سازش پشت پرده سودانی با امریکایی‌ها / چرا سودانی عراق را به امریکا نزدیک می‌کند؟

فرارو- تنها سه سال پیش بود که عراق در آستانه بیرون راندن نیرو‌های امریکایی از آن کشور قرار داشت. در ژانویه ۲۰۲۰ میلادی چند روز پس از یک ماه تقابل نظامی بین ایران و امریکا که با ترور ژنرال سلیمانی و حمله موشکی تلافی جویانه ایران علیه نیرو‌های امریکایی در عراق به اوج خود رسید پارلمان عراق با کسب حمایت از سوی نخست وزیر وقت رای نمادینی برای بیرون راندن نیرو‌های خارجی صادر کرد.

به گزارش فرارو به نقل از فارین پالسی، به گفته مقام‌های پیشین امریکایی در آن زمان صحنه سیاسی بغداد وضعیتی مملو از هیاهو بود. آنان می‌گویند قانونگذاران پارلمان عراق با فشار بیرونی به خروج نیرو‌های امریکایی از عراق رای دادند. "جانتان لرد" یکی از مقام‌های دفاعی سابق امریکا می‌گوید: "در آن زمان افراد کتائب حزب الله برای اعضای پارلمان در زمانی که نشست در حال برگزاری بود پیامک ارسال می‌کردند و با خطوط تلفن‌های همراه شان تماس می‌گرفتند، آنان را تهدید می‌کردند و یا به آنان وعده ارائه مشوق‌های مالی می‌دانند. خواسته آنان از نمایندگان پارلمان این بود: باید به خروج نیرو‌های امریکایی از عراق رای مثبت دهید".

با این وجود، اکنون "محمد السودانی" نخست وزیر تازه عراق در اولین مصاحبه خود با رسانه‌های غربی به روزنامه "وال استریت ژورنال" گفته که از حدود دو هزار نیروی امریکایی که در آن کشور به آموزش نیرو‌های عراقی برای مبارزه علیه داعش می‌پردازند می‌خواهد تا کار خود را برای آینده‌ای قابل پیش بینی ادامه دهند. سودانی به "وال استریت ژورنال" گفته است: "ما فکر می‌کنیم به نیرو‌های خارجی نیاز داریم. نابودی داعش به زمان بیش تری نیاز دارد".

به نظر می‌رسد این موضع گیری یک چرخش ناگهانی در رویکرد بغداد است. با این وجود، روند تحولات سالیان گذشته نشان می‌دهد که عراق حرکت مداومی به این سمت داشته است. مقام‌های سابق امریکایی به "فارین پالسی" گفته اند که نخست وزیران پیشین عراق حمایت قاطع خود را از ماموریت نظامی ایالات متحده در پشت در‌های بسته ابراز کرده اند که پیشینه آن به دوره نخست وزیری "عادل عبدالمهدی" باز می‌گردد. یکی از مقام‌های ارشد سابق دولت ترامپ می‌گوید: "هر بار که در بسته می‌شد عبدالمهدی به ما می‌گفت: "ما ۱۰۰ درصد از شما حمایت می‌کنیم. ما خواستار حضور نیرو‌های امریکایی در اینجا هستیم هم برای تضمین پایداری شکست داعش و هم برای مقابله با نفوذ ایران در عراق". این مقام پیشین که نخواسته نام اش فاش شود به "فارین پالسی" می‌گوید: "با این وجود، زمانی که در‌ها باز می‌شدند و گفتگو‌های پشت در‌های بسته ما با عراقی‌ها پایان یافته بود تغییر موضع و لحن مقام‌های عراقی آشکار می‌شد".

"وال استریت ژورنال" در ماه دسامبر گزارش داده بود که وزارت دفاع امریکا بر شدت حملات برای از بین بردن یا بازداشت عوامل ارشد داعش در سوریه افزوده است. ایالات متحده به طور فزاینده‌ای نگران نفوذ رادیکالیسم به خارج از آن کشور جنگ زده و سایر کشور‌های آسیب پذیر بوده است، زیرا داعش در سال ۲۰۱۴ میلادی از سوریه به عراق راه یافته بود و بر دامنه قلمروی خود افزود. سودانی به "وال استریت ژورنال" گفته بود که از احتمال وقوع اقدامات تروریستی در عراق نگران است. واقعیت آن است که داعش هنوز نیرو‌هایی را در استان الانبار دارد و نشانه‌هایی از قدرت گیری خود در شمال عراق را نشان داده و مسئولیت بمب گذاری‌های اخیر در نزدیکی بغداد را بر عهده گرفته است.

سودانی علیرغم آن که از سوی جناح‌های مورد حمایت ایران در پارلمان عراق موسوم به ائتلاف "چارچوب هماهنگی" مورد پشتیبانی قرار گرفته بود استفاده از نیرو‌های نخبه مبارزه با تروریسم برای سرکوب قاچاق ارز به ایران را آغاز کرده اقدام دیگری که احتمالا سیاستگذاران در واشنگتن را خشنود می‌سازد.

آن مقام ارشد دولت ترامپ می‌گوید: "آنان (عراقی ها) باید تعادل را برقرار کنند با این وجود، واقعیت آن است که به حمایت مستمر ایالات متحده نیز نیاز دارند. در اغلب موارد ما در عراق نقش کمک رسان را برعهده داریم. ما تلاش نمی‌کنیم نظام سیاسی عراق را دستکاری کنیم و یا وفاداری‌های متفاوتی از سوی شبه نظامیان و ارتش آن کشور نسبت به خود دریافت کنیم. ما اساسا برای آن که آنان را توانمندتر سازیم تا داعش به عنوان دشمن مشترک بازنگردد آماده کمک کردن به عراق هستیم".

امکان ورود کمک‌ها و دلار‌های تجاری بیش‌تر ایالات متحده به عراق و روابط هماهنگ‌تر مشابه روابط واشنگتن با کشور‌های حوزه خلیج فارس نیز محرک اصلی در تغییر رویکرد دولت تازه عراق بوده است. با این وجود، این نگرانی وجود دارد که علیرغم ابراز نظر مثبت سودانی درباره ادامه ماموریت نظامی امریکایی‌ها در عراق پنتاگون به دلیل عدم توجه دولت بایدن به روابط امریکا و عراق آمادگی کافی برای استفاده از فرصت ایجاد شده را نداشته باشد.

البته این وضعیت می‌تواند تغییر کند. "وال استریت ژورنال" گزارش داده که سودانی قصد دارد در ماه فوریه هیئتی را به واشنگتن اعزام کند تا راه را برای دیدار با بایدن در اواخر سال جاری هموار کند.

لرد می‌گوید: "اظهارات سودانی بحث برانگیز بود و باعث دندان قروچه سیاسی بسیاری از سیاستمداران در عراق شده است. من فکر می‌کنم مشکل بزرگ‌تر برای سنتکام این است که ظاهرا هیچ برنامه ریزی یا چشم‌اندازی در مورد این که آینده روابط ایالات متحده و عراق چگونه است یا باید چگونه باشد وجود ندارد".