«نفتالی بنت» در راه آمریکا؛ سیاست جدید اسرائیل درباره ایران

فرارو- نشریه "فارین پالیسی" در گزارشی به نخستین سفر "نفتالی بنت" به عنوان نخست وزیر اسرائیل به آمریکا در ماه آگوست سال جاری میلادی پرداخته و به طور خاص، محور اصلی دیدار رایزنی‌های بنت در آمریکا را مساله ایران دانسته است. فارین پالیسی به طور خاص بر این باور است که نفتالی بنت بر خلاف "بنیامین نتانیاهو" سعی دارد تا دیپلماسی را نیز در کنار رویه‌های تهاجمی رژیم اسرائیل در قبال ایران، در پیش گیرد و از این طریق منافع اسرائیل را در مساله ایران تامین کند.

فارین پالیسی در این رابطه می‌نویسد: «روندی از اتفاقات در مدت اخیر نشان می‌دهند که احتمالا عملیات‌های پنهانی و مخفی اسرائیل که با هدف ممانعت از دستیابی تهران به تکنولوژی پیشرفته هسته‌ای انجام می‌شوند، تشدید شده اند. در اوایل ماه جولای سال جاری میلادی، دو حمله سایبری علیه وزارت راه و شهرسازی ایران و همچنین اداره راه آهن ایران انجام شد. چند روز قبل‌تر نیز در اواخر ماه ژوئن، یک حمله پهپادی به تاسیسات تولید سانتریفیوژ در نزدیکی شهر تهران روی داد.

به گزارش فرارو، این حملات در نوع خود سابقه دارند با این حال، وقتی آن‌ها را با روند تحولات ۱۲ ماهه اخیر مقایسه می‌کنیم، شاهد آن هستیم که این حملات روندی پرتکرار را از خود نشان می‌دهند. از جمله مهمترین تحولات ۱۲ ماهه اخیر می‌توان به وقوع دو انفجار در تاسیسات غنی سازی نطنز و همچنین ترور محسن فخری‌زاده دانشمند هسته‌ای سرشناس ایران اشاره کرد. رئیس اسبق سازمان جاسوسی ژریم صهیونیستی (موساد) "یوسی کوهن" در یک مصاحبه، به صراحت از دست داشتن اسرائیل در هر سه حادثه مذکور سخن گفت (این نوع از موضع گیری‌های صریح کوهن به عنوان رئیس دستگاه جاسوسی اسرائیل موجب شد تا بسیاری از سیاستمداران و قانونگذاران اسرائیلی، پیگرد قانونی وی را در دستور کار قرار دهند).

با این همه نخست وزیر جدید ژریم صهیونیستی نفتالی بنت که چند روز قبل از حمله پهپادی به تاسیسات تولید سانتریفیوژ در ایران سوگند یاد کرد، در شرایط فعلی در حال بازبینی در سیاست اسرائیل در قبال ایران است و عملا از تمامی دستگاه‌های سیاسی و امنیتی مرتبط با مسائل خارجی اسرائیل درخواست کرده تا در اتخاذ رویکردی جامع در قبال ایران، به وی کمک کنند و فعالانه کنش ورزی داشته باشند.

هدف اصلی نفتالی بنت این است که در اولین ملاقات خود با "جو بایدن" رئیس جمهور آمریکا که قرار است در اوایل ماه آگوست سال جاری میلادی اتفاق بیفتد، با یک بسته سیاسی جامع و کامل در مورد ایران ظاهر شود. با این همه، حملات اخیر به توانمندی‌های هسته‌ای ایرن از سوی ژریم صهیونیستی، می‌تواند نوعی سیگنال‌رسانی از سوی تل آویو به تهران باشد که تا آن زمان (بازدید بنت از واشنگتن)، این کشور باید از پیشروی‌های هسته ایِ بیشتر خودداری کند و الا اسرائیل باز هم علیه ایران دست به عملیات‌های بیشتری خواهد زد.

در واشنگتن، نفتالی بنت باید با عواقب و پیامد‌های سیاست زمین سوخته‌ای که بنیامین نتانیاهو نخست وزیر سابق اسرائیل در مسائل مختلف مخصوصا در مساله ایران اتخاذ کرده بود، رو به رو شود. یکی از مهم‌ترین چالش‌های نفتالی بنت در دوره حضورش در قدرت، ترمیم پیوند‌های خدشه دار شده میان اسرائیل و دموکرات‌های آمریکایی است که در دوره حضور نتانیاهو در قدرت، عمیقا خدشه دار شده است. نتانیاهو در مدت چهار ساله حضور "دونالد ترامپ" در قدرت در آمریکا، همکاری‌های بسیار نزدیکی با وی برقرار نمود. همین مساله و سابقه نه چندان مطلوب نتانیاهو موجب شد تا بایدن پس از چهار هفته استقرار خود در کاخ سفید، به نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل تماس تلفنی بگیرد و عملا ناخشنودی خود را از وی، از این طریق نشان دهد.

نفتالی بنت در جریان بازدید آتی خود از آمریکا سعی خواهد کرد تا حدی حمایت‌ها از اسرائیل در آمریکا را بازیابد و از شدتِ حزبی شدنِ مساله اسرئیل در آمریکا بکاهد. در مورد نزاع اسرائیل با فلسطینی ها، نفتالی بنت باید این اطمینان خاطر را به دولت آمریکا بدهد که دولت وی از هرگونه اقدام یکجانبه در کرانه باختری و نوار غزه علیه ملت فلسطین خودداری خواهد کرد. با این همه، انتظار می‌رود که مساله ایران، نقطه تمرکز اصلی در جریان دیدار نفتالی بنت از واشنگتن باشد.

بنیامین نتانیاهو که اکنون اپوزیسیون اسرائیل را رهبری می‌کند، به نحو قاطع و بی وقفه ای، با توافق برجام که در سال ۲۰۱۵ به امضا رسید مخالفت می‌کرد. وی حتی در زمان انعقاد "برجام" در سال ۲۰۱۵، کارزار گسترده‌ای را علیه دولت اوباما به عنوان دولتی در آمریکا که برجام را به سرانجام رساند، رهبری می‌کرد. در سال ۲۰۱۸، نتانیاهو تلاش‌های زیادی انجام داد تا ترامپ را قانع کند که از توافق هسته‌ای برجام خارج شود و پس از خروج دولت ترامپ از این توافق تیز، وی (ترامپ) تحریم‌های گسترده‌ای را علیه تهران در قالب کارزار فشار حداکثری وضع کرد.

اگرچه تحریم‌های گسترده دولت ترامپ آسیب‌هایی را به اقتصاد ایران وارد کرد، با این حال، این تحریم‌های گسترده نتوانستند هدف اصلی ترامپ که همان ایجاد تغییر در سیاست هسته‌ای ایران بود را محقق سازند. تهران قویا در این دوران از تعامل با آمریکا جهت ایجاد آنچه واشنگتن یک توافقِ "گسترده‌تر و بهتر" می‌خواند، خودداری کرد. در نقطه مقابل، ایران حتی بر شدت پیشروی‌های هسته‌ای خود افزود و عملا توان هسته‌ای اش را بیش از پیش تقویت کرد.

نفتالی بنت پیش از اینکه نخست وزیر اسرائیل شود، در مقام یک سیاستمدارِ دست راستی اسرائیل، دیدگاه تندروانه‌ای را در مورد ایران داشت و با رویه‌های نتانیاهو علیه ایران نیز موافقت می‌کرد. بنت پیش از این به طور صریح از ضرورت حمله اسرائیل به تاسیسات اتمی ایران سخن نگفته با این حال، لفاظی‌ها و مواضع پیشین وی در مورد ایران نشان می‌دهند که وی اساسا با این مساله مشکلی هم ندارد. از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰، نفتالی بنت بار‌ها و بار‌ها بر مسائله نفوذ منطقه‌ای ایران تاکید داشت و آن را امری زیانبار تلقی می‌کرد. وی در جریان مراسم تحلیف خود به عنوان نخست وزیر در پارلمان اسرائیل (کنست) نیز بازگشت به توافق هسته‌ای برجام را یک اشتباه بزرگ (مخصوصا از جانب دولت آمریکا) ارزیابی کرد.

با این حال تنها پنج هفته حضور نفتالی بنت به عنوان نخست وزیر ژریم صهیونیستی در قدرت، وی را بر آن داشته تا در سیاست خود مبنی بر پیروی از رویه‌های نتانیاهو در قبال ایران، تجدید نظر کند. بنت حتی نتانیاهو را شدیدا مورد حمله قرار داد و گفت که در تاریخ نخست وزیران اسرائیل هیچ فردی مثل بنیامین نتانیاهو نبوده که در مورد ایران به اندازه نتانیاهو زیاد سخن گفته باشد و، اما کمترین کاری را در رابطه با این کشور انجام نداده باشد. در مدت اخیر، بسیاری از منابعِ نزدیک به نفتالی بنت، شدیدا از نتانیاهو انتقاد کرده اند که وی هیچ برنامه‌ای در مورد دوره پساعقب‌نشینیِ دولت ترامپ از توافق برجام نداشته و عملا نتوانسته در مورد پیشروی‌های هسته‌ای ایران، پیش بینی‌های درستی را انجام دهد و مطابق با آن ها، سیاست‌های درستی را اتخاذ کند. این مساله عملا موجب شده تا اسرائیل هیچ طرح و برنامه‌ای برای مقابله با ایرانِ هسته‌ای نداشته باشد و به نوعی، غافلگیر شود.

عده‌ای دیگر از روزنامه نگاران و تحلیلگران نزدیک به نفتالی بنت نیز اقدامات نتانیاهو علیه ایران را در واقع، رویه‌هایی ارزیابی کرده اند که با هدف تقویت موقعیت خود او در اسرائیل انجام می‌گردند و هیچ فایده‌ای نداشته‌اند. از این منظر، او می‌خواسته همچنان در قدرت بماند و در این مسیر از هیچ بحران سازی مخصوصا در مساله ایران دریغ نمی‌کرد کما اینکه اخیرا نیز اطلاعاتی دال بر این فاش شدند که نتانیاهو پس از شکست ترامپ در انتخابات ریاست جمهور‌ی ۲۰۲۰ آمریکا، قویا سعی داشته تا وی را وادار کند که به حمله به ایران کند. جدای از این ها، بسیاری از کارشناسان بر این باورند که عقب نشنین آمریکا از برجام که تحت تاثیر فشار‌های نتانیاهو اتفاق افتاد، تا حد زیادی قدرت هسته‌ای ایران را تقویت کرده و در نهایت به ضرر اسرائیل تمام شده است.

بسیاری از ناظران مدعی این مساله هستند که، دولت بنت به این باور رسیده که باید با وجود یک توافق هسته ای، که نظارت بر فعالیت‌های اتمی ایران را تضمین می‌کند، کنار آمد. اسرائیل به خوبی خاطرات حملات خود به تاسیسات اتمی و چهره‌های سرشناس هسته‌ای عراق و پاکستان را در ذهن دارد و به این نتیجه رسیده که حملات موقت، نتایج موقت دارند و حتی می‌توانند برنامه اتمی ایران را بیش از پیش تقویت کنند. این مساله به طور خاص موجب خواهد شد تا تهران پیشرفت تکنولوژیک برنامه هسته‌ای خود را سرعت بخشد. امری که اساسا به نفع اسرائیل نیست.

در شرایط کنونی، دولت نفتالی بنت به طور عمومی نگرانی خود را از برنامه اتمی ایران ابراز می‌کند، اما از جنگ و دعوای عمومی با دولت بایدن در مساله ایران نیز شدیدا خودداری می‌کند. امری که عملا با رویه‌های تهاجمی و یکجانبه دولت نتانیاهو در قبال برنامه هسته‌ای ایران، تفاوت دارد. دولت بنت بر خلاف دولت نتانیاهو، سعی دارد تا دیپلماسی را نیز چاشنی رویه‌های ضدایرانی خود کند. از این رو، بر شدت رایزنی‌های خود با آمریکا و اروپا می‌افزاید. جدای از همه این ها، سفر آتی بنت به واشنگتن نیز با هدف دلجویی از مقام‌های آمریکایی و گرم کردنِ روابط سرد تل آویو-واشنگتن صورت می‌گیرد که در نوع خود می‌تواند فضا را برای اتخاذ رویکردی متحد‌تر از جانب رهبران اسرائیل و آمریکا در قبال ایران، فراهم سازد».