فرصت را از دست ندهيم

جاوید قربان اوغلی در روزنامه اعتماد نوشت: ماراتن نفسگير مذاكرات هسته‌يي در وين6 در شرايطي از سر گرفته شد كه پيش از آن دكتر ظريف و جان كري، وزراي خارجه ايران و امريكا با توسل به «ديپلماسي عمومي» ديدگاه‌هاي خود را در معرض افكار عمومي جهانيان قرار دادند. دكتر ظريف نيز يك روز قبل از آغاز دور جديد مذاكرات در وين با انتشار مقاله‌يي تحت عنوان «غرب فرصت را از دست ندهد» كه در روزنامه لوموند فرانسه منتشر شد، از مذاكره‌كنندگان غربي خواست كه توهماتي كه منجر به شكست و توقف مذاكرات در سال 84 شد را كنار بگذارند. ظريف در پيام ويديويي خود كه همزمان با انتشار مقاله وي در لوموند منتشر شد.گفت: «ايران به دستيابي به راه‌حل جامع بلندمدت مورد توافق طرفين اراده سياسي كرده است. اما گفت‌وگوها تنها به شرط مصمم بودن طرف‌ها به يافتن راه‌حلي مورد قبول شركت كنندگان و در چارچوب اهداف مندرج در توافق موقت شامل تضمين ماهيت صرفا صلح آميز برنامه هسته‌يي ايران و برداشته شدن كامل تحريم‌هاي شوراي امنيت سازمان ملل و تحريم‌هاي چندجانبه و ملي مرتبط به برنامه هسته‌يي ايران، به نتيجه مثبت خواهد رسيد». او همچنين تاكيد كرده است: «اگر ژرف‌انديشي و تحليل متفكرانه مي‌تواند موفقيت را تضمين كند، درعوض توهم و محاسبات نادرست نيز مي‌تواند به از دست رفتن فرصت‌هاي جديد منجر شود».

جان كري، وزير خارجه نيز روز چهارم جولاي در مقاله‌يي كه در واشنگتن‌پست منتشر شد با وجود ادعاي او به اينكه «در زمان مذاكرات جامع اتمي، دنيا به دنبال چيزي جز اينكه ايران حرف‌هايش را با اقدامات اساسي و قابل تصديق و تاييد ثابت كند، نبوده است» و از ايران خواسته است كه «تصميم‌گيري كند» با اين وجود وي در مقاله خود به اين نكته كليدي اعتراف كرده كه «در جريان گفت‌وگوها، مذاكره‌كنندگان ايران جدي بوده‌اند. ايران با عمل به تعهداتش در طرح اقدام مشترك فراتر از انتظارات برخي‌ها ظاهر شد، و زمان و فضا براي ادامه مذاكرات جامع اتمي را فراهم كرد. ايران، به طور خاص، در حال از بين بردن ذخاير اورانيوم با غناي بالاي خود است، از طريق عدم نصب و يا عدم آغاز فعاليت سانتريفيوژ‌هاي اضافي قابليت غني‌سازي را محدود كرده، از پيشروي بيشتر در تاسيسات غني‌سازي و رآكتور آب سنگين خودداري كرده و اجازه بازرسي‌هاي بيشتري را داده است».

فارغ از اختلافات عديده‌يي كه براي حصول به توافق و نگارش متن نهايي وجود دارد، مي‌توان نقطه كانوني اختلافات را در دو محوري كه در مقالات دو وزير خارجه درج شده است، احصا كرد.

1- پذيرش حقوق ايران در بهره‌مندي از فناوري هسته‌يي بر اساس معاهدات بين‌المللي و پرهيز از توهماتي كه باعث توقف و شكست مذاكرات در سال 84 شد.

2- اثبات اهداف منحصرا صلح‌آميز هسته‌يي از سوي ايران و تدوين سازوكارهايي كه جهان را به نقطه‌يي قابل اتكا و اطمينان برساند.

دستيابي به دو عامل فوق دور از دسترس نيست. آنچه به ايران به‌عنوان طرف مورد اتهام غرب مربوط مي‌شود علاوه بر اعتراف آقاي كري به پايبندي ايران به توافق ژنو در مقاله فوق‌الذكر، اعلام آمادگي براي اجراي پروتكل الحاقي از زبان سخنگوي «سازمان انرژي اتمي» و تاييد آن از سوي سخنگوي وزارت خارجه است كه مي‌تواند نمايانگر اراده كشورمان براي حصول توافق نهايي و نقطه اتكاي مناسبي براي پيشبرد مذاكرات وين 6 باشد. در مقابل انتظاري كه از طرف 1+5 مي‌رود، مقابله با مطالبات افراطي در داخل اين مجموعه كه پيش‌تر توافق ژنو را در معرض مخاطره قرار داد و باعث تاخير در امضاي آن شد از يكسو و مهار كشورهاي خارج از اين مجموعه است كه به‌وضوح و با صدايي بلند از مخالفت خود با توافق هسته‌يي سخن مي‌گويند. تلاش‌هاي بي‌وقفه رژيم صهيونيستي بر تاثيرگذاري بر مذاكرات هسته‌يي بر هيچ‌كس پوشيده نيست. اكنون زمان تصميم و اقدام براي امريكا و رييس‌جمهور اوباما براي لجام زدن به سركشي‌هاي مخرب بچه بازيگوش منطقه فرا رسيده است.

البته نمي‌توان از مشكل حل و فصل قطعنامه‌ها و تحريم‌هايي كه طي هشت سال گذشته به پرونده هسته‌يي سنجاق شد، سخن نگفت. صادقانه بايد توقعات از مذاكره‌كنندگان را واقعي و منطقي كرد. هيچ‌كس تحت هيچ شرايطي نمي‌تواند مدعي خلاصي يك‌شبه از تحريم‌ها شود. از ياد نبريم كه بخشي از تحريم‌ها اساسا ربطي به پرونده هسته‌يي ندارد و از زمان پيروزي انقلاب و در مقاطع مختلف به كشورمان تحميل شده است. هنر تيم مذاكراتي بايد مصروف برداشتن تحريم‌هاي ظالمانه‌يي باشد كه بي‌تدبيري هشت سال گذشته در آن بي‌تاثير نبودو البته بايد به طرف مقابل نيز هشدار داد و گفت نوزادي كه در وين6 در حال به دنيا آمدن است، با اندك خوشبيني و كنار گذاشتن توهمات حاكمان وقت كاخ سفيد كه پس از اشغال عراق و افغانستان در محاسبات خود در فكر «امتياز‌گيري» از ايران بودند، مي‌توانست امروز دهمين سالگرد تولد خود را جشن بگيرد. امروز كه فرصتي طلايي براي تولد اين نوزاد به دست آمده را نبايد از دست داد.