آیا به نقطه اوج گوشت رسیده‌ا‌‌‌‌‎‎یم؟

فرارو- "اینگرید دی سین" یکی از هزاران تولید کننده لبنیات در هلند است که می‌گوید گاهی شب‌ها بیدار می‌ماند. از زمان صدور حکم دادگاه در سال ۲۰۱۹ میلادی که نشان داد هلندی‌ها قوانین محیط زیست اروپا را زیر پا می‌گذارند مزرعه او با ۱۰۰ گاو در شمال هلند غیرقانونی قلمداد شده است.

به گزارش فرارو به نقل از گاردین؛ او مانند بیش از ۲۵۰۰ تولیدکننده دام و لبنیات دیگر که مجوز محیط زیستی شان به طور ناگهانی باطل شد خواستار آینده‌ای است که در آن بتواند به طور قانونی درآمد کسب کند. هلند اولین بار است که با پرسش‌هایی مواجه می‌شود که دانشمندان معتقدند به زودی به تمام مناطق تولید دام و لبنیات فشرده خواهد رسید: چگونه می‌توانیم نیاز‌های محیط زیست را با روش دامپروری و رشد خود متعادل سازیم: آیا ما به "پیک (نقطه اوج) گوشت مانند پیک روغن رسیده ایم؟ آیا به تعداد دام و آلودگی محلی ناشی از آن به اندازه‌ای افزایش یافته که چشم انداز آینده‌ای پایدار رو به افول است؟ این موارد پرسش‌هایی هستند که ایالات متحده بزرگترین تولید کننده گوشت گاو در جهان نیز به زودی باید به آن پاسخ دهد.

در ماه نوامبر دولت هلند اولین بخش از طرح ۲۴.۳ میلیارد یورویی (۲۶.۳ میلیارد دلاری) را برای خرید تا ۳۰۰۰ مزرعه و آلاینده‌های صنعتی بزرگ در نزدیکی ذخایر حفاظت شده طبیعی اعلام کرد. این موضوعی بسیار بحث برانگیز است و مذاکرات پرتنشی در ماه اکتبر مبنی بر خرید ۵۰۰ یا ۶۰۰ آلاینده برتر در بازه زمانی یکساله انجام شد.

دلیل آن این است که انتشار آمونیاک و اکسید نیتروژن به مناطقی از چشم انداز طبیعی منحصر به فرد معروف به زیستگاه‌های Natura ۲۰۰۰ آسیب می‌رساند زیستگاه‌هایی که هلند طبق قوانین اتحادیه اروپا موظف است از آن محافظت کند. براساس پیش بینی‌های آژانس ارزیابی زیست محیطی هلند دولت آن کشور اعلام کرده که این اقدام به معنای کاهش انتشار ترکیبات نیتروژن محلی بین ۱۲ تا ۷۰ درصد است از جمله کاهش ۳۰ درصدی ۱۱۸ میلیون حیوان پرورشی هلند تا سال ۲۰۳۰ میلادی است.

یکی از اعضای پارلمان هلند و سخنگوی کشاورزی حزب ائتلاف D۶۶ از کاهش ۵۰ درصدی تعداد خوک‌ها و طیور و پرورش گاو‌های کم‌تر و چرای گاو‌ها در مراتع به جای واردات غلات و سویا برای خوراک حمایت می‌کند.

او با اشاره به عوارضی که آلودگی ناشی از پرورش دام و طیور بر تنوع زیستی و کیفیت آب وارد ساخته می‌گوید: "به هر طرف که نگاه کنید کشاورزی و دامپروری با مشکل مواجه است. بله، ما صادرکننده بزرگی بوده ایم، اما اکنون هزینه‌های زیادی در حوزه محیط زیست برای آن می‌پردازیم".

کارشناسان محیط زیست بر این باورند که هلند باید تمام عناصر زنجیره سیستم غذایی خود را تغییر دهد تا درآمد خوبی برای روش‌های مختلف کشاورزی و دامپروری فراهم کند. آنان اشاره می‌کنند که تمام علائم برای هلند هشدار دهنده هستند و دیگر نمی‌توان سیستم تولید گوشت و لبنیات در هلند را در سطح فعلی آن حفظ کرد.

به گفته دانشمندانی که معتقدند جهان به جای تکیه بر کاهش داوطلبانه آلودگی یا اقدامات تکنولوژیکی که ممکن است در مقیاس ثابت نشده باشند به اقدامی برای کاهش دام نیاز دارد. در این باره همه نگاه‌ها به هلند است.

دکتر "هلن هاروات" پژوهشگر ارشد در اندیشکده "چتم هاوس" و پژوهشگر سیاست آب و هوا در دانشگاه هاروارد می‌گوید: "تفاوت عمده با اقدامات قبلی کاهش تعداد دام است". او در سال ۲۰۱۹ میلادی گروهی از دانشمندان را رهبری کرد که خواستار اقدامی برای کسب اطمینان نسبت به کاهش دام بودند. او می‌گوید:"ما معمولا تمایل داریم به جای توجه کاهش میزان تولید دام تنها رویکرد‌های تکنولوژیکی برای کاهش نیتروژن در نقطه تولید و یا کاهش انتشار آن در محیط را ببینیم. اکنون همه نگاه‌ها به هلند است تا از تجربه آن درس بیاموزند".

دام که هم برای تهیه گوشت و هم برای لبنیات پرورش می‌یابد اثرات زیست محیطی بزرگی دارد و هاروات استدلال می‌کند که کاهش تولید و پرورش آن باید بخشی از یک اقدام سبز گسترده‌تر به منظور حفاظت از محیط زیست باشد.

او می‌افزاید: "در حال حاضر، آرزوی جهانی حفاظت از زمین‌های بیشتر برای تنوع زیستی، معکوس کردن روند از دست دادن تنوع زیستی، کاهش انتشار گاز‌های گلخانه ای، توقف جنگل زدایی و افزایش تولید دام است".

در حال حاضر، تعداد دام روی سیاره زمین بسیار بیش‌تر از تعداد حیوانات وحشی و بیش از سه برابر جمعیت انسان است. پیش بینی می‌شود که با تغییر رژیم‌های غذایی در سراسر جهان به منظور گنجاندن محصولات حیوانی بیش‌تر تولید دام افزایش یابد روندی که به نفع آب و هوا و تنوع زیستی نخواهد بود. به گفته "پیت اسمیت" استاد خاک و تغییرات جهانی در دانشگاه آبردین اسکاتلند کشور‌هایی مانند دانمارک و ایالات متحده ممکن است به زودی با مشکلات مشابهی روبرو شوند. او می‌گوید:

"ما سال گذشته نشان دادیم که پرورش دام مسئول ۵۷ درصد انتشار گاز‌های گلخانه‌ای از سیستم غذایی است. این شرایط تاثیر نامناسبی بر آب و هوا دارد. ما تعداد بیش از اندازه‌ای دام داریم. جای تعجبی ندارد که هلند بزرگترین مشکل را در این زمینه دارد، زیرا پیشتاز دامپروری بوده است".

در همین حال، ایالات متحده بزرگترین تولید کننده گوشت گاو، گوشت مرغ و شیر گاو در جهان است و دومین تولید کننده بزرگ گوشت خوک می‌باشد. هاروات می‌گوید: "اگر مواد غذایی را از نظر تاثیر آلودگی مواد مغذی به ازای هر کیلوگرم تولید شده مقایسه کنیم هیچ ماده غذایی‌ای بالاتر از گوشت گاو قرار نمی‌گیرد".

دو سوم کل کالری محصولات تولید شده در ایالات متحده برای خوراک دام استفاده می‌شود. این در حالیست که تولید دام کمتر از ۱ درصد به تولید ناخالص داخلی ایالات متحده کمک می‌کند و حداقل دو برابر مواد غذایی بیش‌تر برای انسان می‌توانند در زمین‌هایی تولید شوند که در حال حاضر برای پرورش محصولات غذایی برای حیوانات پرورشی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

طبق اعلام وزارت کشاورزی ایالات متحده آن کشور قرار است در سال جاری ۱۲۸۲۰۰۰۰ تن گوشت گاو و گوساله تولید کند که کاهش جزئی ۶ درصدی به دلیل شرایط خشکسالی خواهد بود. در مقابل، تولید گوشت خوک و مرغ ایالات متحده افزایش خواهد یافت. دامپروری با ۱۷۹۰۰ مورد مرگ و میر بر اثر آلودگی هوا در ایالات متحده مرتبط است و آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده اعلام کرده که رواناب حاصل از پرورش دام و طیور عامل اصلی منفی تاثیرگذار بر کیفیت آب رودخانه‌ها و نهرها، سومین عامل تاثیرگذار بر بر کیفیت آب دریاچه‌ها و دومین عامل تاثیرگذار بر کیفیت تالاب‌ها می‌باشد.

یکی از نمونه‌های این مورد رودخانه می‌سی سی پی می‌باشد. علیرغم آن که واشنگن معاهده‌هایی مانند پیمان طبیعت ۲۰۳۰ جی -۷ را امضا کرده و طبق آن متعهد شده که روند از دست رفتن تنوع زیستی را متوقف سازد و نماینده ویژه تازه‌ای نیز در زمینه تنوع زیستی و منابع آب دارد آن کشور عضو کنوانسیون تنوع زیستی نیست که خود مانعی بالقوه برای تصویب قانونی از نوع قانون تصویب شده در هلند محسوب می‌شود.

دکتر "متئو هایک" استادیار مطالعات زیست محیطی در دانشگاه نیویورک به جای اعتماد به استراتژی‌های کاهش آب و هوا مانند افزودن جلبک دریایی یا هضم کننده‌های کود از تصمیم گیری در مورد نقطه اوج دام و هدف گذاری کاهش تولید و پرورش دام حمایت می‌کند.

در ایالات متحده به ویژه در ایالت‌های غرب میانه هنوز سطوح بالاتری از غلظت نیتروژن و "آب‌های آسیب دیده" نسبت به حد مجاز فدرال وجود دارد. با این وجود، ایالت‌ها می‌توانند معافیت‌هایی در نظر بگیرند و این همان کاری است که در سراسر آیووا و بسیاری از ایالت‌های دارای ذرت و گوشت انجام شده است. در امریکا سازوکار قانونی یا فشار اجتماعی برای رسیدگی به این موضوع وجود ندارد به خصوص با توجه به آن که صنایع کشاورزی و دامپروری در آن کشور تا حد زیادی تحت تاثیر وضعیت اجتماعی قرار دارند.

هایک معتقد است که می‌توان سیاست‌های "نرم" مانند منو‌های گیاهخواری در بیمارستان‌های شهر نیویورک را با مقررات محلی ترکیب نمود مقرراتی مانند اعمال محدودیت بر حداکثر بار روزانه که در سال ۲۰۱۰ میلادی برای بهبود کیفیت آب در خلیج چساپیک انجام شد. او اشاره می‌کند که کارزار‌های افزایش آگاهی عمومی نیز در این زمینه موثر خواهند بود. او می‌افزاید "اغلب اوقات ما خوردن گوشت را انتخاب نمی‌کنیم. ما گوشت را انتخاب می‌کنیم، زیرا نمی‌دانیم که انتخابی برای نخوردن گوشت وجود دارد". او می‌افزاید:"ما هم چنین واقعا مقیاس خرد با مقیاس کلان را در چارچوب‌های نظارتی خود در نظر نمی‌گیریم. ما از خود نمی‌پرسیم که آیا این میزان بار نیتروژن در یک حوضه آبخیز بیش از ظرفیت و توان تحمل آن حوضه می‌باشد یا خیر".

در هلند کوچک و پرجمعیت ممکن است پرداختن به سیاست کلان در کشوری با ۱۷.۸ میلیون نفر آسان‌تر به نظر برسد. با این وجود، در هلند کنش سیاسی مملو از تضاد، منافع رقابتی، احساس خشم و بی اعتمادی بوده است. فعالان عرصه پرورش دام در هلند از معلق ماندن وضعیت و بلاتکلیفی برای سالیان متمادی گلایه‌مند هستند. آنان می‌گویند منابع ایجاد آلودگی مانند صنعت هوانوردی، سفر‌های جاده‌ای و صنایع به ندرت مورد توجه قرار گرفته اند و ادعا می‌کنند که بخش پرورش دام بیش از هر بخش دیگری با کاهش تولید آلاینده همراه بوده است. 

"کیس هانسه" پرورش دهنده دام درهلند می‌گوید: "مردم در روستا‌های هلند سه دهه است که برای کاهش نیتروژن دست به نوآوری زده اند. هیچ بخش دیگری وجود ندارد که این کار را انجام داده باشد. ما به نوآوری و تلاش به منظور ایجاد منابع غذایی ایمن برای مردم ادامه خواهیم داد. کاهش نیتروژن صرفا نباید توسط تولید کنندگان دام و طیور صورت گیرد. صنایع مختلف از جمله صنعت هوانوردی، کشتیرانی و خودروسازی باید در این زمینه پیشگام باشند".

در همین حال، ایده پیشنهادی به هلندی‌ها در این باره که باید کم‌تر گوشت مصرف کنند به قدری بحث برانگیز بود که بی سر و صدا از کارزار آگاه سازی افکار عمومی در مورد آب و هوا در سال ۲۰۱۹ میلادی توسط وزیر سابق کشاورزی آن کشور حذف شد. برخی معتقدند که سیستم قیمت گذاری نیتروژن به عنوان پیشنهادی تازه کمک کننده خواهد بود.

دو گروت از نمایندگان پارلمان هلند می‌گوید:"فعالان عرصه تولید دام هیچ کار اشتباهی انجام نداده اند آنان صرفا آن چه که اقتصاد دیکته می‌کند را انجام داده اند. از آنجایی که آلودگی قیمت گذاری نمی‌شود مواد غذایی بسیار ارزان هستند". خسارت ناشی از آلودگی توسط موسسه‌ای در هلند ۷ میلیارد یورو در سال تخمین زده شده است. شما باید منبع درآمد جایگزینی برای آن پیدا کنند و پس از آن خواهد بود که افتصاد تغییر خواهد کرد".

محیط بانانی مانند "اورلمان" خواهان بررسی دقیق سایر بخش‌های زنجیره غذایی از جمله بانک‌ها و تولیدکنندگان خوراک دام و همچنین کمک به کشاورزان برای گذار به دامپروری با درآمد بهتر و با شدت آسیب وارده کم‌تر به علاوه ارائه خدماتی مانند توسعه طبیعت، مدیریت دشت سیلابی و ترسیب کربن (به روند ذخیره کربن موجود در هوا در خاک و گیاهان گفته می‌شود. این روند با ذخیره کربن از هوا باعث می‌شود که از میزان گاز گلخانه‌ای ناشی از انتشار دی اکسید کربن کاسته شده و به بهبود کیفیت هوا کمک کند) هستند".

با این وجود، برای تولید کنندگان لبنیات مانند "دو سین" مشکل اصلی معیشت و تلاش برای کسب درآمد بیش‌تر است.

او می‌گوید: "تولید کنندگان دام و لبنیات همواره از قوانین پیروی کرده اند. اگر می‌توانستم با ۵۰ گاو امرار معاش کنم چرا ۱۰۰ گاو را می‌دوشم؟"