آشوراده تنها جزیرهٔ ایرانی دریای خزر است. آشوراده دهی در مرکز شبه جزیره میانکاله در شهرستان بندر ترکمن، استان گلستان است. این جزیره که در سدههای گذشته در پی عملکرد و فعالیت گروههای انسانی با حفر کانال از توده اصلی خشکی خود (شبه جزیره میانکاله) جدا افتاده است.
لفظ «آشوراده» در زبان ترکمنی به معنای «جزیرهٔ آشور» است؛ و دارای دو بخش آشیر (آشور) و آدا (جزیره) {آشیرآدا = آشوراده} است. ترکمنها به این جزیره «مال آشیر» هم میگویند، زیرا در زمانهای قدیم از ساحل بندر ترکمن دامهای خود را جهت چراندن به جزیره میرساندند و در این لفظ «مال» به معنای «دام» و «آشیر» به معنای مصدری «رساندن» است.
این جزیره تا سالهای پیش با امکاناتی همچون پاسگاه ژاندارمری، شرکت تعاونی روستایی، مدرسه راهنمایی، مغازه، مسجد و حسینیه بیش از ۱۰۰۰ نفر سکنه داشته است که به مشاغل دامداری، کارگری، پیشهوری و ماهیگیری مشغول بودهاند، اما در سال ۱۳۷۲ به علت بالا آمدن سطح آب دریای خزر و رخ دادن سیل مردم جزیره، آنجا را ترک کردند و هماکنون تنها کارمندان شیلات در آن ساکن هستند.
۴۰ درصد خاویار ایران در نزدیکی این جزیره به دست میآید. در سال ۱۸۳۷ این جزیره با وجود اعتراض ایران به دست نیروهای روسیه اشغال شد. پس از این اشغال، نیروهای روسی تا چندین دهه یک پاسگاه نظامی در آن داشتند. قلعه روسها که در زمان رضاشاه بنای آن تجدید گردیده از بناهای تاریخی این جزیره میباشد.
عکاس: احمد بلباسی