روند معکوس سکه و دلار

 با تعویق طرح مصوب مجلس نمایندگان آمریکا برای تحریم صادرات نفتی ایران که شامگاه چهارشنبه از سوی کمیته بانکداری سنای آمریکا انجام گرفت؛ بهای ارز در بازار داخلی در آخرین روز هفته گذشته نیز رو به کاهش گذاشت. کمیته بانکداری سنای آمریکا بررسی اجرای این تحریم‌ها را به بعد از برگزاری مذاکرات ایران با 6 قدرت جهان در ژنو موکول کرده و با تداوم فضای امیدواری در بازار داخلی، نرخ فروش دلار تا 3 هزار و 40 تومان افت کرد. اما در سوی دیگر، به دلیل افزایش نرخ جهانی طلا، قیمت انواع سکه در بازار آزاد با افزایش جزئی مواجه شد. برخلاف سال گذشته که قیمت طلا و سکه در بازار داخلی بر خلاف روند قیمت جهانی، تعیین می‌شد؛ به نظر می‌رسد که با کمرنگ شدن عوامل غیر‌اقتصادی، روال گذشته تا حدی تعدیل شده و بازار به شرایطی رسیده که نسبت به فاکتورهای معینی واکنش نشان می‌دهد.

گزارش فعالیت مرکز مبادلات
در همین حال بنا به گزارشی که بانک مرکزی در وب سایت خود منتشر کرده از نیمه دوم پارسال تا پایان نیمه اول امسال 18 میلیارد و 600 میلیون دلار ارز از سوی مرکز مبادلات ارزی به واردات تخصیص پیدا کرده است. با این حساب در طی یک ساله مهر 91 تا مهر 92، ماهانه یک میلیارد و 528 میلیون و 767 هزار و 123 دلار ارز به واردات کالا اختصاص یافته است.بانک مرکزی از مهر ماه سال گذشته ثبت سفارش واردات کالا در دو گروه کالایي را انجام داد و تا پایان سال نیز اولويت‌هاي سه تا 9 مورد پذيرش قرار گرفت. ضمن اينکه در سال گذشته مقرر شد تامين ارز موارد 20 گانه بخش خدمات نيز از محل ارز مبادله‌اي تامين شود که به گفته بانک مرکزی این کار ارز مورد نياز بخش عمده‌اي از تقاضاهاي ايجاد شده را براي کالاها و خدمات از طريق مرکز مبادلات ارزي تامين کرد. بنا به گزارشی که بانک مرکزی منتشر کرده است: در 6 ماهه دوم سال گذشته تعداد ثبت سفارشات پذيرفته شده در مرکز مبادلات ارزي به 26 هزار و 231 فقره رسيد که بيشترين آن مربوط به اسفند ماه سال 1391 با تعداد 7 هزار و 813 فقره بود. بانک مرکزی اعلام کرده که اين تعداد ثبت سفارش بيش از 2 برابر ميانگين ماه‌هاي گذشته بوده است.

بنا به اعلام بانک مرکزی با توجه به افزايش ميزان عرضه ارز از اوایل اسفند ماه سال 1391 از تعداد ثبت سفارشات در نوبت دريافت ارز کاسته شده و اين روند در سال جاري نيز ادامه دارد به‌طوري‌که طی 6 ماهه اول سال جاری تعداد ثبت سفارشات پذيرفته شده به 45 هزار و 721 فقره رسيده است. باتوجه به برابر بودن تعداد روزهاي کاري مرکز مبادلات ارزی در دو بازه زماني نيمه دوم سال 91 و نيمه اول سال 92، میانگین 6 ماهه اول سال‌جاري، حدودا دو برابر 6 ماه دوم سال گذشته‌ بوده است. بانک مرکزی اضافه کرده که در مجموع مرکز مبادلات ارزی با پذیرش بیش از 71 هزار و 952 فقره ثبت سفارش به ارزش حدودا 6/18 میلیارد دلار، نیازهای ارزی بخش تولید را تامین کرده است.

به گفته بانک مرکزی با توجه به توافق صورت گرفته در ابتداي سال‌جاري با وزارت صنعت، معدن و تجارت، مقرر شد مبلغ 10 ميليارد دلار به کالاهاي اساسي (گندم، برنج، کنجاله سويا، روغن، ذرت، جو، گوشت، شکر، کره،دام زنده، شيرخشک و مرغ منجمد) ارز اختصاص يابد. در اين رابطه و در نيمه اول سال‌جاري مبلغ 10 میلیارد و 478 میلیون و 84 هزار دلار کد تخصيص ارز صادر شده است. با این حساب طی 6 ماهه اول سال جاری، ماهانه یک میلیارد و 746 میلیون و 411 هزار و 514 دلار برای واردات کالا، «کد تخصیص ارز» برای کالاهای اساسی داده شده است.

نوسان قیمت طلا
در بازارهای جهانی نگرانی‌ها از تعطیلی دولت آمریکا و تاثیر منفی آن بر رشد اقتصادی این کشور تاثیر زیادی بر قیمت طلا در روزهای اخیر داشته است. چنانکه قیمت طلا به دنبال سردرگمی سرمایه‌گذاران درباره وضعیت اقتصادی آمریکا روز پنج‌شنبه 22 دلار در هر اونس افزایش یافت؛ اما روز جمعه قیمت‌ها دوباره کاهشی شد و تا ساعت 16 (به وقت تهران) قیمت طلا به 1306 دلار در هر اونس رسید. در حالی که سرمایه‌گذاران در حال بررسی چشم‌انداز تعدیل برنامه محرک اقتصادی فدرال رزرو هستند و دولت آمریکا نیز به علت مجادله بر سر سقف بدهی این کشور به تعطیلی کشیده شده است، قیمت طلا در بازارهای جهانی در حال نوسان است. نخستین تعطیلی دولت آمریکا پس از 17 سال سبب تاخیر در انتشار آمارهای اقتصادی از جمله گزارش مشاغل و نرخ رسمی بیکاری که قرار بود دیروز منتشر شود، شده است. قیمت طلا امسال برای نخستین بار پس از 13 سال افزایش به علت از دست دادن اعتماد سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری در این دارایی روند نزولی به خود گرفت. این فلز گران بها در انتظار کاهش خرید اوراق قرضه از سوی فدرال رزرو در سال جاری 27 درصد ارزش خود را از دست داد. قیمت طلا دیروز در حالی دوباره کاهشی شد که قیمت این فلز گرانبها در هفته جاری میلادی با افت 5/1 درصدی روبه‌رو شده است.

تعطیلی دولت آمریکا موجب شده تا بیش از 800 هزار کارمند فدرال خانه‌نشین شوند. نگرانی‌ها در خصوص محرک پولی فدرال رزرو و احتمال متوقف شدن آن همچنان ادامه دارد و برخی از کارشناسان اقتصادی بر این باورند که قیمت جهانی طلا پس از نوسانات شدید در ماه‌های اخیر اکنون بین ۱۲۵۰ تا ۱۴۰۰ دلار تثبیت شده است. در حال حاضر  دو ديدگاه‌ مختلف در مورد روند تحولات قيمتی بازار فلزات گرانبها در آينده وجود دارد. نخست اينكه برخی معتقدند قیمت طلا به نرخ سابق ۱۶۰۰ دلار در هر اونس باز خواهد گشت، این دسته از کارشناسان ادامه اجرای سیاست‌های انبساطی پولی از سوی فدرال رزرو آمریکا را عامل اصلی افزایش قیمت طلا در آینده عنوان می‌کنند.

اما در مقابل، برخی کارشناسان افزایش رشد اقتصادی آمریکا و کاهش نگرانی‌ها نسبت به وضعیت سیاسی خاورمیانه و کره شمالی را مجموعه عواملی می‌دانند که باعث کاهش قیمت طلا خواهد شد. برخی دیدگاه‌ها وجود دارد که افزايش نگراني‌ها نسبت به پايان زود هنگام برنامه محرک پولی آمريکا به عنوان طرح محرکه اقتصادي آمريکا تا اواسط سال ۲۰۱۴ و کاهش رشد اقتصادي چين را موجب کاهش شديد قيمت طلا در هفته‌های اخير می‌داند.  همچنين، همزمان شدن موارد مذکور با تسويه حساب‌هاي بورس‌بازان بين‌المللي، تسويه حساب‌هاي بانک‌ها با صندوق‌ها، بانک‌ها با بورس‌ها و بانک‌ها با بانک‌ها در سطح بين‌المللي بر کاهش شديد قيمت‌هاي جهاني طلا دامن زده است. موسسه HSBC با توجه به پايان قريب‌الوقوع طرح محرکه اقتصادي آمريکا و کاهش رشد اقتصادي چين پيش‌بيني خود از بهاي طلا در سال ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ را کاهش داده است. تام‌کندال دبير بخش فلزات گرانبهاي موسسه کرديت سوئيس تاکيد کرده است که با توجه به روند نزولي قيمت طلا و ساير فلزات گرانبها در بازارهاي بين‌المللي، احتمال افت شديد قيمت طلا به سطح پيش از سال ۲۰۰۸ ميلادي وجود دارد.

وي در ادامه تصريح کرده است که با توجه به تصميم احتمالي فدرال رزرو آمريکا براي متوقف کردن برنامه محرک پولي تا اواسط سال ۲۰۱۴ ميلادي قيمت جهاني طلا نيز به زودي به سطح قيمت‌هاي پيش از آغاز اجراي سياست‌هاي انبساطي پولي در آمريکا بازخواهد گشت.