روز معاملاتی از سال۱۴۰۲ سپری شد و شاخصکل بورس اوراق‌بهادار تهران در مجموع توانست ۳۴/ ۱۲درصد بازدهی کسب کند. در شرایطی که راهبرد معامله‌‌‌‌‌‌گری سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران با احتساب وضعیت مطلوب فاندامنتال شرکت‌ها، شاخص‌های سهامی را به سمت رکوردشکنیهای جدید سوق می‌دهد، تکنیکالیست‌‌‌‌‌‌های بورسی نیز به ترسیم افق‌‌‌‌‌‌های پیشروی نماگر اصلی بورس تهران می‌پردازند و بعضا معتقدند افزایش اخیر به منزله استارت رشد شاخص‌های سهامی است، اما در شرایطی که شاهد رشد شارپ (تند) نماگر‌‌‌‌‌‌های سهامی هستیم، چند موضوع حائزاهمیت به‌نظر می‌رسد.
به گزارش دنیای اقتصاد، نخست اینکه به باور فعالان بورسی رویداد‌‌‌‌‌‌هایی نظیر آنچه در سال۱۳۹۹ تجربه شد، حال در سال۱۴۰۲ قابل‌تکرار نیست. عمدتا بنگاه‌های بورسی بر حسب پتانسیل موجود و میزان تاثیر‌‌‌‌‌‌پذیری از وقایع متعدد در سطح اقتصاد و سیاست می‌توانند به جبران زیان گذشته و کسب عایدی معقول بپردازند. حال در صورتی‌که نگرشی ۶ ماهه به جریان معاملات بازار سهام داشته باشیم، در این مقطع زمانی سقف و کف شاخصکل به‌عنوان ویترین بازار سرمایه در چه مناطقی خواهد بود؟ آیا اساسا رشد‌‌‌‌‌‌های شارپ همانند صعودی که در نخستین روز معاملاتی هفته‌جاری روی‌داد قابل تکرار است و اساسا لطمه‌‌‌‌‌‌ای به بازار وارد نخواهد کرد؟ مسلما شاخصکل پس از سقف‌‌‌‌‌‌شکنی‌‌‌‌‌‌های مدون وارد فاز اصلاح خواهد شد اما میزان عرضه و تقاضا در برهه اصلاح نقش حائزاهمیتی در تعیین و تداوم مسیر پیشروی نماگر اصلی دارد.
هر چند پس از شکست سقف سال۱۳۹۹ به‌طور مجدد شاهد شکل‌‌‌‌‌‌گیری موج عرضه از سوی معامله‌گران نبودیم و بنا بر جو معاملاتی موجود تقاضا توانست شرایط را با تغییراتی همراه کند اما معمولا میزان خرید و فروش‌ها تعیین‌‌‌‌‌‌کننده ورود به فاز اصلاح یا تداوم روند صعود خواهند بود. اکنون تکنیکالیست‌‌‌‌‌‌ها سقف ۳میلیون‌واحدی را در نیمه ۱۴۰۲ دور از انتظار ارزیابی نمی‌کنند اما عمدتا براین باورند که در این مسیر مقاومت‌‌‌‌‌‌های متعددی خواهیم داشت. در اینجا واکنش سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران به محدوده‌‌‌‌‌‌های مقاومتی بسیار حائزاهمیت خواهد بود. احتمالا در برخورد با مقاومت‌‌‌‌‌‌های پیش‌رو سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران رو به سمت شناسایی سود بیاورند. توامان دیگر معامله‌گرانی که از روند افزایش نرخ‌ها در بخش مولد اقتصاد کشور جا ماندند نیز می‌توانند در چنین شرایطی اقدام به ورود کرده و در شکل‌‌‌‌‌‌گیری موج تازه صعود نماگر‌‌‌‌‌‌های سهامی را همراهی کنند. با توجه به اینکه نرخ اسکناس آمریکایی مدتی می‌شود که جهش خاصی نداشته و به‌عبارتی در محدوده مشخصی به ثبات رسیده‌است، احتمالا شاهد خروج پول از بورس جهت تزریق به این بخش نخواهیم بود.
فارغ از این موضوع، معضل دامنه‌نوسان به‌طور مجدد گریبان‌گیر معامله‌گران بورسی شده‌است. در بازاری که سهام در محدوده‌‌‌‌‌‌های متفاوت اجازه نوسان دارد چگونه می‌توان انتظار بهبود عملکرد بنگاه‌های بورسی را داشت، آن‌هم در شرایطی که رفتار تبعیض‌آمیز سیاستگذار مانع از بازگشایی دامنه‌نوسان برای کلیت صنایع و شرکت‌ها می‌شود.
لمس شاخص ۳ میلیونی؟
آراد پورکار، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌‌‌‌‌‌و‌‌‌‌‌‌گو با «دنیای‌اقتصاد» به تحلیل رکوردشکنیهای اخیر شاخصکل بورس تهران پرداخت و عنوان کرد: در شرایطی که بازار توام با نوسان پا در مسیر صعود بگذارد طبیعتا پول‌هایی که می‌توانند موج‌های قوی‌‌‌‌‌‌تری را شکل دهند به‌راحتی در منفی‌‌‌‌‌‌ها اقدام به ورود می‌کنند، این در حالی است که ورود پول در روند تا حدودی برای سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران مشکل‌‌‌‌‌‌تر خواهد بود. از طرفی باید توجه داشت که بازار در محدوده بسیار ارزنده‌‌‌‌‌‌ای قرار دارد، طبعا اخباری که به این بخش از اقتصاد کشور مخابره می‌شود در حقیقت باعث عدم‌تداوم منفی‌‌‌‌‌‌ها خواهد شد.
در چند وقت اخیر تقریبا ۲ بار بازار منفی شد اما در ادامه، افت نماگر‌‌‌‌‌‌های بورسی منجر به تشکیل موج اصلاحی نشد و در همان روز معاملاتی صفوف فروش جمع‌آوری شدند و عمدتا نرخ سهام به سمت صعود میل پیدا کرد. به اعتقاد وی باید به پول‌های جدید فرصت داده شود. این مهم می‌تواند در قالب پولبک به سقف شکسته شده باشد یا در قالب اندکی پایین‌تر از سقف قبلی و در ادامه مجددا به سمت صعود حرکت جدید شکل بگیرد. در چنین سناریویی طبعا شاخص‌های سهامی قدرتمند‌‌‌‌‌‌تر به سمت بالا حرکت می‌کنند.
این تحلیلگر بازار سرمایه درخصوص اینکه رشد شدید نماگر اصلی به‌رغم وجود پتانسیل بنیادی آیا واکنشی منفی از سوی بازار را به‌همراه نخواهد داشت، نیز گفت: گذشته‌‌‌‌‌‌نگر بازار نشان می‌دهد در برهه‌‌‌‌‌‌هایی که شاهد تلاطم‌های شدید بودیم عمدتا متغیر‌‌‌‌‌‌ها و مولفه‌‌‌‌‌‌های کلانی که روی بازار سرمایه تاثیر‌‌‌‌‌‌گذارند به‌نوعی مورد دستکاری قرار می‌گرفتند.
طبیعتا اکنون هم بازار روند افزایشی را تجربه کرده و نقدینگی از داخل و خارج از بازار به صنایع و بنگاه‌های بورسی تزریق‌شده‌است، در صورتی‌که دستکاری‌‌‌‌‌‌هایی (نظیر نوسان‌های نرخ بهره، اوراق، سرکوب فروش به‌واسطه حذف معاملات بورس‌کالا و غیره) صورت نپذیرد، به‌نظر می‌رسد که بازار دلایل منطقی برای رشد خواهد داشت. پورکار در واکنش به اینکه سقف بعدی شاخصکل بورس اوراق‌بهادار تهران کجاست، گفت: با توجه به اینکه در حال تجربه اعداد و ارقام تاریخی در بازار سهام هستیم برای اینکه مقاومت‌‌‌‌‌‌هایی را که پیشروی روند صعود هستند درنظر بگیریم باید از ابزار فیبوناچی بهره ببریم. آن‌طور که به‌نظر می‌رسد در ارقامی نظیر ۲میلیون و ۳۰۰هزار واحد و در ادامه ۲میلیون و ۵۰۰هزار واحد با مقاومت‌‌‌‌‌‌هایی مواجه باشیم. مقاومت ۳/ ۲میلیون واحد (اواسط اردیبهشت) مقداری سبک بوده و ۵/ ۲میلیون واحد (اواسط خرداد) مقاومت جدی‌‌‌‌‌‌تری درنظر گرفته می‌شود. در صورتی‌که بازار با مقداری اصلاح همراه شود و در ادامه به سمت اهداف فوق حرکت کند طبعا شرایط معاملات به‌نوعی مطلوب‌‌‌‌‌‌تر ارزیابی می‌شود. اگر در مسیر صعود به اهداف مذکور شاخص با استراحت مقطعی همراه نشود، یقینا پس از فتح اهداف فوق موجبات اصلاح نماگر اصلی فراهم خواهد شد. اصلاح مقطعی و به‌نوعی دست‌به‌دست‌شدن سهام پیشروی سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران پیش‌بینی می‌شود، پس از تکمیل چنین رویدادی حرکت به سمت اهداف آتی در دستور کار شاخصکل قرار می‌گیرد.
این تحلیلگر بازار سرمایه درخصوص رشد ۶۵هزار‌واحدی دیروز و اصلاح احتمالی قابل‌تصور نیز افزود: احتمالا در ادامه فرآیند دادوستد‌‌‌‌‌‌های بازار سهام اصلاح تا سقف سال۱۳۹۹ که اخیر در بورس تهران شکسته شد با ۲ یا ۳درصد نوسان دور از انتظار نیست. اصولا حرکت به سمت اهداف می‌تواند توام با نوسان‌های مقطعی صورت پذیرد اما استراحت شاخص‌های سهامی طولانی‌مدت نیست، موجی که در حال شکل‌‌‌‌‌‌گیری بوده به‌نظر قوی است. به باور پورکار در صورتی‌که تغییراتی در مولفه‌‌‌‌‌‌های کلان اقتصادی رخ ندهد، با فرض تثبیت مفروضات کنونی شاخصکل بورس تهران طی ۶ ماه آتی می‌تواند رقم ۳میلیون واحد را به خود اختصاص دهد. در شرایطی که بازار از عمق بیشتری (نظیر افزایش ارزش معاملات) برخوردار شود، حذف تدریجی دامنه‌نوسان اقدامی مثبت تلقی خواهد شد.
