «آتش بدون دود» فعالیت‌های تصویری و سینمایی‌اش را آغاز کرد.

عباس یاری – منتقد، نویسنده و همچنین از بنیانگذاران مجله فیلم و فیلم امروز – پس از گذشت ۴۰ روز از درگذشت کیومرث پوراحمد، با اشاره به وجه روزنامه‌نگاری این کارگردان سرشناس ایرانی، می‌گوید: «تصور می‌کنم اولین فعالیت‌های روزنامه‌نگاری آقای پوراحمد احتمالا به روایتِ پشت صحنه‌ی فیلم «خانه دوست کجاست» در مجله فیلم برمی‌گردد.»

یاری ادامه می‌دهد: اغلب مطالب سینمایی زنده‌یاد کیومرث پوراحمد با مجله فیلم آغاز شد، از یادداشت‌های کوتاه تا بهاریه‌ها و یا مطالب بلند. به نظر می‌رسد اولین اتفاق به «خانه دوست کجاست» برمی‌گردد که برای جشنواره فیلم آماده می‌شد. به آقای کیارستمی گفتم که چیزی درباره این فیلم بنویس، چون کسی نمی‌دانست موضوع فیلم چیست. ایشان من را به آقای پوراحمد ارجاع دادند، چون کیومرث دستیار آقای کیارستمی در این فیلم بود.

نکته‌هایی که آقای پوراحمد گفت، به یادداشتی تبدیل کردم که محتوای آن، نحوه‌ی بازی گرفتن از بچه‌ها را در فیلم بیان می‌کرد، تمهید‌هایی که کیارستمی و پوراحمد انجام داده بودند تا این بازی‌ها را خوب و طبیعی دربیاورند. پس از چاپ این یادداشت بعد‌ها شنیدم که آقای کیارستمی و پوراحمد تصمیم گرفتند این خاطرات و یادداشت‌ها را تبدیل به کتاب کنند و شاید این آغاز دوباره‌ای برای کار مطبوعاتی آقای پوراحمد شد.»

دبیر شورای سیاست‌گذاریِ مجله فیلم امروز اعتقاد دارد: گاهی قدرت نگاه ژورنالیستیِ پوراحمد از بسیاری روزنامه‌نگاران بیشتر بود.

یاری، پوراحمد را ژورنالیستی خطاب کرد که بیش از بسیاری از روزنامه‌نگاران در این حوزه کار کرده و در این باره توضیح می‌دهد: «نکته‌ای که وجود داشت این بود که آقای پوراحمد مطالبش را طوری می‌نوشت که گرمای ژورنالیستی داشت و می‌توانست با این فضاسازی زوایای تازه‌ای از آن موضوع را برای مخاطبش آگاه کند. این یادداشت‌ها همیشه گرم، جذاب و خواندنی از آب درمی‌آمد.

بخشی از خاطراتی هم که او از دوران کودکی و خاطرات زندگی‌اش داشت، تبدیل به بهاریه‌هایی می‌کرد که در شماره‌های نوروز مجله فیلم چاپ می‌شد. او در گزارش‌نویسی هم بسیار توانا بود. زمانی که در جشنواره‌ای شرکت می‌کرد، گزارش‌هایی می‌نوشت که بسیار شیرین جذاب و خواندنی بود.

از ویژگی‌های دیگر او وجه احساسیِ این سینماگر بود؛ مثلا اگر یکی از اهالی سینما فوت می‌کرد که با او دوستی داشت یا با هم کار کرده بودند، یادداشت می‌نوشت. مثل مطالبی که درباره‌ی زنده‌یاد ناصر چشم‌آذر نوشت که برای چند فیلمش آهنگ ساخته بود، در آن مطلب اشاره به ویژگی‌هایی از این آهنگساز برجسته کرده بود که خواننده را تکان می‌داد و اشک او را سرازیر می‌کرد.»

یاری درباره ویژگی‌های دیگر کیومرث پوراحمد می‌گوید: «ایشان ابتدا کارشان را با دستیار سومی کارگردان با نادر ابراهیمی آغاز کرد و به مرور وارد عرصه‌ی کارگردانی شد و در امتداد کارهایش روزنامه نگاری هم کرد و در این حرفه در حوزه روزنامه‌نگاری منحصرا درباره‌ی سینما می‌نوشت.

اگر زمانی سریالی یا فیلمی می‌دید که به وجد می‌آمد، چنان به وجد می‌آمد که درباره‌ی آن هم نقد می‌نوشت. اگر همه‌ی مطالب این فیلمساز فقید را جمع‌آوری کنیم به این باور می‌رسیم که او با وجود آن که حرفه‌اش سینما و کارگردانی بود، بیش از بسیاری روزنامه‌نگاران دیگر کار کرده و مطلب نوشته است.

گزارش به بیاد ماندنی پوراحمد از جام جهانی فرانسه

یاری با اشاره به یادداشتی که پوراحمد زمان برگزاری مسابقات فوتبال جام جهانی در فرانسه نوشت، می‌گوید: «یادم است زمان مسابقات جام جهانی فرانسه کیومرث پوراحمد برای دیدن دخترش مریم در پاریس بود، دوره‌ای که تیم ملی فوتبال ایران هم در این رویداد حضور داشت.

از او درخواست کردم درباره‌ی این رویداد جهانی و احساسش بنویسد، او شب تا صبح نخوابید و مطلبش را نوشت و ایمیل کرد. یادداشت‌های پوراحمد همیشه محترمانه بود و درمورد آدم‌هایی می‌نوشت که دوست داشت حس خوب بدهد و کمتر به یاد دارم مطلبی به انگیزه‌ی توهین به شخصی یا گروهی بنویسد نگاهش اینگونه بود و قلمش بسیار شیرین.»

یاری در خاتمه ضمن یادآوریِ آثار سینمایی این فیلمساز، به «قصه‌های مجید» اشاره کرد و گفت: «ببینید چگونه و با چه ظرافتی پوراحمد خصوصیات فرهنگی اصفهانی‌ها را به کالبد مجید کرمانی می‌دمد؟»

این منتقد درباره‌ی «قصه‌های مجید» اضافه می‌کند: «یکی از ویژگی‌های کیومرث پوراحمد عشق او به ایران و فرهنگ ایرانی است، او به دلیل علاقه‌ای که به قومیت‌ها و اقوام ایرانی داشت، در بسیاری از مناطق ایران و با لهجه‌های متنوع آن منطقهْ جغرافیایی فیلم ساخته است، از شمال تا جنوب و یزد و اصفهان که زادگاهش بود.»

کیومرث پوراحمد – کارگردان – ۱۶ اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ در سن ۷۴ سالگی از دنیا رفت.