یادداشت دریافتی- دکتر سعید صادقیه اهری*؛ روز معلم همه ساله فرصتی است تا از زحمات معلمین این سرزمین حداقل به صورت زبانی تجلیل شود.
همان افرادی که بیهیچ ادعا و در نهایت بزرگواری و صبوری تربیت پایهٔ نیروی انسانی کشور را به عهده دارند تا در اینده ستونهای توسعه کشور را بر دوش کشند ولی اینکه امروزه زحمات طاقت فرسای آنها این هدف متعالی را محقق مینماید و آیا محتوی، شیوه اموزش و ارزشیابی در نظام اموزش و پرورش اساسا با یک چنین انتظاری متناسب است یا نه قصه دیگری است که به نوبه خود جای بحث مفصل دارد ولی اگر یک نگاه نتیجه گرا داشته و هدف نهایی اموزش و پرورش را کمک به ایجاد شهروندانی منصف، صدیق، با ثبات رای و نظر، دوست دار تلاش و کار، قانون گرا، اشنا به حقوق خود و مهمتر از ان اشنا به وظایف شهروندی بدانیم، به نظر میرسد میزان تحقق این هدف را چندان مطلوب ارزیابی نخواهیم کرد.
حال که نوعی تقارن هم ساله بین روز معلم و هفته سلامت را شاهدیم سوال اساسی این است که نقش مدرسه و معلم در سلامت مردم چیست؟
پاسخ این سوال اساسی در دو سطح قابل پاسخگویی است که یکی سطح نازل و دیگری سطح عمیق آن است.
در سطح نازل میتوان به مباحث بهداشت مدارس مانند مواردی از قبیل بهداشت بوفه مدارس، ارائه خوراکیهای سالم در بوفه مدارس و وضعیت بهداشتی دانش اموزان اشاره کرد که صد البته لازم و مفید است ولی این سطح انتظار از معلم و مدرسه در ارتقای سلامت مردم به هیچ وجه کافی نیست.
مدرسه همان جای بیبدیلی است که کودکان این سرزمین باید چگونه اندیشیدن، حل تعارض، برقراری ارتباط سالم با انسانها و جهان را بیاموزند که بنیانهای تفکر آنها را شکل داده و به بروز رفتارهای مطلوب اجتماعی منجر خواهد شد. مهارتهای که ستونهای اصلی سلامت روح وجسم انان خواهند بود.
امروزه در دنیای پزشکی سهم نحوه تفکر و تعامل انسان با پیرامون خود در بسیاری از بیماریهای روحی و جسمی مانند بیماریهای قلبی عروقی و افسردگی اثبات شده است. به عنوان مثال وقتی صحبت از بیماریهای قلبی عروقی میشود که در سال ۹۳ بیست و پنج در صد مرگهای کشور را موجب شد همه به روغن جامد، سیگار و فشارخون بالا و.... فکر میکنند درحالیکه بسیاری از عوامل خطر مذکور مانند مصرف سیگار ریشه در نوع تفکر انسان و نگاه او به جهان، زندگی و سلامت دارد یا وقتی صحبت از بیماری مهمی مانند افسردگی میکنیم باید بدانیم سر منشا عوامل زمینه ساز برای افسردگی نوع نگاه فرد به دنیا، خود، داشتهها و توانمندیها و محدودیتهای خود است.
این اهداف متعالی یعنی تربیت انسانهای دارای توانمندیهای مناسب برای تعامل صحیح با افراد جامعه و محیط اطراف میتواند در یک نظام اموزش و پرورش مناسب محقق گردد تا شهروندانی فکور، مراقبت سلامت خود و جامعه تربیت نماید تا در یک کلام رفتارهای مطلوب اجتماعی را از خود نشان داده و به سلامت خود و جامعه کمک نمایند. بتوانند
*دانشیار گروه پزشکی اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل