تبعات گرانی پلکانی بنزین

فرارو- یک استاد دانشگاه درباره پیامدهای پلکانی شدن قیمت بنزین گفت: «اجرای این طرح عملا به سمت چند نرخی شدن قیمت انرژی پیش خواهد رفت و قطعا این طرح آثار تورمی دارد و نباید در این باره تردید کرد.»

اگرچه طرح پلکانی شدن قیمت بنزین ابتدا در مجلس رای آورد اما سپس برای بررسی بیشتر به کمیسیون تلفیق عودت داده شد. طبق این طرح که احمد توکلی طراح اصلی آن است قرار است تا یک سطح مشخص که دولت تعیین خواهد کرد و احتمالا همان 60 لیتر باشد قیمت بنزین 1000 تومان باشد. اما با مصرف بیشتر قیمت بنزین تغییر خواهد کرد به طوری که گفته می شود با مصرف مازاد بر 60 لیتر تا 100 لیتر قیمت بنزین به لیتری 1500 تومان افزایش می‌یابد و تا سقف 140 لیتر به 1750 تومان و از این میزان بیشتر تا 180 لیتر به دو هزار تومان بالغ می‌شود. احمد توکلی در گفتگو با فرارو معتقد است این طرح آثار تورمی ندارد و به چندنرخی شدن بنزین نیز نمی انجامد. برای بررسی این موضوع با دکتر حسین راغفر استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا گفتگو کرده ایم که در ادامه می آید.

دکتر حسین راغفر استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با فرارو گفت: «به نظر می رسد هدف اصلی این طرح به یک معنا کنترل مصرف بوده و اینکه منابع عمومی همچون بنزین به نحو عادلانه تری میان مردم تقسیم شود نه آنکه عده ای به دلیل مصرف بیشتر از این مواهب عمومی بیشتر بهره بگیرند.»

وی ادامه داد: «اما اجرای این طرح عملا به سمت چند نرخی شدن قیمت انرژی پیش خواهد رفت و قطعا این طرح آثار تورمی دارد و نباید در این باره تردید کرد.»

وی افزود: «از سوی دیگر چون با اجرای این طرح بنزین چندنرخی می شود احتمال شکل گیری فساد به اشکال مختلف وجود خواهد داشت.»

این استاد دانشگاه درباره پیامد سوم اجرای این طرح گفت: «سوم اینکه گروههایی از جامعه با اجرای این طرح  شدیدا ناراضی خواهند شد. یعنی اجرای این طرح نارضایتی در میان کسانی همچون رانندگان تاکسی و حمل و نقل عمومی که کارشان مرتبط با بنزین است ایجاد خواهد کرد.»

وی ادامه داد: «لذا با این تفاسیر هدف این طرح که نوعی برقراری عدالت است تحقق پیدا نخواهد کرد چون برای کسانی که چند خودرو دارند مهم نیست نرخ بنزین چقدر شود چراکه نابرابری آنقدر زیاد شده که برای عده ای این رقم ها معنا ندارد.»

وی افزود: «نکته آخر اینکه حتی اگر قیمت بنزین خیلی افزایش یابد و 5 هزار تومان شود مهم نیست، مهم این است که منابع بدست آمده چگونه هزینه خواهد شد. اگر قرار باشد منابع حاصل شده صرف ایجاد اشتغال، رشد اقتصادی و کاهش نابرابری و ارائه خدمات عمومی بهتر نشود و بهانه ای برای افزایش سایر قیمت ها از جمله ارز بشود چرخه مارپیچی تورم را تشدید خواهد کرد.»

راغفر گفت: «اگر قرار باشد اقدام صحیحی صورت گیرد باید هدف از این اقدام مشخص باشد. اینکه طرحی دهیم که معلوم نباشد هدف آن چیست و چه ضمانت هایی برای کنترل آن به کار خواهد رفت و چگونه اهداف آن حاصل شود و به عوارض جدی آن توجه نشود با تجربه ای که از گذشته داریم باید گفت مشکلات جدی ایجاد خواهد کرد و موجب کاستی های بیشتر خواهد شد.»

راغفر درباره اظهارات توکلی مبنی بر اینکه این طرح آثار تورمی نخواهد داشت، گفت: «با اجرای این طرح اتفاقی که خواهد افتاد این است که با 60 لیتر بنزین، امورات خیلی ها نمی گذرد؛ در حالی که عده زیادی با حمل مسافر زندگی می کنند و تعداد آنها روز به روز در حال افزایش است.»

وی ادامه داد: «لذا هنگامی که زندگی این افراد با 60 لیتر ماهانه نگذرد مجبور می شوند قیمت حمل و نقل را بالا ببرند که آنگاه قیمت همه چیز بالا می رود.»

وی افزود: «از سوی دیگر با اجرای این طرح مصرف بنزین کسانی که برای آنها مهم نیست قیمت بنزین چقدر بشود کم نخواهد شد اما چون هزینه آنها هم بالا می رود و از آنجا که این عده عمدتا در بخش خصوصی فعال هستند هزینه خدمات یا کالاهایی که تولید می کنند را بالا می برند و چون نظام کنترلی بر قیمت ها وجود ندارد تورم ایجاد شده متوجه همان گروههایی خواهد شد که در واقع این طرح برای رفاه حال آنها اجرا شده بود.»