افزایش تنش روسیه و آمریکا نفع هسته‌ای برای ایران ندارد

فرارو- یک کارشناس مسائل بین الملل با بیان اینکه بعید است ایران بتواند از اختلاف روسیه و آمریکا در جهت احقاق حق هسته ای خود بهره بگیرد گفت: افزایش تنش در مناسبات دو کشور و حتی افزایش احتمال جنگ (که شواهد و قرائن نشان می دهد این احتمال هم بسیار کم است) در موضوع هسته ای ضررش برای ایران بیشتر از نفعش است.

حسن بهشتی پور در گفتگو با فرارو ضمن بیان این مطلب با تاکید بر اینکه متاسفانه برخی در ایران گمان می کنند که با بحران اوکراین، جنگ سرد تازه ای در نظام بین الملل شکل گرفته است گفت: دوره جنگ سرد تمام شده است، دوره ای که شوروی یک رفتار ایدئولوژیک در مناسبات خود با آمریکا از خود نشان می داد و بعضی از کشورها از تضاد مسکو و واشنگتن در دوران جنگ سرد به نفع خود بهره می گرفتند.

وی افزود: این در حالی است که دیگر از آن شوروی آثاری به جا نمانده است و روسیه امروز دیگر رفتار ایدئولوژیکی از خود نشان نمی دهد. روسیه امروز، می خواهد جهانی عمل کند و رفتاری جهانی از خود نشان می دهد بر این اساس به کشوری تبدیل شده است که عمل‌گرایی را سرلوحه کار خود قرار داده است و رفتارهای خود را بر اساس منافع‌ ملی خود تعریف می کند.

بهشتی پور ادامه داد: بر این اساس، روسیه با کنار گذاشتن دیدگاه های ایدئولوژیک شوروی گذشته و پیش گرفتن رفتار عمل گرایانه، هر جا احساس کند که منافعش با تضاد در روابط و مناسبات با غرب به خطر می افتد با یک چرخش باز هم منافع خود را تامین می کند.

این کارشناس مسائل بین الملل با تاکید بر اینکه این تصور نادرستی است که ایران می تواند از تضاد مسکو و واشنگتن همانند دوران جنگ سرد به نفع خود بهره ببرد گفت: سابقه هم نشان داده است که در اوج تنش میان مسکو و واشنگتن، روس ها حاضر نشده اند امتیازی که منافع شان در رابطه با غرب را به خطر اندازد را به ایران دهند.

وی افزود: نمونه ای که در این رابطه می توان مطرح کرد جنگ در گرجستان و اوستیای جنوبی در سال 2008 است که درروسیه در اوج درگیری‌اش با غرب در خلال این جنگ، هیچ تغییری در موضعش در قبال پرونده هسته ای ایران ایجاد نکرد. حتی در سال 2010 زمانی که روابط واشنگتن و مسکو به اصطلاح با ریست یا همان " شروع مجدد" روبرو شد، دمیتری مدودوف رییس جمهور وقت روسیه قراردادهای موشک های پدافندی فروش اس 300 را لغو کرد.

بهشتی پور درباره اینکه برخی در ایران گمان می کنند که عدم حمایت و اتحاد ایران با روسیه می تواند موضع جمهوری اسلامی در بحران سوریه را تضعیف کند گفت: این هم تصور غلطی است. اولا ایران و روسیه در بحران سوریه تنها به اشتراک منافع رسیدند نه اتحاد.

وی افزود: در ثانی در بحران سوریه نه روسیه به دنبال سیاست های ایران بود و نه ایران به دنبال سیاست های روسیه. حمایت ایران از دولت اسد در چارچوب تعریفی است که ایران از منافع ملی خود دارد و این کشور را خط مقدم جبهه مقاومت در برابر تهدید اسرائیل علیه ایران و کشورهای منطقه می داند.

این کارشناس مسائل بین الملل ادامه داد: بنابراین این نظر که می گویند غرب بحران اوکراین را برای این بوجود آورد تا روسیه را به تجدید نظر در سوریه وادار سازد؛ نمی تواند توجیه منطقی برای همسویی ایران با سیاست روسیه در اوکراین باشد. ضمن آنکه بحران اوکراین را آمریکا و اتحادیه اروپا بوجود نیاورند، آنها از این بحران به نفع منافع خود در برابر روسیه سوء استفاده می کنند.

وی تصریح کرد: از سوی دیگر نکته مهمتر درباره نسخه ای است که برخی تحلیلگران می پیچیدند درباره نزدیک شدن به روسیه همزمان با بحران اوکراین به منظور مقابله با سیاست های غرب این است که در این رابطه آیا ایران باید به سمت روسیه برود برای یارگیری و یا روسیه به سمت ایران. این در حالی است که روسیه در اصل نیازمند حمایت و همراهی ایران در این بحران است.

بهشتی پور تاکید کرد: اما در هر دو حالت هم یعنی نزدیکی ایران به روسیه و یا روسیه به ایران هم برخلاف قانون اساسی اصل مهم "نه شرقی نه غربی" است که سیاست ایران را یک سیاست مستقل می داند. بر اساس این سیاست ایران همواره سعی کرده خودش را مستقل از بازی‌های سیاسی و درگیری‌ها و چالش‌ها بین المللی قراردهد همچنانکه در زمان حمله آمریکا در سال 1991 به عراق در پاسخ به اشغال کویت توسط ارتش بعثی عراق، ایران بر اساس منافع ملی اش سیاست بی طرفی مثبت اتخاذ کرد.

وی با بیان اینکه نکته دیگر در این رابطه رفتار درس آموز چین است گفت: چین به عنوان دومین قدرت اقتادی جهان، عضو پیمان شانگهای و شریک و متحد روسیه رسما اعلام کرده است که در بحران اوکراین و تنش میان روسیه و غرب موضع بی طرفی اتخاذ خواهد کرد. بر این اساس هیچ ضرورتی ندارد که ایران در این رابطه موضع حمایتی از یکی از طرفین درگیر اتخاذ کند.

این کارشناس مسائل بین الملل در ادامه با تاکید بر اینکه بعید است ایران بتواند از اختلاف روسیه و آمریکا در جهت احقاق حق هسته ای خود بهره بگیرد گفت: افزایش تنش در مناسبات دو کشور و حتی افزایش احتمال جنگ - که شواهد و قرائن نشان می دهد این احتمال هم بسیار کم است – در موضوع هسته ای ضررش برای ایران بیشتر از نفعش است.

وی افزود: ایران پس از 5 سال مذاکره با گروه 1+5 سرانجام در آذرماه سال جاری توانست به توافق مقدماتی برای حل و فصل مناقشه هسته ای دست پیدا کند و حتی مسیر توافق جامع با طرف مقابل را تا حدود زیادی هموار کند اما اگر در چنین شرایطی، تنش در مناسبات روسیه با آمریکا و کشورهای اروپایی بالا بگیرد احتمالا چیدن میز مذاکره برای دستیابی به توافق جامع تا حدود زیادی با دشواری روبرو می شود.

این کارشناس مسائل بین الملل ادامه داد: براین اساس در شرایطی که ایران زیر تیغ تحریم ها است و به دنبال راهکاری برای پایان دادن به این تحریم های ظالمانه و غیر قانونی، تاخیر در برگزاری مذاکرات هسته ای به نفع ایران نیست.

بهشتی پور با تاکید بر اینکه بهترین راه حلی برای پایان دادن به موضوع هسته ای همین توافق ژنو میان ایران و کشورهای عضو گروه 1+5 است گفت: تاکنون این موضوع به خوبی پیش رفته است و احتمالا در آینده نزدیک هم در صورت وجود اراده و حسن نیت برای حل موضوع هسته ای به خصوص از جانب طرف غربی می توان امیدوار بود که دو طرف به توافق جامع نیز دست پیدا کنند. بنابراین هرگونه راه حل تازه تنها دستیابی به توافق را با تاخیر روبرو می کند.