اکبری: سیاست‌‏خارجی به جای تهور به تدبیر نیاز دارد

فرارو- معاون وزیردفاع دولت ‌‏اصلاحات گفت: روش و منش سیاست خارجی آمریکا نسبت به ایران تغییر کرده است، اما در سطح اهداف و پارادایم تغییری نکرده است.

علیرضا اکبری با بیان این‌‏که ممکن است در دولت اوباما تاکتیک‌‏ها و اولویت‌‏های رفتاری و طیف‌‏ ابزارها برای تحقق‌‏‌‏ اهداف تغییرکرده باشد، اظهار داشت: این تغییرات به معنای این نیست که شما در یک حاشیه امنیت قرار داشته باشید، البته نباید عدم قرار داشتن درحاشیه امنیت موجب شود که این وضعیت را فرصت ندانیم و از آن استفاده نکنیم. 

وی افزود: این تغییرات می‌‏تواند برای ما فرصت‌‏ساز باشد و در صورتی كه از این فرصت بهره نبریم ممكن است به عنوان یک تهدید علیه ما استفاده ‏شود. 

این کارشناس ارشد مسائل استراتژیک تصریح کرد: مواضع اخیر آمریکایی‌‏ها نشان می‌‏دهد كه آنها تغییرات تدریجی در منش و روش اعمال می‌‏کنند و این احتمال وجود دارد که خط قرمز مساله هسته‌‏ای ایران را اطمینان از عدم تولید سلاح هسته‌‏ای قرار دهند و پایین‌‏تر از آن را در مذاکرات با شروطی بپذیرند. 

این استاد دانشگاه توضیح داد: از سوی دیگر آمریکایی‌‏ها اقدامات ایضایی‌‏شان را آغاز کرده‌‏اند و کنترل تدریجی هواپیماها و کشتی‌‏هایی که از مبدا‌‏های بیرونی به بنادرما و یا بالعکس می‌آید، شروع کرده‌اند و این مساله اجرای برخی از بخش‌‏های قطعنامه‌‏های فصل هفتمی است که تاکنون انجام نشده بود. 

اکبری تاکید کرد: آمریکایی‌‏ها مقدمات استفاده از همه ابزارهای کنترل‌‏کننده و مهارکننده را فراهم می‌‏کنند، درعین حال می‌‏گویند که ما دستمان را باز کردیم تا دست شما را بفشاریم، این چالش‌‏ سیاست‌‏خارجی ماست و ما امروز در حوزه سیاست‌‏خارجی بیش از شجاعت به تدبر و عقل نیاز داریم. اگر تدبر و عقل در شجاعت و تهور ضرب نشود، فرصت‌‏های‌‏مان به ضدفرصت و یا حتی تهدید تبدیل می‌‏شوند. 

معاون وزیردفاع دولت اصلاحات در پاسخ به این سوال که آیا برای تغییر مناسبات ایران و آمریکا باید دولت در ایران تغییر کند یا این‌‏که همین دولت بهتر است سیاست خارجی تهاجمی‌‏اش را به گفت‌‏وگوتبدیل کند؟ گفت: عبارتی که شما راجع به ضرورت تغییر می‌‏گویید، باید بگویم که نه مرادم این بود که ما باید چرخش کنیم و کوتاه بیاییم و نه عبارتی که به کار بردم اینگونه بود. معتقدم وضعیتی که اوباما ایجاد کرده است، انتظار دارد ما هم با آنها همراه شویم و بی‌‏توجهی به چنین وضعیتی می‌‏تواند ضدفرصت و تهدید ایجاد کند و بالعکس توجه به آن فرصت به وجود می‌‏آورد اما شما درخصوص چگونگی آن قضاوت کردید که من هنوز چیزی در این خصوص نگفته‌‏ام.
 
اکبری اضافه کرد: اعتقاد دارم که سیاست خارجی یک فرایند تولیدشدنی است اما بعضی‌‏ها فکر می‌‏کنند که سیاست خارجی را باید دفع کنند، سیاست‌‏خارجی وقتی تولید می‌‏شود به اقتضای منافع گاهی در موقعیت هجوم است و گاهی تعامل، پس سیاست‌‏خارجی یعنی مجموعه‌‏ای از تعامل و هجوم. اینکه بدون محاسبه با همه موجودیت نظام بین‌‏الملل بخواهیم تهاجمی رفتار کنیم، عملا برخلاف شعار سیاست خارجی خود عمل کرده‌‏ایم. 

این استاد دانشگاه تصریح کرد: شعار سیاست‌‏خارجی ما گزینشی عملی کردن است و مبنای ما تعامل مشترک و همکاری است اما این‌‏که آیا رفتار سیاست‌‏خارجی ما تاکنون درست بوده است را تایید نمی‌‏کنم و به مکانیزم‌‏های تولید و اعمال سیاست‌‏خارجی انتقاد دارم. البته اینکه جهت‌‏گیری‌‏ کلی سیاست‌‏خارجی باید بر مبنای منافع ملی، قدرت ملی، استقلال و حاکمیت ملی باشد، درست است اما مقابل این رویکرد که من نیز منتقد آن هستم، سیاست خارجی را بر مبنای اتکا، وابستگی و ادغام در محیط می‌‏داند. 

این کارشناس ارشد مسائل استراتژیک تاکیدکرد: در شرایط کنونی، جهت‌‏گیری اساسی سیاست‌‏خارجی، جهت‌‏گیری استقلال و حاکمیت ملی است اما دو رکن قدرت و منفعت‌‏ملی را نتوانسته‌‏اند، تئوریزه کنند و رفتار سیاست‌‏خارجی از آن تولید کنند، بنابراین به دلیل آنکه شرایط حساس است می‌‏توان تحول در تاکتیک، روش و رویه را با تدبیر در پارادایم سیاست خارجی تبدیل کرد.