دو سناریوی سانحه «سانچی»

طبق گزارش مسئولان چینی ، اطلاعات دو کشتی چندساعت قبل از حادثه ثبت نشده است.

به گزارش ایران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی به بررسی حادثه کشتی سانچی پرداخت وعلل این حادثه را در قالب دو سناریو بررسی کرد.

تشخیص علت اصلی حادثه سانچی با بررسی نتایج اطلاعات ثبت شده در جعبه سیاه دو کشتی امکان پذیر است ولی با توجه به شواهد موجود و مطالب ارائه شده از سوی برخی مسئولان و اطلاعات میدانی از کارشناسان در زمینه دریانوردی می‌توان سناریوهای مختلفی را در زمینه علت برخورد نفتکش سانچی و کشتی فله بر سی.‌اف کریستال بیان کرد. براساس این گزارش، این بررسی‌های نشان می‌دهد که دو سناریوی اصلی می‌تواند علت تصادم بین دو شناور نفتکش سانچی و فله‌بر سی.اف کریستال باشد.

سناریوی اول اختلال در سیستم ناوبری و راداری دو شناور یا یکی از شناورها تشخیص داده شده است. منطقه‌ای که حادثه برخورد سانچی با کشتی کریستال رخ داده است، یکی از شلوغ‌ترین مناطق دریایی به لحاظ ترابری است. در این پهنه آبی به‌دلیل ارتباطات مخابراتی و راداری متعدد این احتمال وجود دارد که سیستم راداری شناورها یا یکی از شناورها دچار اختلال شود. بر این اساس دو شناور یا یکی از آنها، نتوانستند با شناسایی همدیگر از تصادم جلوگیری کنند یا اینکه زمانی متوجه حضور یک شناور و احتمال برخورد با همدیگر شدند که دیگر نتوانستند واکنشی برای جلوگیری از تصادم انجام دهند. گزارش‌های ارائه شده از طرف مسئولان چینی حاکی از این است که از چند ساعت قبل از بروز حادثه، اطلاعات کریستال و سانچی ثبت نشده است.

سناریوی دوم از کار افتادن سیستم AIS و عدم واکنش درست از طرف دو شناور یا یکی از شناورها است.در این سناریو فرض بر این است که رادار شناورها دچار اختلال نشده و دو شناور می‌توانستند از طریق رادار موقعیت همدیگر را مشاهده کنند، بنابراین احتمالاً سیستم AIS دو شناور چند ساعت قبل از برخورد دچار اختلال شده، ولی رادار کشتی‌ها مشکلی نداشته است. طبق این گزارش، با توجه به فعال بودن رادار، درواقع امکان محو شدن مانعی تا این اندازه بزرگ در رادار طرفین به هیچ وجه امکان نداشته و بی‌شک دو کشتی یکدیگر را دیده‌اند. به‌طور کلی موانع در رادارها اغلب شناسایی می‌شوند، اما وقوع تصادم‌ها نیز گریزناپذیر است.

در این حالت باید جعبه سیاه بررسی شود که آیا در این وضعیت تلاشی برای ارتباط‌‌گیری و تغییر مسیر با هماهنگی یکدیگر انجام شده و کدام شناور نتوانسته واکنش هماهنگ و بموقعی برای جلوگیری از تصادم داشته باشد.

البته در اینجا این نکته باید مد نظر قرار گیرد که کشتی سی.اف کریستال با قسمت جلوی خود که مستحکم‌ترین بخش آن به حساب می‌آید و دیواره‌های عمودی که بالاترین مقاومت را در تصادمات دارد، با نفتکش سانچی برخورد کرده است. این وضعیت حکایت از آن دارد که احتمالاً تلاش کرده با جلوی کشتی به نفتکش برخورد کند تا میزان آسیب وارده به خود را به حداقل برساند.

درصورتی که اگرهر دو کشتی تلاش می‌کردند تا با کمترین زاویه به هم برخورد کنند، هرگز این اتفاق رخ نمی‌داد و نهایتاً دیوارهای دو کشتی فرو می‌رفت. با توجه به اینکه نفتکش‌ها دو جداره هستند و بعد از دیواره اولیه، لایه‌های محافظتی وجود دارد و بعد از آن محفظه اصلی است؛ در این حادثه، شدت ضربه وارد شده بسیار بالا بوده، تا جایی که لایه‌های محافظتی را از بین برده و به محفظه اصلی بار که حاوی 136 هزار تن میعانات گازی بوده برخورد کرد و گاز قابل اشتعال بلافاصله نشت کرده است.

منطقه‌ای که این تصادم رخ داده است، در سال 2016 شاهد 34 حادثه خسارت کل برای کشتی‌های مختلفی بوده است که 42 درصد حادثه‌های خسارت کل در دنیا در سال 2016 است. طی سال‌های 2007 تا 2016، شناورهای فله بر 98 و تانکرهای نفتکش 15مورد سوانح و تصادم دریایی داشته‌اند که بخشی از این خسارت‌ها مربوط به‌تصادم است.

مجموعاً 110 میلیون دلار (کشتی 50 میلیون دلار و محموله 60 میلیون دلار) خسارت فیزیکی در کنار از دست دادن 32 خدمه در این سانحه برای کشتی سانچی رخ داده است که با استفاده از ترکیب بیمه بدنه و p&I می‌توان خسارت مالی را دریافت کرد. البته برخی پیچیدگی‌ها مثل U-Tun برای پرداخت دلار خسارت وجود دارد.