بورس تهران در روز گذشته در مسیر صعودی قدم برداشت و شاخص کل بورس با رشد ۷۷/ ۳درصدی بعد از ۳۰ماه مجددا ابرکانال یک‌میلیون و ۸۰۰ هزار واحدی را فتح کرد. نماگر هموزن نیز با رشد ۲درصدی در سطحی بالاتر از سقف تاریخی خود که در سال۹۹ موفق به ثبت آن شده بود، قرار گرفت. البته در میانه‌های بازار فشار عرضه افزایش یافت و از رشد شاخص کل کاست.
به گزارش دنیای اقتصاد، نماگر اصلی بازار سهام در معاملات روز گذشته، با افزایش ۷۷/ ۳درصدی، به محدوده یک‌میلیون و ۸۰۴هزار واحدی رسید و پس از مدت‌ها ابرکانال یک‌میلیون و ۸۰۰هزار واحدی را پس گرفت.
آخرین‌باری که شاخص‌کل بورس تهران در این کانال قرار داشت به ۲۸ مرداد سال۹۹ برمی‌گردد و اکنون پس از ۳۰ ماه مجددا صعود قیمت‌ها در تالار شیشه‌ای موجب‌شده تا شاخص مذکور به سطوح فعلی برگردد. با توجه به تجربه‌های تلخی که زیان‌های جبران‌ناپذیری را در مقاطع قبلی برای سرمایه گذاران به ارمغان آورده است، الزامیست که سهامداران به دور از هرگونه هیجان معاملاتی و با نگاه منطقی به ادامه مسیر معاملاتی سهام نگاه کنند تا بهترین بازدهی را از تصمیمات خود کسب کنند.
شاخص هم وزن قله تاریخی خود را در ۱۹مرداد سال۹۹ تجربه کرد و پس از آن با عقب نشینی قیمت سهام، نماگر هم وزن از سقف تاریخی خود فاصله گرفت و در ادامه عملکرد منفی خود حتی سال۱۴۰۰ را با افت ۲۱درصدی به پایان رساند. این شاخص بار‌ها تلاش خود را برای باز پس گیری سقف تاریخی خود امتحان کرد، اما هربار در فتح دوباره این قله تاریخی ناکام بود، اما در روز‌های اخیر با رشد‌های فوق العاده‌ای که در معاملات اسفند به‌ثبت رساند، پس از ۳۰ ماه در آستانه شکستن این محدوده مهم روانی و تکنیکالی قرار گرفت و نهایتا در معاملات دیروز توانست با رشد ۰۴/ ۲درصدی، در محدوده ۵۳۶هزار‌واحدی قرار بگیرد. سقف قبلی ثبت شده در سال۹۹ در سطح ۵۳۳هزار واحد قرار داشت.
در جریان معاملات دیروز، معامله‌گران حقیقی بازار بعد از تجربه رشد‌های روز‌های اخیر، اقدام به شناسایی سود و خارج‌کردن پول از گردونه معاملات سهام کردند. در روزی که گذشت سهامداران خرد ۱۰۷میلیارد‌تومان از بازار خارج کردند. فولاد، شستا و نوری سه نمادی بودند که شاهد ورود بیشترین پول حقیقی بودند و شبندر، وغدیر و حکشتی نیز بیشترین خروج پول حقیقی را تجربه کردند. ارزش معاملات خرد نیز که شامل سهام و حق تقدم می‌شود، رقم ۱۰هزار و ۳۷۳میلیارد‌تومان را تجربه کرد تا این متغیر آماری شاهد بیشترین رقم خود از ۷ شهریور سال۱۴۰۰ به بعد باشد. در پارامتر حجم معاملات نیز شاهد رکوردشکنی بودیم و با جابه جایی ۲۳میلیارد و ۲۲۵میلیون برگه سهام بین خریداران و فروشندگان، این سنجه آماری نیز یکی از بیشترین مقادیر خود را در سال‌جاری تجربه کرد.
رصد اتفاقات و تحرکات دو گروه از بازیگران اصلی بازار یعنی خریداران و فروشندگان در روز گذشته موید این نکته است که در معاملات یکشنبه، در ساعات ابتدایی معاملات حجم عظیمی از تقاضا در صفوف خرید نماد‌های مختلف چشم انتظار خرید سهام بود و این موضوع موجبات رشد قیمت‌های آخرین معامله و پایانی اکثر نماد‌ها را تا سقف روزانه فراهم کرد، تاجایی‌که اتفاقات فوق سبب شد تا قبل از ساعت۱۰ شاهد رشد‌های عجیب و غریب در دو نماگر اصلی بازار باشیم.
مهم‌ترین عاملی نیز که خریداران را به سمت در‌های خرید سهام رهنمون ساخته، روند صعودی اسکناس آمریکایی است که تب خرید دارایی در بازار‌های مختلف از جمله بازار سهام را برای حفظ ارزش پول و در امان ماندن از گزند تورم‌گرم کرده‌است، اما بعد از گذشت یک ساعت از زمان معاملات، فروشندگان دست به ماشه که معمولا دیدگاه بلندمدتی ندارند و خرید سهام از سوی آن‌ها صرفا برای بازه زمانی کوتاه مدت و برای استفاده از نوسان‌های قیمتی صورت می‌گیرد، در زمین فروش سهام حاضر شدند و اکثر صف‌های خرید را در بازار عرضه کردند، اما در مقابل جریانی از تقاضا نیز در صحنه معاملات بورس تهران همچنان انتظار افزایش قیمت‌ها در بازار سهام را دارند و هم راستا با سهام عرضه شده از سوی فروشندگان، اقدام به خرید سهام کردند.
به هر حال آنچه که رنگ و بوی شاخص‌های اصلی بازار مخابره می‌کنند، این است که در روز قبل شاخص‌های اصلی بازار با افزایش عرضه از سوی فروشندگان، از سقف‌های ثبت شده روزانه خود عقب نشینی کردند. به‌رغم همه سناریو‌هایی که درخصوص عقب ماندگی قیمتی سهام داشته‌ایم، همگان بر این اصل پایدار و ثابت در بازار‌های مالی واقف هستند که هر صعود شارپ و افسارگسیخته ای، احتمال افت تندو تیز را نیز در پی خواهد داشت.
آنچه که معاملات چند روز اخیر بورس تهران به ما نشان می‌دهد این است که شاخص‌کل بورس تهران در ۴ روز از ۵ روز معاملاتی اخیر با رشد بیش از ۳درصد همراه بوده‌است، اگرچه می‌توان جاماندگی سهام و تاخت و تاز‌های قیمت دلار را به‌عنوان محرک‌های اصلی توجیه صعود قیمتی سهام قلمداد کرد، اما آنچه که عیان است؛ این است که این صعود‌های بی وقفه و بدون تنفس، به رفتار‌های هیجانی به مانند آنچه که در معاملات سال۹۹ بورس تهران رقم خورد دامن خواهد زد و لازم است که معامله‌گران بازار سهام احتیاط را سرلوحه تصمیمات خود در زمین خرید و فروش سهام قرار دهند تا از تکرار تجربه‌های تلخ و زیان‌بار قبلی جلوگیری به‌عمل آید.
به‌نظر می‌رسد با توجه به رفتار معاملاتی فروشندگان و قیمت‌ها و کندل‌های تکنیکالی در معاملات روز دوشنبه شاهد افزایش عرضه‌ها در بازار سهام و جابه جایی و دست به‌دست‌شدن سهام بین معامله‌گران مختلف باشیم. همچنین ممکن است بخشی از نقدینگی واردشده به سهم‌های بزرگ بازار بعد از بازدهی‌هایی که در روز‌های اخیر در نماد‌های باارزش بازار بالا کسب کرده‌است، راهی نماد‌های کوچک بازار شود و شاهد گردش پول در بین صنایع مختلف بورس تهران باشیم، پس الزامیست که سهامداران مسائلی مانند سرمایه‌گذاری غیرمستقیم از کانال صندوق‌های سرمایه‌گذاری را در تصمیمات خود دخیل کنند تا در صورت نداشتن آگاهی کامل از چرخه معاملات سهام، گرفتار ضرر و زیان نشوند.
همان‌طور که پیشتر نیز بدان پرداختیم کاهش نقدشوندگی به‌عنوان یک ریسک جدی برای تمام بورس‌های اوراق بهادار شناخته می‌شود؛ در واقع مزیت اصلی بازار‌های سهام در همین قدرت نقدشوندگی بالا است، بنابراین اعمال محدودیت و اتخاذ سیاستی که کاهش معنادار نقدشوندگی را به دنبال داشته باشد، طبعا موجی از بی اعتمادی را میان عموم سرمایه گذاران به دنبال خواهد داشت.
در این میان محدودیت دامنه نوسان قیمت سهام که از مشکلات مختص بورس تهران است، ضمن آنکه به کاهش نقدشوندگی سهام و در نهایت بازار می‌انجامد، سبب افزایش هیجانات مثبت و منفی، تشکیل صفوف خرید و فروش و فرسایشی شدن اصلاح در بازار می‌شود.
با حذف محدودیت دامنه نوسان که لازمه رسیدن به یک بازار کارآ است، اما شاهد افزایش گردش معاملاتی بازار، کاهش هیجان در مسیر صعود یا نزول، جلوگیری از علامت دهی به بازار و دستکاری قیمت‌ها و افزایش نقدشوندگی خواهیم بود که به همراه خود شفافیت، معاملات بیشتر و افزایش مشتری را به همراه خواهد داشت.
بازار سهام همواره از دیرباز به‌عنوان یکی از نقدشونده‌ترین بازار‌های مالی داخلی کشور شناخته می‌شود، پس از ریزش بورس در سال ۹۹، بسیاری از تازه واردان به بازار سرمایه در صفوف گسترده و پرحجم فروش بازار گیر افتادند و این موضوع باعث شد تا سهامداران تازه واردی که در سودای ترک بازار سرمایه بودند، به دلیل محدودیت خودساخته‌ای به نام دامنه نوسان در صف‌های فروش گرفتار شوند و خروج این گروه از سرمایه گذاران از سهم‌ها حتی تا ماه‌ها به تعویق افتاد.
با توجه به آنچه گفته شد، می‌توان نتیجه گیری کرد که در کنار عوامل مشخصی که در روز‌های فعلی، جزو موانع افزایش قیمت در بازار سهام هستند، معضلات معاملاتی مانند محدودیت دامنه نوسان نیز یکی از مهم‌ترین عواملی است که سبب تقویت نگاه ترس در سرمایه گذاران می‌شود و آن‌ها را در ورود به گردونه معاملات سهام شکاک می‌کند.
بعد از انتقاد‌هایی که از سوی فعالان و کارشناسان به محدودیت دامنه نوسان انجام گرفت، متولیان نظارتی بورس تهران بار‌ها در نطق‌های مختلف قول مساعدت در موضوع افزایش دامنه نوسان را دادند. البته بخشی از این قول‌ها در راستای افزایش نقدشوندگی سهام و برداشتن محدودیت‌های معاملاتی اجرایی شد و دامنه نوسان در بازار‌های اول بورس و فرابورس ابتدا به ۶ درصد و پس از آن به ۷ درصد افزایش یافت، اما قول‌هایی که در این زمینه داده شده‌بود به طور کامل اجرایی نشد.
قبل‌تر از سوی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام‌شده‌بود که دامنه نوسان به صورت فصلی به میزان یک درصد افزایش خواهد یافت تا به ۱۰ درصد برسد و آسیب‌های منتج از این محدودیت خودساخته به حداقل برسد که متاسفانه ضعف و بدقولی سیاستگذار و مقام ناظر در این امر کاملا مشهود است. حال مجددا رئیس سازمان بورس در روز گذشته طی صحبت‌هایی در باب افزایش دامنه‌نوسان، سیگنال‌های مثبتی را برای رهایی بازار از بند‌این محدودیت خودساخته صادر کرده‌است و باید دید که در آینده در این زمینه چگونه برخورد خواهد شد.
